اگر به نگهداری از گیاهان آپارتمانی علاقه زیادی دارید، اما زمان کوتاهی از روز را در خانه هستید و فرصت کافی برای مراقبت از آن‌ها ندارید، کاکتوس گیاه مناسب شما است. گل کاکتوس گونه‌های بسیار متنوع و زیادی دارد و همین ویژگی سبب می‌شود تا افراد مختلف با سلیقه‌های متفاوت، امکان خرید گیاه کاکتوس و قرار دادن آن در فضای منزل خود را داشته باشند. احتمالا اکنون این سوال برای شما پیش می‌آید که انواع کاکتوس چیست و این گیاه برای رشد، به چه شرایطی نیاز دارد؟ برای یافتن پاسخ سوال‌های خود، ادامه این مطلب از مجله اسنپ فود را دنبال کنید.

معرفی کاکتوس

کاکتوس از جمله گیاهان مقاومی است که رشد خوبی دارد و به همین دلیل، گزینه‌ای مناسب برای نگهداری در آپارتمان‌ها محسوب می‌شود. کاکتوس گونه‌های بسیار متنوعی دارد و تنوع شکل و ظاهر در گونه‌های مختلف را می‌توان یکی از ویژگی‌های جذاب این گیاه دانست. اغلب گونه های کاکتوس بومی مناطق خشک جهان هستند و برخی از دیگر انواع آن در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می‌کنند. انواع کاکتوس بیشتر بومی کشورهای آمریکای جنوبی و شمالی بوده و کشور مکزیک، بیشترین تعداد گونه بومی کاکتوس را دارد.

خصوصیات کاکتوس

انواع گیاه کاکتوس معمولا ساقه‌های ضخیم علفی یا چوبی دارند که ساقه حاوی کلروفیل است. فتوسنتز توسط همین ساقه‌های گیاه انجام شده و کاکتوس‌ها معمولا برگ ندارند. با این وجود، در برخی از گونه‌های کاکتوس، برگ‌های موقتی می‌روید. ساقه گیاه، وظیفه ذخیره آب را نیز بر عهده دارد و با تیغ‌های بسیار پوشانده می‌شود که در برخی از گونه‌ها، تیغ‌ها ظریف‌تر و در برخی دیگر بزرگ‌تر هستند.

بر خلاف چیزی که شاید شما تصور کنید، ریشه‌های گل کاکتوس رشد عمقی ندارند و به صورت افقی رشد می‌کنند، چراکه در مناطق گرمسیر، جذب رطوبت سطح خاک برای گیاه مهم‌تر است. برخی از گونه‌های کاکتوس نیز گل‌های زیبایی می‌دهند که ممکن است به رنگ‌های سفید، زرد، نارنجی، صورتی یا قرمز باشند.

• نام انگلیسی: Cactus
• نام علمی: گونه‌های مختلف کاکتوس نام‌های علمی متفاوتی دارند.
• خانواده: Cactaceae
• دوره زندگی: چند ساله

انواع کاکتوس

تعداد گونه‌های کاکتوس آنقدر زیاد است که معرفی تمامی آن‌ها نیاز به یک کتاب چند صد صفحه‌ای دارد. گل کاکتوس دارای حدود ۱۲۷ جنس (سرده) و ۱۷۵۰ گونه مختلف است که هر یک از آن‌ها را بر اساس ویژگی‌های ظاهری شناسایی می‌کنند. حال در ادامه این بخش قصد داریم تا برخی از گونه های معروف کاکتوس را معرفی کنیم که احتمالا شما نیز حداقل عکس آن‌ها را تاکنون دیده‌اید.

۱. پاخی سرئوس (Pachy Cactus)

پاخی سرئوس یکی از انواع کاکتوس است که می‌توان در فضای منزل یا باغچه نگهداری کرد. این گیاه به صورت مستقیم و رو به بالا رشد می‌کند و تک شاخه‌ای بدون انشعاب است. معمولا در یک گلدان بزرگ چند عدد پاخی سرئوس می‌کارند تا جذاب‌تر شود. برای نگهداری از این کاکتوس در منزل، به خاطر داشته باشید که پاخی سرئوس در تابستان به نور غیرمستقیم خورشید نیاز دارد؛ اما در زمستان، نور مستقیم بهترین شرایط رشد را برای گیاه فراهم می‌کند.

۲. کاکتوس بال‌های فرشته (Angel Wings Cactus)

انجل وینگز یا همان بال‌های فرشته، گونه‌ای از گل کاکتوس است که احتمالا عکس آن را بارها دیده‌اید. این گونه برگ‌های گوشتی، بزرگ، تیغ‌دار و سبز روشنی دارد که روی این برگ‌ها، گل‌هایی به رنگ زرد رشد می‌کنند. در نهایت این گل‌ها به میوه‌های قرمز رنگ تبدیل می‌شوند که طعم ملسی دارند. کاکتوس بال‌های فرشته در طبیعت تا ۱۸۰ سانتی‌متر رشد می‌کند، اما میزان رشد آن در آپارتمان کمتر است.

