خواص شاتوت برای سلامتی را دست کم نگیرید

اگر درباره خواص شاتوت می‌پرسید، باید پیش از آن بگوییم که خانواده توت‌ها از جمله سالم‌ترین و مفیدترین خوراکی‌ها هستند. این میوه‌ها علاوه بر طعم خاص و خوشمزه‌ای که دارند، از خواص و مزایای زیادی نیز برخوردارند. شاتوت از جمله توت‌هایی است که اغلب در جنگل‌ها و پرچین‌ها رشد می‌کند و در مناطق مختلفی پرورش داده می‌شود. یک دانه شاتوت رسیده، از 20 تا 50 دانه منفرد تشکیل می‌شود که هر یک حاوی مایع سیاه مایل به ارغوانی هستند.

از این میوه آب‌دار کوچک استفاده‌های زیادی می‌شود. از مصرف خوراکی و خام آن تا تولید مربا، شربت، ترکیبات دارویی و رنگ‌های خوراکی. کاربردهای آن در شیرینی‌پزی و آشپزی نیز خود داستان جداگانه‌ای است. ممکن است که شما تا به حال بارها و بارها از این میوه خوشمزه میل کرده باشید، اما شاید کمتر به فواید شاتوت توجه داشته و درباره آن اطلاعاتی کسب کرده باشید. در این مقاله با بررسی انواع خاصیت شاتوت قرمز خواهیم دید که چگونه می‌توان از آن به شکلی متعادل در مصرف روزانه بهره برد.

کمی درباره شاتوت…

شاتوت، گونه‌ای درخت گل‌دار و بومی جنوب غربی آسیا است. این گیاه متعلق به خانواده توت‌سانان یا (Moracae)  است و پیشینه تاریخی و بیولوژیکی بسیار طولانی دارد. همین طور جالب است بدانید که این میوه از جمله گیاهان باستانی است که قدمت آن به میلیون‌ها سال می‌رسد و در صورتی که در شرایط آب‌وهوایی مناسب قرار بگیرد، عمری بسیار طولانی خواهد داشت. گاهی ممکن است عمر آن به چند سال نیز برسد و در تمام این مدت پرثمر باشد.

میوه‌ای که از درخت شاتوت عمل می‌آید، بزرگ‌تر از توت سفید است. رنگ آن نیز قرمز تیره، ارغوانی یا سیاه است. خواص این میوه از گذشته‌های دور مورد توجه انسان بوده است. امروزه نیز میوه شاتوت کاربردهایی گسترده در مصرف غذایی انسان دارد.

چندین مورد از فواید شاتوت

خواص شاتوت واقعا نیاز به نوشتن لیست بلند بالایی دارد! اگر بخواهیم به مهم‌ترین خواص میوه شاتوت اشاره کنیم، باید بگوییم که این میوه، حاوی مجموعه‌ای وسیع از مواد مغذی ضروری است. پتاسیم، منیزیم، کلسیم، ویتامین‌های مختلف، آنتوسیانین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها، از جمله مهم‌ترین موادی هستند که در میوه شاتوت یافت می‌شوند.

این میوه در مقایسه با شاه توت قرمز، از حجم بیشتری از آنتی‌اکسیدان‌ها بهره‌مند است. در واقع، هرچه رنگ میوه تیره‌تر باشد، میزان آنتی‌اکسیدان و برخی دیگر از مواد مغذی آن بیشتر خواهد بود. مواد خوراکی هم‌افزایی شده در این میوه، از آن منبعی خوب برای تأمین روزانه بدن ساخته است.

جالب است بدانید که خواص شاتوت برای کرونا نیز ثابت شده و می‌توان این میوه را با داشتن مقادیر بالای ویتامین C، ماده طبیعی عالی در درمان کرونا در نظر گرفت. به ویژه آن که خواص شاه توت برای ریه به اثبات رسیده و با توجه به تنفسی بودن این بیماری، می‌توان از شاتوت برای تقویت سیستم ایمنی بدن و همین طور درمان بیماری کووید-19 کمک گرفت.

