رژیم غذایی برای دیابت بارداری بخش بسیار مهمی از مقابله با این بیماری خطرناک برای مادر و جنین را تشکیل می‌دهد. در واقع رژیم شما در طول بارداری اگر مطابق با استانداردهایی باشد که پزشکان برای درمان دیابت بارداری مشخص می‌کنند، شما می‌توانید یک قدم بلند به سوی درمان این بیماری با کمک داروها و البته ورزش بردارید.

شرط اول کنترل دیابت بارداری عبارت‌ است از: رژیم غذایی سالم!

اما اگر حواس‌تان به رژیم غذایی خود نباشد، نمی‌توان اطمینان داد که انجام ورزش و همچنین دارو درمانی به درمان واقعی بیماری شما منجر شوند. از همین رو رژیم غذایی خود را بسیار جدی بگیرید و به هیچ عنوان قوانین آن را نشکنید که در این صورت ریسک آسیب‌های بسیاری را قبول کرده‌اید.

رژیم غذایی برای دیابت بارداری

دیابت بارداری چیست؟ بعضی از مادران باردار در طول دوران بارداری خود دچار علائمی شبیه به دیابت می‌شوند که به دیابت بارداری مشهور است. این نوع از دیابت ممکن است پس از بارداری از بین برود؛ اما در صورتی که رسیدگی مناسبی آن نشود، از سویی می‌تواند آسیب‌هایی جدی به جنین بزند و از سوی دیگر، مادر را پس از زایمان نیز دچار دیابت نوع 2 کند و در بدن او ماندگار شود.

بنابراین اگر دچار علائمی شبیه به دیابت هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید و آزمایش‌های مرتبط با تشخیص دیابت بارداری را انجام دهید. مهم‌ترین علائم دیابت بارداری عبارت‌اند از: تشنگی نامعمول و بیش از حد، تکرر ادرار و افزایش حجم آن، خستگی غیرعادی و بی‌دلیل، اشتهای زیاد و در عین حال کاهش وزن محسوس. اما نشانه‌هایی همچون حالت تهوع و استفراغ، عفونت دستگاه تناسلی و خرناس کشیدن نامعمول نیز می‌توانند نشان‌دهنده بروز این بیماری باشند.

اگر دچار چنین نشانه‌هایی هستید حتماً به پزشک مراجعه کنید و تست گلوکز بدهید. در صورتی که در مراحل ابتدایی بروز بیماری آن را تشخیص دهید و در جهت درمان آن قدم بردارید، می‌توانید به سادگی آن را کنترل کرده و از بروز عوارض جدی پیش‌گیری نمایید. پس در اولین زمانی که به این موضوع شک کردید به پزشک مراجعه کنید.

عوامل بروز بیماری دیابت بارداری چیست؟

عوامل دیابت بارداری متأسفانه همچنان ناشناخته مانده‌اند؛ اما با تقریب خوبی می‌توان حدس زد که خطر بروز آن در کدام دسته از مادران باردار بیشتر است. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت بارداری دارید، خطر بروز آن در شما نیز وجود دارد.

همچنین اضافه وزن و چاقی مخصوصاً‌ در اطراف شکم در این زمینه موثر است و می‌تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد. همچنین بارداری در سن بالای 25 سال تأثیر زیادی در این موضوع داشته و هرچه سن بالاتر رود، این خطر نیز افزایش می‌یابد.

در صورت ابتلا به دیابت بارداری لازم است دائما تحت نظر پزشک باشید.

همچنین اگر سابقه شخصی یا خانوادگی در سقط جنین و یا زایمان کودک معمول یا نابالغ دارید نیز باید بسیار مراقب بروز دیابت بارداری باشید. همچنین اگر چند قلو باردار هستید و یا وزن جنین شما بالاست؛ می‌بایست دائماً‌ تحت نظر پزشک بمانید. حال می‌توانیم نگاهی دقیق‌تر به عوارض این بیماری داشته باشیم.

عوارض دیابت بارداری چه چیزهایی هستند؟

می‌توان گفت عوارض دیابت بارداری بسیار زیاد و در برخی موارد بسیار حاد است. دیابت بارداری می‌تواند در انتهای دوره بارداری منجر به مرگ جنین شود. همچنین در هنگام تولد نوزاد ممکن است وی دچار خفگی یا افت خطرناک قند خون و یا تشنج شود که هر سه این موارد کشنده است.

فرزندان مادرانی که دچار این بیماری بوده‌اند بیشتر در معرض دیابت و مخصوصاً دیابت نوع 2 قرار دارند و همچنین بیشتر ممکن است دچار چاقی و نارسایی‌های قلبی خطرناک شوند. دیابت بارداری همچنین خطر معلولیت و نارسایی‌های ذهنی و جسمی جنین را بالا می‌برد.

