وقت آن است که شما را با ادویه های خورشتی مختلف آشنا کنیم، هرچند که همه ما به طور مکرر از آنها استفاده می کنیم. از ادویه های خورشی تنها در انواع خورش استفاده نمی شود. از این چاشنی ها بسته مزه و خواصی که دارند می توان برای طبخ غذاهای گوناگون استفاده کرد.

واقعیت این است که ادویه مخصوص خورش از یک ترکیب ثابت و مشخص تهیه نشده است و این ادویه بسته به ذائقه مردم می تواند متفاوت باشد. مثلاً حتی اگر شما ادویه کاری را برای خورش خود استفاده کنید، طعم کاری یک برند با مارک دیگر متفاوت خواهد بود، زیرا دستورالعمل هر کدام و حتی میزان مواد اولیه هر یک با دیگری فرق دارد.
در اینجا قرار است به معرفی چاشنی های مختلف بپردازیم که هر یک در جایگاه خود و هنگام ترکیب شدن با سایر ادویه ها عطر و طعم دلپذیری دارند.

1.زردچوبه از ادویه های خورشتی پرمصرف

جایی که گوشت باشد، زردچوبه هم حضور دارد. البته زردچوبه تنها برای مواد گوشتی استفاده نمی شود و پایه ثابت اغلب غذاهای سرخ کردنی و حتی بعضاً آبپز هم هست. زردچوبه علاوه بر اینکه باعث خوش رنگ شدن غذا می شود، در ایجاد طعمی عالی هم تأثیرگذار خواهد بود. زردچوبه علاوه بر خواص فوق العاده ای که دارد، در صورت مصرف زیاد می تواند عوارض ناخوشایندی را هم به دنبال داشته باشد که در ادامه هر دو گروه را بررسی می کنیم.

خواص زردچوبه

• کمک به بهبود کبد چرب
• درمان جوش و آکنه صورت
• درمان پسوریازیس
• رفع سیاهی دور چشم
• کمک به پیشگیری از آلزایمر
• درمان ترک کف پا
• جلوگیری از ریزش مو

مضرات زردچوبه

• ایجاد حالت تهوع
• ایجاد مشکل در معده مثل ریفلاکس
• افزایش میزان خونریزی
• افت فشار خون

2. انواع فلفل از جمله ادویه های خورشتی

فلفل ها تنوع گوناگونی دارند. برخی از فلفل ها مثل فلفل قرمز بیشتر برای تند شدن غذا استفاده می شوند. اما برخی دیگر موجب معطر شدن غذا نیز خواهند شد و تنها یک حس دلپذیر از تندی را به غذا منتقل خواهند کرد. فلفل سیاه و فلفل سفید در این دسته جای می گیرند.
البته خود فلفل قرمز هم از نظر میزان تندی انواع گوناگونی دارد و تندی آن به نوع فلفلی بر می گردد که در تهیه آن استفاده شده است. از آنجایی که فلفل ها بیشتر با مزیت تند کردن غذا شناخته می شوند، در ادامه به معرفی خواص و مزایای این دسته از فلفل ها می پردازیم.

خواص فلفل

• تقویت سیستم ایمنی
• مبارزه با میکروب ها و عفونت ها
• پیشگیری از سرطان
• افزایش متابولیسم
• افزایش سلامت قلب
• آرام کننده التهابات
• کمک به رفع یبوست

مضرات فلفل

• ایجاد مشکلات معده از جمله سوزش و برگشت اسید آن
• تحریک گاستریت معده
• مضر بودن برای بیماری بواسیر

3. پودر پاپریکا از ادویه های خورشتی

پاپریکا یکی از ادویه هایی محسوب می شود که شاید طی چند سال اخیر نام و آوازه خوبی برای خود دست و پا کرده است. این ادویه از خشک کردن فلفل های تند و دلمه ای تهیه می شود. پس در حالی که برخی از انواع پاپریکا شیرین هستند، بعضی دیگر می توانند طعم تند و حتی آتشین داشته باشند. پودر پاپریکا این روزها به چاشنی درجه یک برای تهیه انواع غذاها تبدیل شده است. این ادویه مخصوص خورشت همچنین ترکیب بی نظیری برای غذاهای گوشتی محسوب می شود.

خواص ادویه پاپریکا

• پیشگیری از سرطان
• کاهش طول دوران سرماخوردگی
• کمک به انعقاد خون
• از بین بردن سوء هاضمه
• کاهش برخی از مشکلات قلبی
• خواص ضدعفونی کننده
• بهبود سلامت پوست
• ضد التهاب و ضد باکتری
• کاهش درد و تورم

مضرات ادویه پاپریکا

از آنجایی که عوارض خاصی برای این ادویه گزارش نشده است، به نظر می رسد که پاپریکا یک چاشنی کاملاً بی خطر محسوب می شود.