ارزش‌های غذایی شاتوت

این میوه دارای کالری پایینی است. در هر ۱۰۰ گرم از آن، چیزی حدود ۴۳ کالری انرژی وجود دارد. در عین حال، این میوه سرشار از ویتامین‌های C، A  و E است. همچنین شاتوت منبعی غنی از آهن است که در سایر گونه‌های توت؛ کمتر یافت می‌شود. پتاسیمی که در این میوه وجود دارد، بخشی مهم از سلول‌ها و مایعات بدن را تشکیل می‌دهد و به عنوان یک کنترل کننده ضربان قلب و فشار خون عمل می‌کند. از دیگر خواص شاتوت می‌توان به فراوانی ویتامین‌های گروه B و K اشاره کرد. در زیر می‌توانید جدول مواد مغذی و ویتامین‌های شاتوت را دنبال کنید:

مهم‌ترین خواص شاتوت

افراد دیابتی باید در خصوص مصرف میوه‌هایی که دارای قند هستند، دقت داشته باشند. خبر خوب این که میزان قند موجود در میوه شاتوت، آن قدرها زیاد نیست و مبتلایان به دیابت، می‌توانند با اطمینان خاطر از این میوه خوشمزه و مفید؛ استفاده کنند. در این میوه، قند طبیعی فروکتور وجود دارد. این میوه در صورتی که به اندازه و درست مصرف شود، نه تنها برای بیماران دیابتی مضر نیست، بلکه می‌تواند مزایایی نیز داشته باشد. همچنین که رابطه برگ توت سیاه و دیابت نیز از دیر ایام مورد توجه بوده است. از خواص برگ درخت شاه توت برای درمان بیماری‌ها، شادابی پوست و لاغری استفاده می‌شود. اما خواص این گیاه به آنچه تا کنون گفتیم محدود نیست. پس با مرور دقیق‌تر خواص و مضرات شاه توت، از نقش آن در زندگی روزمره و نحوه مصرفش بیشتر آگاه می‌شویم.

۱. خاصیت شاتوت به عنوان یک آنتی اکسیدان

خاصیت شاتوت به عنوان یک میوه حاوی آنتی اکسیدان فراوان، بسیار قابل توجه است. رادیکال‌های آزاد، مولکول‌هایی ناپایدار هستند که مقدار کم آن‌ها مشکل خاصی به وجود نخواهد آورد؛ اما افزایش یافتن سطح رادیکال‌های آزاد، موجب اکسیداتیو و آسیب دیدن سلولی خواهد شد. شاتوت، میوه‌ای سرشار از آنتی اکسیدان بوده که با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند. آنتوسیانین، اسید الاژیک و رسوراترول، از جمله آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که در این میوه وجود دارند. این ترکیبات علاوه بر محافظت از سلول‌ها، احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را نیز به اندازه قابل توجهی کاهش می‌دهند. به ویژه در این خصوص، خواص شاتوت برای ریه به اثبات رسیده است.

مطالعات نشان داده‌اند که بلوبری، شاتوت و تمشک، بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان را در کنار میوه‌هایی چون انار دارند. همین طور چندین مطالعه معتبر نشان داده‌اند که آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شاتوت به کاهش استرس اکسیداتیو کمک زیادی می‌کنند. مطالعه‌ای که بر روی مردان سالم انجام شد، نشان داد که مصرف ۳۰۰ گرم شاتوت به محافظت از (DNA) آنان در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.

۲. کمک به تنظیم قند خون و انسولین

یکی از خواص موردتوجه شاتوت این است که می‌تواند میزان قند خون  و انسولین در بدن را بهبود ببخشد. در مطالعه‌ای که بر روی زنان سالم انجام شد، ثابت گردید که خوردن ۱۵۰ گرم شاتوت با نان  به کاهش ۲۵ درصدی سطح انسولین در مقایسه با مصرف نان به تنهایی منجر می‌شود. همچنین که در یک تحقیق شش هفته‌ای، افراد چاق با مقاومت به انسولین که دو بار در روز یک اسموتی شاتوت می‌نوشیدند، در مقایسه با افرادی که اسموتی‌های فاقد آن را مصرف می‌کردند، بهبود بیشتری در حساسیت به انسولین نشان دادند.