اما دیابت بارداری تنها برای جنین خطرناک نیست و مادران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ این بیماری می‌تواند منجر به دیابت بلندمدت در مادر شود. همچنین عفونت‌های واژنی آن ممکن است به عفونت‌های گسترده و بسیار مشکل‌زا منجر شود و حتی پس از زایمان نیز ادامه یابد. همچنین بیماری فشار خون نیز در کمین این دسته از بیماران است.

خوشبختانه برای دیابت بارداری هم راهکارهای دارویی و هم راهکارهای رژیمی وجود دارد و می‌توان آن را با رعایت کردن برخی موارد در رژیم غذایی و ورزشی، و البته دارودرمانی در صورت نیاز، کنترل کرد. در ادامه درباره رژیم مناسب دیابت بارداری خواهیم گفت.

غذاهای مناسب برای دیابت بارداری

رژیم غذایی برای دیابت بارداری در عمل موثرترین روش است. بنابراین به شما پیشنهاد می‌کنیم به آنچه در ادامه می‌آید به دقت عمل کنید تا از خطرات جدی‌ شدن این بیماری پیش‌گیری نمایید. اول از هرچیز باید قند و چربی را در رژیم خود کنترل کنید. برای این کار لازم است چنین اقداماتی انجام دهید:

۱. روغن‌های گیاهی و حیوانی را از رژیم خود حذف کنید و به جای آن از روغن زیتون و روغن مغزیجات خوراکی بهره بگیرید. روغن ماهی نیز برای شما بسیار مفید خواهد بود.

مصرف سالاد سبزی و گیاهی یکی از قسمت‌های مهم رژیم غذایی دیابت بارداری است.

۲. دور فست‌فود، غذاهای سرخ‌کردنی، غذاهای شور و همچنین کنسروشده را خط بکشید.

۳. مواظب کربوهیدرات‌ها باشید: برای مصرف غذاها به کربوهیدرات کل آن‌ها نگاه کنید و نه به میزان قند آن‌ها. مصرف ماکارونی، نان، برنج و کیک را بسیار کاهش دهید.

۴. درباره قندها نیز حتماً باید حواس‌تان جمع باشد: نوشابه را به هیچ عنوان مصرف نکنید و مصرف شکلات‌های شیرین را به حداقل برسانید. درباره میوه‌ها نیز حتماً تحقیق کنید و میوه‌های پرقند را کمتر و به میزان اندک نوش جان کنید؛ چراکه می‌توانند سطح قند خونتان را افزایش دهند.

۵. به هیچ عنوان الکل نخورید؛ حتی در مقادیر اندک.

۶. مصرف سبزیجات و دانه‌های پرفیبر را در اولویت قرار دهید؛ این دسته از مواد غذایی برای شما بسیار مفید هستند.

۸. میزان امگا 3 رژیم خود را بالاتر ببرید: برای این کار دانه‌های خوراکی بسیاری وجود دارند و غذاهایی دریایی هم سرشار از این ماده‌ هستند؛ البته برای خوردن همه این مواد با پزشک خود مشورت کنید.

۹. بهترین صبحانه برای دیابت بارداری شامل نان جو یا نان سبوس‌دار، جو دوسر و غلاتی است که فیبر زیاد و کربوهیدرات کمتری دارند.

اما خوراکی‌هایی هستند که مصرف آن‌ها می‌تواند به کنترل هرچه بهتر دیابت بارداری به شما کمک کنند. شما می‌توانید در مقاله تغذیه پس از زایمان درباره رژیم مناسب روزهای اولیه بعد از زایمان‌تان مطالعه کنید. در ادامه خوراکی‌های مفید برای دیابت بارداری را بررسی می‌کنیم.

خوراکی‌های مفید برای دیابت بارداری

برخی خوراکی‌ها هستند که می‌توانند اثری بسیار مفید در تنظیم قند خون داشته باشند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم. تنها باید به این نکته توجه داشته باشید که بهتر است آن‌ها را سر از خود مصرف نکنید و درباره خوردن همه آن‌ها با پزشک خود مشورت نمایید؛ مخصوصاً برای آنکه دچار اختلالات دارویی نشوید.

• کدو حلوایی: کدو حلوایی از جمله غذاهای فوق‌العاده مفید برای دیابت است. این ماده برای پایین آوردن قند خون بسیار مفید بوده و می‌تواند پیشروی آن را نیز کنترل کند. تنها در نظر داشته باشید که نباید برای طبخ آن از شکر استفاده کنید.

عدم کنترل قند خون در طول بارداری می‌تواند عواقب بدی را به همراه داشته باشد.

