بارهنگ یک علف یا گیاه چند ساله است که شاید هنگام پیاده‌روی در بیابان یا بالا رفتن از کوه متوجه آن شده باشید. عصاره‌ای که از برگ بارهنگ یا دانه بارهنگ خارج می‌شود، فواید و خواص درمانی فراوانی دارد. شاید اگر از پیروان طب سنتی بپرسید که چه چیزی برای معده درد خوب است، دمنوش بارهنگ را به شما پیشنهاد ‌دهند‌ تا از خواص بارهنگ بهره‌مند شوید.

در این مقاله به بررسی خواص میوه بارهنگ، خواص بارهنگ برای معده، خواص بارهنگ برای یبوست، خواص انواع بارهنگ و خواص برگ بارهنگ می‌پردازیم. اگر این سوال برای شما پیش آمده است که گیاه بارهنگ برای چی خوبه؛ تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

شکل گیاه بارهنگ

اما شکل بارهنگ چگونه است؟ بارهنگ گیاهی با ریشه‌ای کوتاه است که طول ساقه آن بین ۱۰ تا ۷۰ سانتی‌متر متغیر خواهد بود. برگ‌ها به شکل تخم مرغی پهن بوده که ۳ تا ۹ رگبرگ برجسته دارند. گل‌های این گیاه، اسفنجی و با رنگی متمایل به قهوه‌ای روشن هستند که در خوشه‌هایی استوانه‌ای شکل و دراز قرار گرفته‌اند. دانه‌های بارهنگ کوچک و تیره رنگ بوده و شکل کپسولی تخم مرغی دارند.

نام دیگر بارهنگ در تبریز، «بیزوشا» است، اما در فارسی آن را با همین نام «بارهنگ» یا «بارتنگ» می‌شناسند و از جمله گیاهان با خواص درمانی مختلف است. برگ‌ علف بارهنگ دارای خاصیت ضد باکتریایی است و برای درمان زخم‌ها، التهاب‌ها و جراحت‌های سطحی کاربرد دارد. این گیاه عجیب، با داشتن خواص بی‌شمار به درمان سرفه، یبوست و اگزما نیز کمک می‌کند تا یکی از گزینه‌های گیاهی برای بهبود حال بیماران باشد.

طبع بارهنگ چیست؟

در طب سنتی، طبع بارهنگ را سرد و خشک معرفی کرده‌اند و به همین دلیل برای تعدیل طبع افراد با حالت گرم و مرطوب انتخاب مناسبی است. این گیاه برای افرادی که گرم مزاج بوده و از مشکلات ناشی از آن همچون بیماری‌های دستگاه گوارش رنج می‌برند، یک گیاه دارویی مهم در طب سنتی محسوب می‌شود.

روش شستن بارهنگ

پیش از استفاده از این گیاه دقت کنید که در طریقه شستن بارهنگ کلیه آلودگی‌ها و گردوخاک از سطح آن پاک شود. برگ و دانه بارهنگ دو قسمت از این گیاه هستند که مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای استفاده از برگ یا دانه بارهنگ، ابتدا باید آن‌ها را بشویید.

شستن برگ بارهنگ

ابتدا برگ‌ها را کمی بتکانید تا گردوغبار روی آن‌ها جدا شود و سپس برگ‌ها را در یک ظرف آب خیس کنید. (برای ضدعفونی شدن برگ‌ها، به اندازه یک سوم حجم آب، سرکه داخل ظرف بریزید.) پس از گذشت مدتی، برگ‌ها را با آب سرد، آبکشی کنید و داخل یک آبکش بریزید. پس از اینکه آب برگ‌ها جدا شد، اجازه دهید تا در هوای آزاد خشک شوند.

شستن دانه بارهنگ

دانه‌ها را داخل یک کاسه آب بریزید و خیس کنید؛ با این کار، دانه‌ها کف ظرف ته‌نشین شده و ذرات شناور و پوشال‌ها روی سطح می‌آیند. حالا می‌توانید آلودگی‌های روی ظرف را به راحتی خالی کنید. در ادامه دانه‌ها را به همراه آب و به آرامی داخل یک کاسه خالی بریزید، به گونه‌ای که خاک و آلودگی‌ها در کف ظرف اول باقی بمانند. در نهایت دانه‌ها را داخل یک پارچه یا الک بریزید و زیر آب سرد بگیرید تا کاملا تمیز شوند.