البته اگر مبتلا به دیابت نوع‌ یک هستید، توصیه می‌شود که حتما پیش از مصرف روتین شاتوت، با پزشک معالج خود مشورت داشته باشید. همیشه این ریسک وجود دارد که با مصرف این میوه به صورت مستمر، دچار افت قند خون شوید. از این روی گاهی خواص شاه توت و عسل مورد توجه قرار گرفته و برای پوشاندن افت قند خون ناشی از میل کردن شاتوت، از عسل به عنوان مکمل استفاده می‌شود.

۳. خاصیت شاتوت در جلوگیری از سکته

خوشبختانه پیشگیری از سکته با داشتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب، ممکن است. در حقیقت به اندازه زیادی شما می‌توانید با کنترل مواد غذایی که میل می‌کنید، از بروز مشکلات قلبی، از جمله سکته کردن، پیشگیری موثری به عمل بیاورید. شاتوت یک میوه عالی برای پیشگیری از بروز سکته‌های قلبی است. به ویژه اگر شما سابقه سکته قلبی یا ناراحتی‌های دیگر قلبی را دارید، مصرف شاه توت می‌تواند کمک کننده باشد.

۴. فواید شاتوت در تصفیه خون

یکی دیگر از خواص شاتوت، تصفیه خون است. شاتوت خاصیت عالی در تصفیه کردن خون و سم زدایی در بدن دارد. به این شکل ریشه بسیاری از بیماری‌ها برطرف شده و پاکسازی بدن به ترتیبی موثر انجام می‌پذیرد.‌

۵. منبع غنی از فیبر

شاتوت یک منبع خوب از فیبر است. مصرف فیبر محلول باعث کند شدن حرکت غذا در دستگاه گوارش شده و این اتفاق منجر به کاهش گرسنگی و افزایش حس سیری خواهد شد. در نتیجه میزان کالری دریافتی بدن کمتر شده و مدیریت وزن آسان‌تر می‌شود. همچنین فیبر به کاهش کالری جذب شده از وعده‌های غذایی مختلف کمک می‌کند. شاتوت دارای ۱۰٫۲ گرم کربوهیدرات در هر ۱۰۰ گرم است. از این میزان، ۵٫۳ گرم آن فیبر است. محتوای بالای فیبر شاتوت به این معناست که کربوهیدرات قابل هضم کمی دارد. در واقع، یکی از خواص شاتوت قرمز برای لاغری، کربوهیدرات کم و فیبر زیاد آن است.

6. تامین املاح معدنی

شاتوت در عین کالری کمی که دارد، بسیار مقوی است. علاوه بر مقادیر زیاد آنتی‌اکسیدان، چندین املاح معدنی و ویتامین‌های مختلف را داراست. شاتوت دارای ویتامین C زیادی است. مصرف روزانه ۱۰۰ گرم از شاتوت می‌تواند ۳۵ درصد از ویتامین C مورد نیاز بدن را تأمین نماید. شاتوت منبعی خوب از منگنز، ویتامین K، مس، فولاد و آهن است. این میزان از ویتامین‌ها و املاح معدنی در مقایسه با حجم کالری آن، عالی به نظر می‌رسند.

7. خاصیت شاتوت در درمان التهاب

از خواص شاتوت می‌توان به ضد التهاب بودن آن اشاره کرد. التهاب در واقع واکنش دفاعی بدن در برابر آسیب و عفونت است. سبک زندگی مدرن به دلیل استرس زیاد، فعالیت بدنی ناکافی و مصرف مواد غذایی ناسالم، باعث ایجاد التهاب‌های بیش از حد و طولانی می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که این شکل از التهاب، به بروز بیماری‌های قلبی، چاقی و دیابت نیز منجر خواهد شد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شاتوت به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند. افرادی که روزانه یک نوشیدنی شاتوت مصرف می‌کنند، کاهش قابل توجهی در مارکرهای التهابی‌ بدن خود تجربه خواهند کرد.