• لبو: لبو برای همه بیماران دیابتی مفید است و می‌تواند بسیاری از خطرات دیابت را کاهش دهد. تنها باید در نظر داشته باشید که در هنگام پخت آن شکر اضافه نکنید. خوردن لبو همراه با شکر، متأسفانه آن را به یک غذای مضر برای شما تبدیل خواهد کرد.
• عناب: عناب نیز از معروف‌ترین میوه‌ها و داروهای گیاهی برای دیابتی‌هاست. عناب با داشتن مقادیر بسیار بالای ویتامین A، به بدن شما کمک می‌کند حساسیت بیشتری به نسبت انسولین داشته باشد؛ در عین حال عناب برای کاهش قند خون بسیار مفید عمل می‌کند و میوه‌ای خاص در این زمینه به شمار می‌رود.
• خرما: خرما نیز به بیماران دیابت بارداری بسیار پیشنهاد می‌شود؛ تنها باید در نظر داشت خرما اثرات سوء بر جنین شما دارد و نباید آن را بیش از اندازه مصرف کنید.

ممنوعات دیابت بارداری

اگر دچار دیابت بارداری هستید، می‌بایست مصرف مواد غذایی دارای قند و نشاسته را به حداقل برسانید، شکر را به صفر نزدیک کنید و همچنین مصرف چربی را نیز بسیار کمتر کنید. از همین رو لیست ممنوعات دوره بارداری عبارت‌اند از:

– انواع قند و شکر و محصولات برگرفته از آن؛ نظیر شیرینی‌جات، آب نبات و غذاهای شیرین

– عسل و مربا

– محصولات لبنی شیرین نظیر بستنی

– نوشابه

– الکل

– آب انواع میوه‌هایی که میزان قند آن‌ها بالاست

– آرد سفید و برنج سفید

– نمک و به طور کلی مواد با سدیم بالا نظیر چیپس و پفک، غذاهای کنسروی و غذاهای نمک‌سود

– انواع فست‌فود و گوشت‌های فرآوری‌شده نظیر سوسیس و کالباس

– غذاهای چرب؛ همچنین لبنیات پرچرب و مایونز

– پوست مرغ، گوشت قرمز پرچرب، کله‌پاچه

– غذاهای سرخ‌شده در روغن

یک سوال مهم: ایا شیر برای دیابت بارداری مضر است؟ شیر نه تنها برای دیابت مضر نیست، که مفید نیز هست. شیر از مواد مغذی و معدنی بسیاری بهره‌مند است که برای بهبود بیماری شما بسیار ضروری و مفید است؛ بنابراین آن را از رژیم خود حذف نکنید. تنها آنکه لازم است برای مصرف صحیح آن با پزشک خود مشورت کنید.

از بین بردن دیابت بارداری

مبارزه با دیابت بارداری در چند فاز مختلف انجام می‌شود: ۱. رژیم غذایی، ۲. ورزش و ۳. دارو درمانی.

• رژیم غذایی: همان‌طور که در این مقاله به تفصیل بررسی کردیم، وظیفه اصلی در کنترل ورودی قند خون بر عهده رژیم غذایی است.

مقدمه هر درمان مفیدی برای دیابت بارداری این است که رژیم غذایی آن را رعایت کنید. اما رعایت رژیم غذایی برای دیابت بارداری تنها گام اول مبارزه با دیابت است. به شما پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مقاله بهترین رژیم لاغری در دوران شیردهی نیز داشته باشید.

میوه‌های مناسب و نامناسب برای دیابت بارداری را بشناسید.

• ورزش: ورزش دشمن بزرگ دیابت است؛ بدین صورت که اگر از قبل بارداری و در هنگام آن ورزش کنید، شانس بروز دیابت بارداری را به حداقل می‌رسانید. پس از بروز دیابت بارداری اما حتماً باید ورزش کنید. اگر ورزش نکنید، رژیم و درمان دارویی جواب نمی‌دهد و خطرات دیابت بالا می‌رود. بنابراین اگر باردار هستید از همین امروز به دنبال یک برنامه ورزشی مناسب باشید.
• درمان دارویی: شما در صورتی که دچار علائم دیابت بارداری هستید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید؛ اما ممکن است از همان ابتدا فرآیند دارو درمانی آغاز نشود. به هر ترتیب باید گفت داروهایی که برای کنترل قند خون شما تجویز می‌شوند ضرری برای جنین شما ندارند و نیازی نیست نگران این موضوع باشید. در موارد دیابت‌های پیشرفته، مصرف نکردن داروها خطرات جدی برای شما به همراه خواهد داشت.

دیابت بارداری، یک غول قابل‌کنترل!

در این مقاله با مهم‌ترین نکات درباره رژیم غذایی برای دیابت بارداری آشنا شدیم. باید توجه داشته باشید که کنترل دیابت بارداری با رژیم، قدم دوم در درمان این بیماری است و قدم اول آن است که به پزشک مراجعه کنید و در صورت نیاز به مصرف دارو بپردازید.

امتناع از خوردن دارو چیزی نیست که بتوان آن را با رژیم غذایی و ورزش حل کرد. از همراهی شما متشکریم!