درباره خواص بارهنگ چه می‌دانید؟

اکنون این سوال ایجاد می‌شود که خواص بارهنگ چیست و برای چه چیزهایی استفاده می‌شود؟ گیاه بارهنگ خواص و فواید درمانی زیادی دارد و درباره معجزه بارهنگ سخن‌های بسیاری گفته می‌شود. یکی از خواص مورد توجه بارهنگ تاثیر آن برای لاغری است که این مورد در خواص دانه چیا نیز دیده می‌شود.

از خواص گیاه بارهنگ می‌توان به مواردی مانند درمان آفتاب سوختگی، از بین بردن لک صورت، درمان جای زخم سطحی، تسکین درد قاعدگی، کمک به کاهش وزن و لاغری، درمان دیابت و… اشاره کرد. همچنین این گیاه برای درمان مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده، سوءهاضمه و… مفید است. خواص ضد باکتری و ضد ویروس بارهنگ نیز به سم‌زدایی کبد کمک کرده و موجب سلامت این اندام می‌شود.

خواص گیاه بارهنگ

حال به اصلی‌ترین سوال این محتوا می‌رسیم که گیاه بارهنگ چه خواصی دارد؟ در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین فواید بارهنگ می‌پردازیم.

۱. خواص بارهنگ برای معده درد

خواص بارهنگ برای رفلاکس معده بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. نحوه مصرف بارهنگ برای رفلاکس معده، تهیه دمنوشی مخلوط از دانه بارهنگ و عسل همراه با عرق نعنا است. در واقع، از خواص بارهنگ و عرق نعنا می‌توان کمک به درمان رفلاکس معده را معرفی کرد و بیزوشا برای معده فوق‌العاده است.

پیش از استفاده هر مخلوط گیاهی یا دمنوشی باید شیوه مصرف آن را بدانید؛ پس اکنون این سوال پیش می‌آید که بارهنگ و عرق نعنا رو کی بخوریم؟ به این منظور، دمنوش بارهنگ، عسل و عرق نعنا را یک ساعت بعد از هر وعده غذایی مصرف کنید تا اثر بیشتری داشته باشد. معجزه بارهنگ و عرق نعناع برای معده و خواص دانه بارهنگ با عرق نعنا باورنکردنی است و پیشنهاد می‌کنیم آن را حتما مصرف کنید.

۲. خاصیت بارهنگ برای زخم معده و میکروب‌های معده

یکی دیگر از خواص گیاهی بارهنگ، خاصیت ضد التهابی آن است. بارهنگ با داشتن این خاصیت برای درمان زخم معده مفید خواهد بود. در طرز تهیه دمنوش بارهنگ برای معده ابتدا کمی ‌‌از برگ این گیاه را تهیه کرده و خشک کنید. سپس بارهنگ خشک شده را با عسل ترکیب کرده و با معده خالی میل کنید تا از خواص بارهنگ و عسل برای معده بهره‌مند شوید.

دمنوش بارهنگ و عرق نعنا برای میکروب معده نیز مفید است که میکروب موجود در معده، هلیکوباکتر نام دارد. از خواص تخم بارهنگ می‌توان برای کمک به از بین بردن باکتری معده استفاده کرد. در اینجا نیز مصرف بارهنگ با عرق نعنا اثر بیشتری دارد. مقداری تخم بارهنگ را تا زمانی حرارت دهید که رنگ دانه بارهنگ تغییر کرده و از آن بویی خارج شود. در نهایت تخم بارهنگ را آسیاب کرده و با عرق نعنا ترکیب کنید. به مدت دو هفته، هر روز، یک لیوان از این ترکیب را پیش از هر وعده غذایی بنوشید تا به از بین بردن عفونت معده کمک کند.