8. کاهش سطح کلسترول خون

شاتوت یک غذای سالم برای قلب است. مصرف این ماده خوراکی به کاهش کلسترول در افراد چاق یا مبتلا به سندرم متابولیک کمک می‌کند. یک تحقیق هشت هفته‌ای نشان داده است که مصرف روزانه یک نوشیدنی تهیه شده از شاتوت، به کاهش ۱۱ درصدی کلسترول کمک می‌کند. همچنین که شاتوت می‌تواند از اکسید شدن یا آسیب رسیدن به کلسترول (LDL) جلوگیری کند. این کلسترول یکی از عوامل اصلی حملات قلبی است. مصرف شاتوت می‌تواند تا ۳۰ درصد به کاهش کلسترول در بدن کمک نماید.

9. کمک به سلامت مغز

بهبود سلامت مغز، یک خاصیت شاتوت عالی به حساب می‌آید. مصرف شاه توت قرمز یا سیاه می‌تواند از تحلیل رفتن حافظه که ناشی از افزایش سن است جلوگیری کند. آنتی‌اکسیدان موجود در این میوه با جلوگیری از تشکیل رادیکال‌های آزاد، نحوه ارتباط نورون‌های مغز با یکدیگر را متعادل می‌کند. این روند قادر به کاهش التهابات مغزی است که در نهایت منجر به کاهش مشکلات شناختی و حرکتی مرتبط با افزایش سن می‌شود.

10. حامی سلامت دهان و دندان

عصاره شاتوت، دارای توانایی ضد باکتریایی و ضد التهابی است. از علل اصلی خرابی دندان و بروز بیماری‌های مرتبط با لثه، باید به همین باکتری‌ها اشاره کرد. هرچند که مطالعات در این خصوص همچنان ادامه دارد اما محققان پیشنهاد می‌کنند که عصاره شاتوت می‌تواند به جلوگیری از بیماری‌های لثه و دهان کمک کند.

11. موثر در دوره نقاهت پس از جراحی

با توجه به مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در میوه شاه توت، استفاده از آن در دوره پس از جراحی و برای سپری کردن سریع‌تر دوره نقاهت، بسیار موثر خواهد بود. ممکن است که به این شکل بتوانید فرایند بهبودی خود را تسریع کرده و با راحتی بیشتری از بستر بیماری برخیزید.

12. خاصیت شاتوت به عنوان یک اشتهاآور قوی

شاه توت یک میوه اشتهاآور بوده و برای کودکان یا بزرگسالانی که به هر علتی اشتهای خود را از دست داده‌اند، کاملا کاربردی و موثر است. از این روی در صورتی که خود یا اطرافیانتان از کمبود اشتها رنج می‌برید، این میوه را به عنوان یک ماده خوراکی طبیعی موثر، امتحان کنید.

13. رفع کم خونی و تامین آهن مورد نیاز بدن

شاتوت دارای مقادیر مناسبی آهن بوده و برای افرادی که دچار فقر آهن هستند، به عنوان یک میوه موثر مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته برای این منظور یک بار مصرف شاه توت، تاثیرگذاری چندانی نداشته و باید برای بهره‌مندی از خواص شاتوت، حتما از آن به صورت مستمر استفاده شود.

14. خواص برگ شاتوت برای پوست

مصرف شاتوت در کاهش چین و چروک پوست مؤثر است. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در میوه و برگ این گیاه، به کنترل رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. رادیکال‌های آزاد یکی از عوامل اصلی در پیری پوست هستند و اسید الاژیک موجود در شاتوت، روند پیری پوست را کند کرده و آن را به تاخیر می‌اندازد. این آنتی‌اکسیدان با جلوگیری از تولید آنزیم‌های تجزیه‌کننده کلاژن، از پوست بدن محافظت می‌کند. کلاژن بخشی پروتئینی از پوست است که به آن استقامت و قابلیت کشسانی می‌بخشد و آسیب دیدن کلاژن باعث بروز چین‌وچروک و آویزان شدن پوست خواهد شد.

