بدن ما به غذایی که می‌خوریم وابسته است. بنابراین هر آنچه که ما به بدنمان وارد می‌کنیم، تأثیر خود را در بلند مدت بر سلامت ما خواهد گذاشت. پس بهتر است که همیشه نسبت به انتخاب نوع غذایی که می‌خوریم، آگاهانه عمل کنیم.

رژیم غذایی روزانه ما باید ترکیبی از انواع مواد غذایی باشد. هر گروه جایگاه خاص و ویژه خود را  دارد. متخصصان مصرف لبنیات، حبوبات، پروتئین‌ها، میوه‌جات و سبزی‌ها را در طول روز  توصیه می‌کنند.

گشنیز گیاهی با خواص اعجاب برانگیز است.

هرکدام از این گروه‌ها به نوعی در سلامتی و تأمین نیاز‌های بدن ما مؤثر است. برای مثال سبزی‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های رژیم غذایی روزانه ما را تشکیل می‌دهد. ما در طول روز این خوراکی‌ها را به صورت خام یا پخته مصرف می‌کنیم. سبزی‌ها مانند گروه‌های دیگر مواد غذایی حاوی مواد مغذی و معدنی مورد نیاز بدن ما هستند.

این گروه یکی از متنوع‌ترین گروه‌های هرم غذایی ما را تشکیل‌ داده است. یکی از سبزی‌هایی که ما به شکل‌های مختلف می‌توانیم در طول روز مصرف کنیم، گشنیز است. این گیاه علاوه بر عطر و طعم دلپذیرش، خواص و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که هرکدام در سلامت بدن ما نقش مهمی ایفا می‌کند. در ادامه این مقاله ما به معرفی این گیاه معطر و فواید آن می‌پردازیم.

گشنیز گیاهی لطیف و معطر

گشنیز  اولین بار در سرزمین‌های جنوب غربی آسیا یافته شد.  نام علمی این گیاه Coriandrum Sativum است. گشنیز یکی از سبزی‌های معطر و خوش‌بویی است که ساقه‌های ظریف و برگ‌های پنجه‌ای دارد. این سبزی از نظر ظاهری بسیار به جعفری شبیه است با این تفاوت که ساقه و برگ‌های گشنیز از جعفری ظریف‌تر و لطیف‌تر است.

شما می‌توانید از تمام قسمت‌های این سبزی پرخاصیت استفاده کنید. مثلاً از تخم گشنیز می‌توان به عنوان ادویه بسیار خوش‌طعم و بو  استفاده کرد. از برگ و ساقه آن نیز به صورت خام و یا پخته در طبخ غذا استفاده می‌شود. در طبخ برخی غذاهای چینی و تایلندی از ریشه گشنیز بهره می‌برند. علاوه بر تمام این مصارف، این گیاه از دید طب سنتی نیز کاربردهای فراوانی دارد.  مصرف دمنوش گشنیز مسکن و آرام‌بخش است و می‌تواند کیفیت خواب شما را بهبود بخشد. در ادامه این مطلب جدولی از مواد مغذی موجود در گشنیز برای شما تهیه‌کرده‌ایم.

خواص گشنیز در طب اسلامی

در طب اسلامی نیز خواصی برای گشنیز در نظر گرفته شده است

۱. مصرف آب گشنیز به همراه کمی شکر، اشتهاآور است و به آرامش خواب نیز کمک می‌کند.

۲. مصرف تخم گشنیز باعث تقویت مغز، قلب و معده می‌شود و بسیار نشاط‌آور است.

۳. گشنیز تسکین‌دهنده صفرا است و تشنگی را رفع می‌کند. همچنین از بروز التهابات معده و استفراغ جلوگیری می‌کند.

4. مزه کردن آب گیاه گشنیز برای از بین بردن برفک دهانی نیز بسیار مؤثر است.

خواص گشنیز برای رحم

از گشنیز به عنوان یک  محرک برای غدد درون‌ریز یاد می‌شود. این گیاه باعث افزایش ترشح هورمون‌ها می‌شود و دردهای ناشی از قاعدگی را کاهش می‌دهد. به همین دلیل به خانم‌ها توصیه می‌شود تا قبل از شروع دوران قاعدگی، برای تنظیم سیستم هورمون‌های خود، از جوشانده گشنیز استفاده کنند.

گشنیز فواید بسیاری برای قسمت‌های مختلف بدن دارد.