۳. خواص بارهنگ برای لاغری

آیا بارهنگ لاغر کننده است؟ اصلی‌ترین خاصیت این گیاه شگفت‌انگیز، کمک به لاغری است. بارهنگ سرشار از فیبر بوده و با کاهش اشتها، از پرخوری و جذب کربوهیدرات‌ها جلوگیری می‌کند. در طرز تهیه دمنوش بارهنگ برای لاغری ابتدا ۳ گرم از دانه بارهنگ را در مقدار ۲۵۰ میلی‌لیتر آب خیس کنید. دانه بارهنگ آب را به خود می‌کشد و شما می‌توانید ۳۰ دقیقه قبل از هر وعده غذایی، چند دانه از آن را مصرف کنید تا اشتهای کمتری داشته باشید. طرز استفاده از بارهنگ برای لاغری به شکل دمنوش نیز مرسوم است.

با وجود آنکه بارهنگ برای لاغری شکم و پهلو مفید است، اما نمی‌توان تنها با مصرف بارهنگ به وزن دلخواه رسید. برای رسیدن به وزن ایده‌آل خود، باید میزان کالری مواد غذایی را کنترل کرده و از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید. همچنین، می‌توانید در کنار بارهنگ و کنترل رژیم غذایی، از خواص تخم کتان برای لاغری نیز بهره‌مند شوید. ترکیب بارهنگ و عرق نعنا و گلاب برای لاغری نیز یک ترکیب مناسب است که به کاهش وزن کمک می‌کند. طرز مصرف بارهنگ برای لاغری در این روش، خیس کردن دانه‌های بارهنگ با ترکیب مساوی عرق نعنا و گلاب و خوردن آن پیش از وعده‌های غذایی است.

۴. سم زدایی بارهنگ برای بدن

بارهنگ با خاصیت سم‌زدایی خود برای بسیاری از اندام‌ها و مشکلات بدن مفید خواهد بود:

• یبوست، عفونت معده و مشکلات گوارشی از شایع‌ترین بیماری‌ها در جهان هستند. بارهنگ به دلیل خاصیت سم زدایی بالا، در درمان عفونت معده و روده موثر است. همچنین، بارهنگ به دلیل وجود فیبر بالا، یک ملین عالی است و مشکل یبوست را درمان می‌کند.
• علاوه بر دستگاه گوارشی، از خاصیت سم‌زدایی بارهنگ برای کاهش سرفه و تمیز کردن ریه‌ها نیز استفاده می‌کنند. همچنین مصرف دمنوش بارهنگ در درمان سرفه‌های خشک موثر است.
• بخور بارهنگ، ریه‌ها را سم‌زدایی کرده و دستگاه تنفسی شما را تمیز می‌کند. توصیه می‌شود که حداقل ماهیانه دو بار از بخور بارهنگ برای شستشوی ریه‌ها استفاده کنید.

۵. خواص بارهنگ برای رحم

یکی دیگر از فواید این گیاه، خواص بارهنگ در قاعدگی برای رحم است. خاصیت بارهنگ برای رحم به دلیل وجود مواد معدنی مختلف همچون آهن خواهد بود. این گیاه می‌تواند درد و اسپاسم رحم در دوران قاعدگی را کاهش دهد و به همین دلیل مصرف دمنوش بارهنگ به خانم‌ها در دروان قاعدگی توصیه می‌شود.

۶. خواص بارهنگ برای کبد

بارهنگ گیاهی است که می‌تواند به سم‌زدایی کبد کمک کند. این ویژگی باعث می‌شود تا مصرف این گیاه برای درمان کبد چرب سودمند باشد. از سوی دیگر، ترکیبی در بارهنگ به نام اسید اولیانولیک، خاصیت ضد ویروسی دارد و می‌تواند احتمال ابتلا به هپاتیت را کاهش دهد. طریقه مصرف بارهنگ برای کبد چرب خوردن دمنوش بارهنگ است که در این روش باید برگ‌های خشک شده بارهنگ را مثل چای دم کنید.

۷. فواید بارهنگ برای پوست

بارهنگ یکی از گیاهان مفید برای داشتن پوستی سالم محسوب می‌شود. همان‌طور که گفتیم بارهنگ به عنوان یک ضدالتهاب عمل می‌کند و به همین دلیل التهاب ناشی از مشکلات پوستی مانند اگزما را کاهش می‌دهد. همچنین این گیاه، رطوبت پوست را حفظ کرده و برای درمان خشکی پوست نیز انتخاب مناسبی است. از دیگر خواص بارهنگ برای پوست هم می‌توان به افزایش سرعت ترمیم زخم‌های پوستی اشاره کرد. البته بسیاری از دیگر گیاهان نیز به سلامت پوست کمک می‌کنند که در این زمینه آشنایی با خواص پودر موسیر را توصیه می‌کنیم.