4. زنجبیل ادویه مخصوص خورش

از دیگر ادویه های خورشتی که تأثیر زیادی در خوش طعم کردن غذاها دارد، زنجبیل است. این ماده علاوه بر فواید خود به عنوان یک چاشنی و طعم دهنده، و البته یکی از قدیمی ترین مواد دارویی گیاهی در دنیا نیز شناخته می شود. از خواص و مضرات این چاشنی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

خواص زنجبیل

• ضد التهاب
• درمان کبد چرب
• پیشگیری از رشد و نمو سلول های سرطانی
• بهبود گردش خون
• کاهش سطح قند خون
• تسکین میگرن

مضرات زنجبیل

• تداخل در مصرف همزمان با داروهای قلبی و دیابت
• اختلالات سیستم عصبی مرکزی در صورت مصرف زیاد
• بروز سوزش سر دل
• سوزش دهان
• ایجاد بثورات پوستی

5. پودر لیمو از ادویه های خورشتی

پودر لیمو نیز یکی از ادویه های مخصوص خورش است که بیشتر در غذاهایی استفاده می شود که گوشت قرمز در آن ها به کار رفته است. این ادویه از خشک کردن لیمو و پودر کردن لیمو عمانی به دست می آید. طعم پودر لیمو درست مثل لیمو عمانی بی نظیر است. هر چند استفاده بیش از اندازه آن منجر به تلخ شدن خورش می شود.

خواص پودر لیمو

• پیشگیری از بروز بیماری های قلبی
• بهبود سیستم هضم
• کمک به سم زدایی بدن
• خواص ضد سرطانی
• پیشگیری از پوکی استخوان

مضرات پودر لیمو

• مشکلات معده هنگام خالی بودن آن
• تأثیرات منفی بر روی اعصاب هنگام مصرف زیاد

6. زعفران محبوب ترین ادویه های خورشتی

زعفران یکی از  ادویه های خورشتی محبوب است که در تهیه انواع و اقسام خوراکی ها از غذاهای مختلف گرفته تا تهیه دسر، کیک، شیرینی و نوشیدنی استفاده می شود. زعفران به عطر بی نظیر، طعم خارق العاده و البته مهم تر از آن به دلیل رنگ زیبایی که به غذا می دهد، شناخته شده است. از آنجایی که زعفران یک چاشنی پرطرفدار است، اغلب ما با خواص و مضرات آن تا حدودی آشنایی داریم.

خواص زعفران

• آرامش بخش
• تقویت خلق و خو
• ارتقای عملکرد سلول
• عملکرد سالم اعصاب
• بهبود دستگاه گوارش
• بالا بردن کیفیت پوست
• تقویت استحکام استخوان
• ترمیم سلول‌های بدن

مضرات زعفران

• افزایش خطر سقط جنین
• افزایش خونریزی قاعدگی
• سردرد، سرگیجه، حالت تهوع
• مسمومیت
• کاهش ضربان قلب
• رنگ پریدگی
• کولیک روده
• خونریزی بینی
• اسهال

نکته: اغلب عوارض ذکر شده در صورت مصرف مداوم و مقدار زیاد زعفران رخ خواهند داد.

7. دارچین ادویه مخصوص خورشت

دارچین یکی از ادویه های خورشتی است که بیشتر از هر چیز برای هر غذا استفاده می شود. عطر و بوی دارچین در غذا باعث بالا بردن اشتها و خوشمزه تر شدن آن می شود. از این ادویه می توان در انواع خورش های تهیه شده با گوشت و مرغ و حتی فراتر از آن در طبخ انواع پلو و دسر استفاده کرد.

خواص دارچین

• آرامش بخش
• درمان عفونت های قارچی
• افزایش تمرکز و حافظه
• رفع مشکل گرفتگی سینه
• کاهش میزان حالت تهوع
• کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر

مضرات دارچین

• احتمال مسمومیت در زمان مصرف بالا
• احتمال زایمان زودرس
• آلرژی
• تحریک پوست
• افزایش ضربان قلب

حرف پایانی

کسی که حتی یک مرتبه آشپزی کرده باشد، به خوبی می داند که مزه غذا بدون ادویه و چاشنی هیچ است. حتی اگر شما بهترین گوشت را بپزید یا خوشمزه ترین مواد غذایی را با هم ترکیب و طبخ کنید، نمی توانید بدون استفاده از ادویه ها انتظار طعم خاصی از آن داشته باشید.

یکی از ادویه های مشهور نمک است. نمک به عنوان چاشنی اصلی و غیر قابل حذف و پایه اکثر غذاها محسوب می شود. اگرچه در بسیاری از مواقع نمک به تنهایی می تواند کاربرد داشته باشد، اما استفاده از سایر ادویه های خورشتی، علاوه بر بالا بردن عطر و طعم غذا منجر به افزایش خاصیت آن نیز می شوند.