زیره معمولی یا زیره سبز (Cumin)، دانه‌‌ای معطر و ادویه‌ای پرکاربرد است. دانه‌های گرم و معطر این نوع زیره، هزاران سال است که به‌عنوان ادویه در صنایع غذایی، تولید نوشیدنی‌ها و حتی چاشنی‌های دیگر به کار گرفته می‌شوند. این ادویه دارای خواص دارویی متعدد بوده و در تولید عطر، کرم و سایر محصولات بهداشتی نیز استفاده می‌شود. تا انتهای مطلب همراه ما باشید، چرا که تصمیم داریم به تمام خواص زیره سبز برای سلامتی و لاغری بپردازیم.

معرفی زیره سبز

دانه‌های معطر زیره سبز از یک گیاه بوته‌ای، یکساله و گلدار با نام علمی Cuminum Cyminum L بدست می‌آیند. این گیاه که متعلق به خانواده جعفری (Apiaceae) بوده، بومی مدیترانه شرقی و جنوب‌غربی آسیا از جمله خاورمیانه است. عطر آن قوی بوده و طعم آن، آجیلی، تند، گرم و یادآور زیره سیاه است. همچنین این زیره خود یک ماده ضروری در تهیه بسیاری دیگر از ادویه‌ها و چاشنی‌ها مانند پودر چیلی، گارام ماسالا و پودر کاری است. علاوه‌بر آن، از گذشته تا به امروز، زیره سبز در طب سنتی اهمیت بالایی دارد.

به‌طور کلی، می‌توان زیره را به صورت اهلی و یا در طبیعت پرورش داد. بدین ترتیب، پس از خشک شدن ساقه‌های گیاه، آن‌ها را تکان می‌دهند تا دانه‌های زیره از گیاه جدا شوند. سپس دانه‌های زیره از هرگونه کثیفی پاک شده و بسته‌بندی می‌شوند. این زیره که به دو صورت آسیاب‌شده یا کامل به فروش می‌رسد، یکی از محبوب‌ترین ادویه‌های جهان بوده که معمولا در غذاهای هندی، آمریکای لاتین، مکزیکی، خاورمیانه و شمال آفریقا بسیار استفاده می‌شود.

شرایط نگهداری زیره سبز

مانند سایر ادویه‌های خشک‌شده، مهم است که زیره سبز را نیز از رطوبت و حرارت زیاد دور نگه داریم.

• بنابراین بهتراست این ادویه را در یک ظرف دربسته قرار داده و در جای خشک و خنک و به دور از نور مستقیم خورشید، نگهداری کنید. اگر این کار را به درستی انجام دهید، آنگاه دانه‌های زیره کامل و آسیاب‌نشده، حتی می‌توانند تا نزدیک به 4 سال ماندگاری داشته باشند. اگر هم از زیره آسیاب‌شده و پودری استفاده می‌کنید، با این روش حدودا تا 3 سال سالم باقی می‌مانند.
• البته لازم به ذکر است، زیره‌ای که حتی به درستی ذخیره شده باشد، پس از گذشت چند سال از کیفیت آن کاسته می‌شود. به عبارتی با گذشت زمان، زیره سبز آن عطر و طعم قوی خود را از دست می‌دهد. به همین خاطر پیشنهاد می‌کنیم نوع آسیاب‌نشده را تا 6 ماه و نوع پودرشده را ظرف مدت 3 ماه به مصرف برسانید.
• اگر هم از قبل، در آشپزخانه خود این ادویه داشته‌اید اما اکنون در مورد کیفیت آن مطمئن نیستید، آن را بو کشیده و قدری بچشید، تا از میزان قوی بودن عطر و طعم آن متوجه میزان کهنه بودنش بشوید. در ضمن، اگر ادویه شما دچار تغییررنگ شده و یا به وضوح روی آن کپک و رطوبت مشاهده می‌کنید، بی‌درنگ آن را دور بریزید.

زیره سبز در چه غذاهایی استفاده می‌شود؟

گفتیم طعم زیره سبز را می‌توان گرم، تلخ، خاکی، گاهی کمی شیرین و قدری آجیلی توصیف کرد. اما در حقیقت خلق این مزه‌ها بستگی به این دارد که در چه غذاهایی از زیره استفاده می‌کنید. حتی بستگی به این دارد که از دانه کامل زیره در غذاها استفاده می‌کنید یا آسیاب‌شده. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم از هر دو نوع در غذاهای خود استفاده کرده و فرمی که برایتان خوشایندتر است را انتخاب کنید.