مصرف این میوه به صورت خوراکی در ارتقاء سلامت پوست نقش دارد. با این حال، برگ‌های این گیاه نیز می‌تواند در این روند مؤثر باشد. شما می‌توانید برگ این میوه را به شکل چای و دمنوش سرو کنید. بهره‌مند شدن از خواص برگ درخت شاه توت؛ نه تنها در سلامت پوست، بلکه در کنترل دیابت نیز تأثیرگذار است. از دیگر خواص برگ درخت شاه توت می‌توان به بهبود سلامت کبد، کاهش وزن، جلوگیری از سرطان و کاهش التهاب اشاره کرد.

15. خاصیت ضدسرطانی شاتوت

آنتوسیانین، اسید الاژیک و رسوراترول موجود در شاتوت، خواص ضد سرطانی دارند. این آنتی‌اکسیدان‌ها با مهار رادیکال‌های آزاد در بدن، مانع از تشکیل سلول‌های سرطانی می‌شوند. انواع توت‌ها و به خصوص شاتوت بدن را در برابر بروز سرطان‌های مری، کبد، دهان، پستان و روده بزرگ مقاوم می‌کنند. تحقیقات حاکی از این است که مصرف روزانه ۶۰ گرم شاتوت در افراد سرطانی به بهبود مارکرهای تومور کمک می‌کند.

16. کمک به سلامت عروق

شاتوت علاوه بر کاهش کلسترول، مؤثر در بهبود عملکرد عروق است. سلول‌های تشکیل دهنده رگ‌های خونی، اندوتلیال نامیده می‌شوند. این سلول‌ها به کنترل فشار خون و جلوگیری از لخته شدن آن کمک می‌کنند. التهاب بیش از حد در بدن می‌تواند به این سلول‌ها آسیب برساند و این اختلال، یک خطر جدی برای بیماری‌های قلبی است. مصرف شاتوت می‌تواند بهبود عملکرد اندوتلیال را در پی داشته باشد. افراد سیگاری و مبتلایان به سندروم متابولیک می‌توانند با مصرف شاتوت، تأثیرات مخرب بر عروق بدنشان را کاهش دهند.

17. حفظ سلامت کبد

شاتوت به تصفیه کبد کمک کرده و برای آن دسته از افرادی که دارای کبد چرب هستند، یک میوه شفابخش محسوب می‌شود. کافی است که روزانه چند عدد شاتوت میل کنید تا سلامت کبد شما تضمین شده و از میزان گرید چربی آن کاسته شود.

به علاوه خواص این شاتوت برای کلیه نیز قابل توجه بوده و به کاهش ریسک ابتلا به سنگ کلیه، کمک خواهد کرد.

18. خواص شاتوت برای لاغری

شاتوت، میوه‌ای کم کالری و سرشار از مواد مغذی است. فیبر، ویتامین C، ویتامین K و آهن موجود در آن می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. مصرف این میوه باعث بروز احساس سیری طولانی مدت می‌شود. همچنین شاتوت دارای میزان کمی کربوهیدرات است، علاوه بر میوه شاتوت، مصرف عصاره برگ آن به صورت دمنوش نیز در این روند مؤثر است.

19. خواص شاتوت برای یبوست

شاتوت منبعی ممتاز از فیبر بوده و از این جهت، در درمان یبوست بسیار موثر است. افرادی که از یبوست شدید رنج می‌برند، با مصرف شاتوت به صورت مداوم، می‌توانند کنترل درستی بر این عارضه داشته و خیلی زود، برای همیشه با مشکل یبوست، خداحافظی کنند. به علاوه شاتوت از گرفتگی عضلات شکمی جلوگیری کرده و به طور کلی در گوارش موثر واقع می‌شود.

20. بهبود گردش خون با شاتوت

شاتوت یک میوه فوق العاده برای تنظیم فشار خون و همین طور بهبود گردش خون است. وجود آنتی اکسیدان‌های فعال در میوه شاتوت، از انسداد رگ‌های خونی جلوگیری کرده و این به بهبود گردش خون کمک می‌کند.