شما برای این کار می‌توانید مقداری دانه گشنیز را در آب بجوشانید و با افزودن مقدار کمی شکر، گرم میل کنید. این نوشیدنی می‌تواند برای خانم‌هایی که دوران قاعدگی با خون‌ریزی شدید دارند مفید باشد.

گشنیز همچنین باعث تقویت رحم و رفع خارش‌های آن می‌شود و در پیشگیری از عفونت‌های رحمی نیز بسیار مؤثر است.

خواص گشنیز برای یبوست

گشنیز یکی از خوراکی‌های مؤثر برای درمان دردهای معده‌ است. این سبزی ویژگی ضد باکتریایی دارد و از مسمومیت غذایی جلوگیری می‌کند. گشنیز مقدار زیادی فیبر دارد که باعث بهبود حرکات روده و سهولت دفع می‌شود. بنابراین این خوراکی می‌تواند یک گزینه مناسب برای قرار گرفتن در رژیم غذایی کسانی باشد که دچار یبوست هستند. برگ‌های گشنیز می‌توانند پیش‌غذای مناسبی برای آماده کردن روده‌ها باشد.

خواص گشنیز برای مردان

یکی از خواص شناخته شده برای گشنیز، درمان ضعف قوای جنسی در مردان است. از طرفی این گیاه به علت داشتن آنتی اکسیدان‌های مختلف، باعث کاهش رشد سلول‌های سرطانی پروستات می‌شود.

خواص گشنیز برای بهبود گوارش

عطر و بوی گشنیز باعث تحریک ترشح آنزیم‌های گوارشی می‌شود و روند گوارش مواد غذایی را بهبود می‌بخشد. تحقیقات نشان داده که اضافه کردن گشنیز به رژیم غذایی در طولانی مدت، باعث بهبود سوء‌هاضمه می‌شود.

اثرات ضد حساسیت گشنیز

مطالعات زیادی نشان داده است که گشنیز دارای یک نوع آنتی هیستامین قوی است که می‌تواند در بهبود آلرژی‌های فصلی و تب یونجه مؤثر باشد. همچنین روغن گشنیز اثرات حساسیت به حشرات، گیاهان و غذاها را کاهش می‌دهد.

درمان زخم‌های دهان با گشنیز

مواد موجود در گشنیز خواص ضدعفونی کنندگی و ضد میکروبی دارند که از پیشرفت زخم‌های دهانی جلوگیری می‌کند و روند بهبود آن‌ها را تسریع می‌بخشد. مواد موجود در گشنیز بوی بد دهان را نیز از بین می‌برد و به عنوان یک خمیر دندان طبیعی شناخته می‌شود.

خواص گشنیز برای سلامت چشم‌ها

گشنیز سرشار از آنتی اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مختلف مانند ویتامین A و C و مواد معدنی مانند فسفر است. این ترکیبات به پیشگیری از بروز  بیماری‌های رایج چشم جلوگیری می‌کند. در گشنیز منابع بتاکاروتن نیز وجود دارد که از پیشرفت ضعف بینایی در افراد مسن و بیماری‌های چشمی متعدد پیشگیری می‌کند.

خواص گشنیز برای مو

برگ‌های گشنیز راه حل موثری برای جلوگیری از ریزش مو است. مواد معدنی و مغذی موجود در گشنیز باعث تغذیه بهتر ریشه مو‌ها و تحریک رشد آن‌ها می‌شود.

استفاده از گشنیز باعث پرپشت شدن موها می‌شود.  وجود ویتامین‌های A، K و C برای سلامت موها بسیار ضروری است. گشنیز با تأمین کردن این ویتامین‌ها باعث تقویت ریشه موها و کاهش ریزش آن‌ها می‌شود.

خواص گشنیز برای پوست

گشنیز خاصیت ضدعفونی‌کنندگی خارق‌العاده‌ای دارد. این ویژگی‌ باعث می‌شود تا از دانه این گیاه در درمان اگزما، خارش و التهابات پوستی استفاده شود. همچنین تخم گشنیز در درمان زخم‌های پوستی و زخم‌های دهانی نیز کاربرد دارد.

از طرفی، ویتامین‌های A و C که در گیاه گشنیز یافت می‌شود، با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کند و از این طریق از آسیب سلول‌های پوستی و بروز چین‌ و چروک‌ها و علائم پیری ممانعت می‌کند.