برای استفاده از زیره سبز در انواع خورشت و پلو، شما می‌توانید زیره‌های خشک‌شده را در تابه‌ای با حرارت متوسط برای حدود 2 تا 5 دقیقه تفت دهید. یا اینکه یک مرحله‌ی دیگر پیش رفته و آن‎ها را در هاونگ خرد کنید. حتی باز هم می‌توانید پیش رفته و دانه‌های برشته‌شده را که بوی معطر بیشتری نسبت به نوع خام دارند، در بلندر یا مخلوط کن ریخته و پودر کنید. سپس آن‎ها را در غذاهای زیر به کار ببرید:

• ماهی قزل‌آلا سرخ‌شده با سس ماست
• قلیه گوشت گوسفند با سس تند
• املت هندی (شامل تخم‌مرغ و سبزیجات)
• نخودپلو با چاشنی هل و زیره سبز
• کوفته یا میت‌بال با گوشت گوسفندی
• ساندویچ ماهی سرخ‌شده با سالاد کلم
• خورشت بادمجان و گوجه
• سوپ گل‌کلم بوداده
• خورشت کامین‌چیلی (شامل لوبیا، گوشت چرخ‌کرده، پیاز و فلفل دلمه‌‌ای)
• پوره هویج کبابی (که در کنار مرغ یا بره کبابی سرو می‌شود)
• نخود سوخاری ادویه‌دار (میان‌وعده‌ای که غیر از این ادویه شامل گشنیز، پودر چیلی و روغن زیتون)
• فوندوی پنیر گودا، گوشت چرخ‌کرده، پیاز قرمز (که با چوب‌شور سرو می‌شود)
• گل‌کلم تفت داده‌شده (که غیر از این ادویه، از زردچوبه نیز برای تفت دادن استفاده می‌شود)
• رشته فرنگی یا نودل با گوشت بره و بادمجان
• چغندر سوئیسی با زنجبیل و زیره
• خوراک بوقلمون زعفرانی
• مرغ کباب‌شده با زیره سبز و سیر
• خوراک بره تند
• شیرینی پای سیب
• خورشت قیمه
• طعام پلو مازندرانی
• تاکوی مرغ
• اسفناج پلو
• لوبیا پلو
• فلفل دلمه‌ای شکم‌پر
• زرشک پلو با مرغ
• کتلت سبزیجات
• نخود پلو

طریقه مصرف زیره سبز برای لاغری

احتمالا زیره در هر آشپزخانه‌ای وجود دارد و از آن به‌عنوان ادویه برای خوش‌طعم کردن غذاها استفاده می‌شود. اما کاربرد زیره سبز به‌عنوان داروی کاهش وزن، نام آن را بیش از پیش بر سر زبان‌ها انداخته است. بنابراین اگر می‌خواهید وزن کم کنید، می‌توانید از آن به‌طور مرتب در برنامه غذایی خود استفاده کنید. چراکه استفاده منظم از زیره ممکن است به سوزاندن کالری اضافی، افزایش متابولیسم (سوخت و ساز بدن) و تثبیت روند هضم کمک نماید.

• می‌توانید زیره را شب با یک فنجان آب خیس کرده و صبح آن را به مدت 5 دقیقه بجوشانید و سپس بنوشید. (اگر وقت ندارید که آن را بجوشانید، می‌توانید بدون جوشیدن هم میل کنید.) حتی می‌توانید مقداری لیمو یا عسل طبیعی به آن اضافه کنید تا نوشیدنی‌تان خوشمزه‌تر شود. فقط دقت داشته باشید که پس از نوشیدن، حداقل به مدت 1 ساعت چیزی نخورید.
• می‌توانید پودر زیره سبز را با نمک سیاه ( که با نام‌های نمک هندی، نمک کالا یا نمک سیاه هیمالیا هم شناخته می‌شود) مخلوط کرده و سپس آن را به سالاد خود اضافه کنید.
• در روش بعدی می‌توانید به وسیله این ادویه، همرا با سبزیحات، زنجبیل و لیمو، یک سوپ ویژه و سبک درست کنید. مصرف این سوپ ساده هر شب، به کاهش وزن کمک می‌کند.
• می‌توانید پودر آن را با برنج قهوه‌ای مخلوط کرده و به‌عنوان یک وعده غذایی میل کنید.
• همچنین می‌توانید از این ادویه آسیاب‌شده همراه با مقداری آب و عسل استفاده کرده و از مخلوط آن‌ها شربتی مفید و لاغرکننده درست کنید.

نکته: ویژگی‌هایی از قبیل ضد باکتریایی، تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت پوست و کمک به هضم غذا از موارد مربوط به خواص عسل طبیعی است. برای تشخیص عسل طبیعی نیز می‌توان به ویژگی‌هایی مانند غلظت، طعم و عطر خاص آن توجه کرد.