21. خواص شاتوت در بهبود سلامت قلب

همان طور که اشاره کردیم مصرف شاتوت، به بهبود گردش خون در بدن کمک کرده و از انسداد عروق نیز جلوگیری می‌کند. از این روی مصرف این میوه، در بروز حملات قلبی پیشگیری موثری داشته و از مشکلات قلبی پیچیده‌تر نیز جلوگیری خواهد کرد.

22. تقویت کیفیت بینایی با شاتوت

رادیکال‌های آزاد موجب آسیب رسیدن به شبکیه چشم خواهند شد؛ از این روی مصرف شاتوت با داشتن مقادیر زیاد آنتی اکسیدان؛ از آسیب‌های وارده به شبکیه جلوگیری می‌کند. همین طور وجود کاروتنوئید در شاتوت، ریسک آب مروارید و دژنراسیون ماکولا را به شدت کاهش می‌دهد.

به علاوه با توجه به وجود ویتامین A در شاه توت، این میوه در ارتقا سطح سلامت چشم‌ها بسیار موثر است. از این روی توصیه می‌شود که برای محافظت از سلامت چشم‌های خود، از این میوه به صورت مستمر استفاده کرده و به سراغ دیگر منابع دارای ویتامین A نیز بروید.

23. جلوگیری از پوکی استخوان با شاتوت

فواید شاتوت در جلوگیری از پوکی استخوان نیز بسیار موثر است. وجود کلسیم، آهن و ویتامین K در ترکیب میوه شاتوت، باعث تقویت استخوان‌ها شده و از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند. به علاوه مواد مغذی و ویتامین‌های شاتوت، از بیماری مزمن و دردناک ورم مفاصل نیز جلوگیری موثری به عمل می‌آورد.

24. خواص شاتوت در پیشگیری و درمان سرماخوردگی

شاتوت مقادیر زیادی ویتامین C داشته و در پیشگیری و درمان بیماری‌هایی چون سرماخوردگی و آنفولانزا، موثر است. همین طور فلاونوئیدهای موجود در میوه شاتوت، به درمان بیماری‌های تنفسی کمک کرده که آنفولانزا از جمله آن‌ها است.

کمی هم از مضرات شاه‌ توت بدانیم

همان‌طور که گفتیم، شاتوت سرشار از پتاسیم است. مصرف بیش از اندازه این میوه ممکن است باعث بروز اختلالات کلیوی شود. همین طور، زیاده روی در استفاده از این میوه، موجب کاهش شدید قند خون در بدن برخی از افراد می‌شود. این اتفاق در نهایت ممکن است باعث بروز بیماری هیپوگلیسمی گردد. همچنین که واکنش‌های آلرژیک در مواجه با برگ یا میوه آن نیز در برخی افراد دیده می‌شود. در نهایت، زنان باردار و شیرده، پیش از مصرف شاتوت بهتر است که با پزشک خود مشورت کنند.

سموم و آفات موجود در میوه شاتوت ممکن است باعث ایجاد خطراتی برای مادر و جنین یا نوزاد شود. با این حساب با وجود این که شاتوت فواید بسیاری دارد، مصرف آن در بانوان باردار، باید با احتیاط همراه باشد.

خوردن شاتوت را فراموش نکنید

در بالا مروری بر خواص شاتوت به عنوان یک میوه خوشمزه و خوش آب و رنگ داشتیم. پیشنهاد می‌کنیم که حتما این میوه مفید را تهیه کرده و از خواص آن بهره‌مند شوید. البته، اگر محل زندگی شما با میوه فروشی‌ها فاصله دارد، نگران نباشید. شما می‌توانید با خرید آنلاین میوه ، زحمت خروج از منزل را کم کرده و با چند کلیک ساده، میوه را درب منزل تحویل بگیرید.

راستی، شما معمولا چقدر از این میوه یا آبمیوه آن میل کرده و چه فواید دیگری درباره آن می‌شناسید که در بالا به آن‌ها اشاره‌ای نکرده باشیم؟