۸. خواص بارهنگ برای سرفه

اگر دچار سرفه و علائم مشکلات تنفسی هستید، بارهنگ مصرف کنید. این گیاه به دلیل وجود ترکیب موسیلاژ، به عنوان یک خلط‌آور طبیعی عمل کرده و با کاهش التهاب، به درمان سرفه‌های خشک کمک می‌کند. همچنین بارهنگ به دلیل وجود ترکیبات فنولیک، دارای خواص ضدمیکروبی است و ویروس‌ها و باکتری‌های عامل سرفه را از بین می‌برد. شما می‌توانید از دمنوش یا عصاره بارهنگ برای درمان سرفه استفاده کنید.

۹. پیشگیری از ابتلا به سرطان با مصرف بارهنگ

رادیکال‌های آزاد، مولکول‌های فعالی هستند که در اثر فعالیت طبیعی سلول‌ها ایجاد می‌شوند و اثر عوامل محیطی مانند آلودگی هوا میزان آن‌ها در بدن را افزایش می‌دهد. تجمع رادیکال‌های آزاد موجب آسیب به سلول‌ها شده و تولید سلول‌های سرطانی را تحریک می‌کند. آنتی اکسیدان‌ها ترکیبات شیمیایی هستند که از تجمع این رادیکال‌های آزاد جلوگیری کرده و بدین طریق احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهند. بارهنگ نیز محتوایی انواع مختلفی از آنتی اکسیدان‌ها است و بدین طریق در پیشگیری از ابتلا به سرطان نقش دارد.

۱۰. خواص بارهنگ برای قلب

بارهنگ سطح کلسترول بد خون (LDL) را در بدن کاهش می‌دهد و به همین دلیل برای سلامت قلب مفید است، چراکه رسوب کلسترول در دیواره رگ‌های خونی، اصلی‌ترین عامل ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی است. در کنار داشتن یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، مصرف دمنوش بارهنگ سلامت قلب شما را تضمین می‌کند.

خاصیت روغن بارهنگ

از دانه‌های بارهنگ روغنی استخراج می‌شود که آن را با نام روغن بارهنگ می‌شناسیم. این روغن به صورت استعمال خارجی مصرف می‌شود و خواص متعددی دارد. روغن بارهنگ حاوی آنتی اکسیدان‌ها و تمام ترکیبات شیمیایی است که در گیاه بارهنگ یافت می‌شود. از خواص روغن بارهنگ می‌توان به ترمیم زخم و ترک‌های پوستی و کاهش تورم و التهاب اشاره کرد. همچنین این روغن مانند یک ضدعفونی‌کننده طبیعی عمل کرده و باکتری‌ها را از بین می‌برد.

ارزش غذایی بارهنگ

پس از آشنایی با فواید و خواص بارهنگ بهتر است تا نگاهی به ارزش غذایی این گیاه نیز داشته باشیم. برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی در میان ترکیبات بارهنگ دیده می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

• ویتامین C
• ویتامین A
• ویتامین K
• فیبر
• پتاسیم
• سدیم
• آهن

عوارض و ضررهای بارهنگ

با وجود آنکه گیاه بارهنگ در دسته گیاهان دارویی بی ضرر قرار می‌گیرد، اما باید در مورد مضرات بارهنگ برای گروهی از افراد و در برخی شرایط نیز صحبت کنیم:

• روغن خارج شده از دانه بارهنگ برای برخی افراد موجب واکنش‌های آلرژیک، التهاب و درماتیت می‌شود.
• به خانم‌های باردار مصرف دانه بارهنگ و خود این گیاه توصیه نمی‌شود؛ تراوش روغن این گیاه برای جنین مضر بوده و حتی در مواردی سقط جنین را به دنبال خواهد داشت.