خواص زیره سبز

پیش‌تر گفتیم که زیره به خاطر خواص دارویی خود از دیرباز در طب سنتی مورد استفاده بوده است. به همین دلیل، اکنون می‌خواهیم به فواید زیره برای سلامتی انسان بپردازیم:

• زیره سبز روند طبیعی هضم غذا را بهبود می‌بخشد.
• این ادویه به پیشگیری از حملات قلبی کمک می‌کند.
• علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) با مصرف زیره کاهش می‌یابد.
• دانه‌های زیره سبز به‌طور طبیعی سرشار از آهن هستند، بنابراین کمبود آهن را رفع می‌کنند.
• این ادویه حاوی آنتی‌اکسیدان بوده و آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد به بدن را کاهش می‌دهد.
• استفاده معمول از زیره به عنوان چاشنی، ممکن است به کنترل قند خون در افراد دیابتی کمک کند.
• زیره سبز ممکن است سطح کلسترول LDL (بد) خون را کاهش دهد.
• تحقیقات نشان داده است که زیره باعث کاهش وزن و کاهش چربی می‌شود.

• این ادویه دارای خواص ضدمیکروبی بوده و خطر عفونت‌های ناشی از غذا را کاهش می‌دهد.
• استفاده سنتی از زیره به عنوان چاشنی ممکن است رشد باکتری‌ها و قارچ‌های عفونی را محدود کند.
• مصرف زیره ممکن است به عدم وابستگی به مواد مخدر کمک کرده و علائم اعتیاد به مواد مخدر را کاهش دهد.
• زیره سبز می‌تواند حافظه را تقویت کند.
• این ادویه می‌تواند در سم زدایی بدن نقش ایفا کند.
• زیره سبز می‌تواند در درمان بیماری پارکینسون موثر باشد.
• مواد فعال موجود در دانه‌های زیره، دارای اثرات ضدالتهابی هستند.
• این ادویه، نفخ معده را به مقدار قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
• زیره با باکتری‌ها و انگل‌ها مبارزه می‌کند و ممکن است در درمان اسهال کمک کننده باشد.

ارزش غذایی زیره سبز

دانستیم که زیره سرشار از آهن بوده و شامل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است. همچنین می‌توان گفت یک قاشق غذاخوری از این ادویه، حاوی مقداری از ویتامین‌های مختلف، شامل ویتامین A، ویتامین C، ریبوفلاوین، نیاسین و ویتامین B6 است. سایر اطلاعات و ارزش تغذیه‌ای زیره، در هر 100 گرم آن، در جدول زیر آورده شده است:

مضرات زیره سبز

به‌طور کلی، زیره سبز حتی در دوزهای بالا هم ایمن و غیرسمی است، اما اگر مایل به استفاده روزانه و مستمر از آن هستید، باید از عوارض جانبی و احتمالی آن آگاه باشید. اول از همه بدانید که دوز معمولی آن به‌عنوان مکمل گیاهی، 300 تا 600 میلی‌گرم در روز است.

• محققان شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد زیره سطح تستوسترون را در مردان سرکوب می‌کند. به این معنی که در صورت مصرف مداوم می‌تواند باروری مردان را کاهش دهد. در واقع،زیره سبز توسط برخی فرهنگ‌ها به‌عنوان ماده‌ای برای سقط جنین استفاده می‌شود. بنابراین زنان باردار یا کسانی که برای باردار شدن در تلاش هستند، باید این مورد را در نظر بگیرند.
• زیره سبز ممکن است لخته شدن خون را کند کرده و این امر شاید وضعیت اختلالات خونریزی را بدتر از قبل نماید.

• همچنین این ادویه ممکن است در روند کنترل قند خون اختلال ایجاد کند.
• علاوه‌بر آن، زیره سبز خونریزی را در حین و بعد از جراحی بدتر می‌کند. به همین دلیل حداقل 2 هفته قبل از جراحی معمولا به بیماران گفته می‌شود که مصرف این ادویه را متوقف کنند.

زیره سبز، هم دارو و هم ادویه

در این مطلب متوجه شدیم که زیره دارای مزایای سلامتی بسیاری است. به‌طوری‌که این ادویه‌ منبع غنی از آهن بوده، حاوی مواد معدنی و ویتامین‌های متعدد است و در روند کاهش وزن و لاغری، نقش موثری را ایفا می‌کند. علاوه‌بر آن، به دلیل عطر و طعم گرم و آجیلی خود، مزه طیف وسیعی از غذاها، خصوصا غذاهای گوشتی و انواع پلو را ازاین‌رو به‌آن‌رو می‌کند.

بنابراین اگر حالا شما هم مایل به تهیه زیره سبز باکیفیت هستید، مثل همیشه می‌توانید روی کمک عطاری آنلاین اسنپ فود حساب کنید. برای تهیه زیره یا خرید دیگر انواع ادویه، به این بخش از پلتفرم اسنپ فود سر زده و موارد دلخواه خود را با چند کلیک سفارش دهید. با این کار، خرید شما در کمترین زمان ممکن ارسال شده و آن را در محل اقامت خود تحویل خواهید گرفت.