خواص گشنیز برای سلامت استخوان‌ها

دانه‌های گشنیز منابع سرشاری از مواد معدنی مانند منیزیم، کلسیم و منگنز هستند. این مواد برای سلامت استخوان‌ها بسیار مفیدند و می‌توانند از بروز مشکلاتی مانند پوکی استخوان جلوگیری کنند.

وجود مواد مغذی دیگر مانند نیاسین، کاروتن، ریبوفلاوین، اسید فولیک و کلسیم در گشنیز، باعث پیشگیری از ابتلا به آرتروز می‌شود.

خواص گشنیز برای تنظیم فشار خون

یون‌های کلسیم و استیل کولین انتقال دهنده‌ی عصبی  در دستگاه عصبی ما هستند. گشنیز اثرات این انتقال دهنده‌ها را تقویت می‌کند و فشار خون وارده به رگ‌های خونی را کاهش می‌دهد، در نتیجه احتمال بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مانند سکته قلبی و مغزی کاهش می‌یابد.

خواص گشنیز کوهی

گشنیز کوهی  در ارتفاعات رشد می‌کند و فصل گل‌دهی آن از میانه اردیبهشت تا اواخر تیر است‌. این گیاه به نسبت گشنیز اهلی خواص بیشتری دارد. این نوع گشنیز هم دارای منابع سرشاری از ویتامین‌های A، B و C است، در درمان سرماخوردگی و آب‌ریزش بینی مؤثر است. این گیاه ضدعفونی‌کننده و ضد آفات دهانی است و همچنین از بروز بیماری‌های قلبی پیشگیری می‌کند.

برخی از ویژگی‌های تخم گشنیز

۱. طب سنتی معتقد است که مصرف تخم گشنیز با عسل، باعث افزایش شیر مادر می‌شود.

۲. تخم گشنیز به عنوان مرهمی برای درد دندان شناخته می‌شود.

تخم گشنیز به عنوان مرهمی برای درد دندان و بهبود سرماخوردگی شناخته می‌شود.

۳. مصرف جوشانده تخم گشنیز برای درمان سرماخوردگی و نرمی سینه توصیه می‌شود.

برخی از خواص درمانی عرق گشنیز

۱. نوشیدن عرق گشنیز به صورت روزانه فشار خون را کاهش می‌دهد.

۲. مصرف عرق گشنیز از بروز سوء هاضمه و ناراحتی‌های معده پیشگیری می‌کند.

۳. عرق گشنیز باعث تقویت حافظه می‌شود.

۴. عرق این گیاه برای درمان برخی از بیماری‌ها مانند بواسیر، دیابت و اسید اوریک توصیه می‌شود.

۵. مصرف عرق گشنیز خستگی را رفع می‌کند و باعث آرامش اعصاب می‌شود.

عوارض مصرف بی رویه گشنیز

مصرف بیش از اندازه گشنیز می‌تواند مخاطراتی را برای سلامتی به همراه داشته باشد. افراط در مصرف گشنیز می‌تواند باعث اختلال در حافظه و کاهش قدرت بینایی شود. در دوران قاعدگی، زیاده‌روی در مصرف این گیاه می‌تواند باعث کاهش خون‌ریزی قاعدگی شود و در درازمدت عوارض ناباروری را به همراه داشته باشد.

سخن آخر راجع به گشنیز

در این مقاله ما به برخی از ویژگی‌های گشنیز اشاره کردیم. همانطور که دیدید این سبزی خوش‌بو خواص متعددی دارد. همچنین مواد مغذی و معدنی موجود در گشنیز، می‌تواند بسیاری از نیازهای بدن ما را به این مواد برطرف کند. با این وجود توجه داشته باشید که علی‌رغم تمام ویژگی‌های خوب و خواص متعدد، مصرف افراطی این خوراکی می‌تواند برای سلامت شما مشکل ساز باشد.

شما می‌توانید از گشنیز به صورت خام یا پخته در غذا‌های مختلف استفاده کنید. همچنین می‌توانید گشنیز را خشک کنید و آن را  به عنوان سبزی معطر به غذا‌های مختلف بیفزایید. همچنین می‌توانید از سبزی‌های سرشار از ویتامین و مواد معدنی دیگر در کنار گشنیز استفاده کنید. تره و اسفناج از سبزی‌هایی هستند که خواص بسیاری دارند. در خواص اسفناج و خواص تره و تره‌ فرنگی می‌توانید اطلاعاتی درباره خواص این سبزی‌ها به دست آورید.