• زیاده‌روی در مصرف بارهنگ ممکن است باعث کاهش فشار خون و اسهال شود.
• مصرف بارهنگ در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود، زیرا روغن دانه بارهنگ که شباهت کمی‌‌ به روغن خردل دارد، باعث تحریک رحم شده و با حالت مسهلی که ایجاد می‌‌کند، برای خانم‌ها مشکل‌ساز خواهد بود.

موارد مصرف بارهنگ

با وجود خواص بارهنگ که در بخش‌های قبل معرفی کردیم، اکنون این سوال پیش می‌آید که برای بهره‌مندی از این خواص، بارهنگ را چگونه مصرف کنیم؟ دانه و برگ‌های گیاه بارهنگ قابل استفاده هستند. شما می‌توانید برگ‌های خشک شده بارهنگ را مانند چای دم کرده و میل کنید. البته روش دیگر، استفاده از برگ‌های خام، پخته یا پودر خشک شده برگ بارهنگ در تهیه غذا است. تخم بارهنگ را نیز می‌توان در آب یا عرق نعنا خیس کرد و برای درمان مشکلات گوارشی یا لاغری مورد استفاده قرار داد. اضافه کردن مقداری عسل به ترکیب تخم بارهنگ نیز انتخاب خوبی است.

مصرف بارهنگ در کودکان

ابتدا باید بدانید که مصرف بارهنگ در کودکان با خواص مختلفی همچون تقویت سیستم ایمنی، جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی، تنظیم فعالیت هورمون‌های رشد و… همراه است. با این وجود استفاده از این گیاه در رژیم غذایی نوزادان توصیه نمی‌شود، چراکه احتمال ایجاد واکنش‌های آلرژیک وجود دارد.

خواص بارهنگ برای سالمندان

بارهنگ به دلیل خواص متعدد همچون پیشگیری از ابتلا به سرطان، تقویت سیستم ایمنی بدن، تنظیم فعالیت دستگاه گوارش، کاهش کلسترول بد خون و… گیاهی سودمند برای سالمندان خواهد بود. البته دقت داشته باشید که به دلیل حساسیت این گروه سنی، زیاده‌روی در مصرف بارهنگ در رژیم غذایی سالمندان به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

اشتباهات در مصرف بارهنگ

بارهنگ گیاهی است که به صورت خودرو در بعضی مناطق می‌روید و خاک و آلودگی‌های مختلفی دارد. برخی افراد پیش از مصرف بارهنگ، این گیاه را به خوبی شستشو و ضدعفونی نمی‌کنند و بدین طریق ممکن است آلودگی‌های مختلف همراه با بارهنگ وارد بدن شود. پیش از مصرف بارهنگ برگ یا دانه آن را به خوبی بشویید و با مواد طبیعی مانند سرکه ضدعفونی کنید.

بارهنگ، گیاهی اعجاب‌انگیز و مفید

در این مطلب به این سوالات پاسخ دادیم که بارهنگ چیه، خاصیت بارهنگ چیست و تخم بارهنگ برای چی خوبه؟ در ادامه نیز درباره خواص بارهنگ برای اندام‌های مختلف بدن، لاغری با بارهنگ و نحوه مصرف بارهنگ برای معده یا دیگر اندام‌ها صحبت کردیم. همان‌طور که گفته شد، با مرور فقط چند خاصیت بارهنگ و خاصیت دانه بارهنگ می‌توان نتیجه گرفت که این گیاه مانند یک داروی بی نسخه، در برخی موارد قابل استفاده است.

دسترسی راحت و قیمت مناسب این گیاه، گزینه مناسب برای افرادی است که از دل درد یا اشتهای زیاد رنج می‌برند. البته، فراموش نکنید که با وجود خواص مختلف بارهنگ، باید از مصرف زیاد آن خودداری کنید.

در پایان، باید بگوییم که شما می‌توانید برای تهیه این گیاه، به عطاری آنلاین اسنپ فود مراجعه کنید. با این روش بارهنگ را به آسانی سفارش داده و آن را درب منزل تحویل می‌گیرید.

راستی، اگر تجربه مصرف این گیاه را دارید، لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما و دیگر کاربران اسنپ فود به اشتراک بگذارید.