۳. کاکتوس سیلندریکا (Cylindrica Cactus)

این گیاه حالت استوانه‌ای با انشعاب دارد که مانند تمامی گونه‌های کاکتوس، سطح آن با خار پوشانده شده است. در انتهای شاخه‌های بالایی کاکتوس سیلندریکا، گل‌هایی کوچک و قرمز رنگ رشد می‌کنند که بسیار زیبا هستند. این نوع کاکتوس نیز قابلیت نگهداری در آپارتمان و فضای بسته را دارد، اما باید حداقل به مدت ۳ تا ۴ ساعت نور کافی دریافت کند. توجه داشته باشید که کمبود نور، سرعت رشد گیاه را کاهش می‌دهد.

۴. کاکتوس پیوت (Peyote Cactus)

این گیاه با نام پیوت لوفوفورا نیز شناخته می‌شود و یکی از کاکتوس‌های جذاب با ظاهر خاص است. کاکتوس پیوت حالت گرد داشته و از جمله کاکتوس‌های کلکسیونی محسوب می‌شود. روی قسمت بالایی این گیاه، گل‌هایی کوچک می‌روید که ترکیبی از رنگ سفید و صورتی دارند. جالب است بدانید که از این گیاه، ماده‌ای استخراج مي‌شود که حالت روان‌گردان دارد.

۵. کاکتوس چانه (Chin Cactus)

این گیاه را با نام‌های دیگری همچون ژیمنوکالیسم و کاکتوس ماه هم می‌شناسند و زیبایی چشمگیری دارد. این گیاه کاکتوس ممکن است حالت گرد یا استوانه‌ای گوشتی و ضخیم داشته باشد که سطح آن با تیغ پوشانده شده است. روی کاکتوس چانه گل‌هایی به رنگ صورتی تا قرمز رشد می‌کنند که هیچ پرزی ندارند. وجود همین گل‌های جذاب باعث می‌شود تا به آن، نام گیاه کلاه قرمز هم بدهند.

۶. کاکتوس ساگوارو (Saguaro Ccactus)

ساگوارو یکی از گونه‌های معروف کاکتوس است و به عنوان نماد کاکتوس شناخته می‌شود. این گیاه در بیابان‌ها رشد می‌کند و طول آن به چندین متر هم می‌رسد؛ البته نمونه‌های آپارتمانی کاکتوس ساگوارو کوچک هستند. این گیاه دارای انشعاب‌هایی است که روی سطح آن‌ها، گل‌هایی کوچک و سفید می‌رویند. البته از گیاه آپارتمانی ساگوارو نباید انتظار گل‌دهی داشته باشید.

۷. کاکتوس اچینوپسیس (Echinopsis Cactus)

کاکتوس اچینوپسیس از گونه‌های مقاومی است که حتی سرمای هوا را تحمل می‌کند. حالت این گیاه بیضی یا دایره ضخیم بوده که سطح آن با پرز و خارهای فراوان پوشانده می‌شود. این گیاه در طبیعت، گل‌هایی به رنگ سفید می‌دهد که بسیار زیبا و دیدنی است. ظاهر کاکتوس اچینوپسیس، شکل مرسومی از کاکتوس است که بدون شک شما نیز بارها آن را دیده‌اید.

۸. کاکتوس دم موشی طلایی (Golden Rat Tail Cactus)

با نگاهی کوتاه به عکس کاکتوس دم موش طلایی، به دلیل نام‌گذاری آن پی می‌برید. این گیاه از شاخه‌های متعددی تشکیل شده است که مانند دم موش، نازک هستند و حالت آویزان دارند. این گیاه حداکثر تا ۱۲۰ سانتی‌متر رشد می‌کند و به دلیل ظاهر خاص و جذاب خود، از محبوب‌ترین انواع کاکتوس، به عنوان یک گیاه آپارتمانی محسوب می‌شود. یکی از دلایل مهم محبوبیت دم موشی را می‌توان رشد گل‌های صورتی رنگ و جذاب روی گیاه دانست.

تکثیر کاکتوس

اکنون به این سوال می‌رسیم که چگونه می‌توان کاکتوس را تکثیر کرد؟ چند روش برای تکثیر کاکتوس وجود دارد تا این از یک گیاه مادری، چند گیاه جدید به وجود آورید. برای تکثیر انواع گل کاکتوس می‌توان از روش‌های جدا کردن پاجوش، قلمه زدن و کاشت بذر استفاده کرد که در ادامه هر یک از این روش‌ها را معرفی کرده‌ایم.

۱. جدا کردن پاجوش کاکتوس

پاجوش، جوانه‌های کوچک روی گیاه مادری هستند که می‌توان از آن‌ها برای تکثیر گیاه استفاده کرد. تکثیر برخی از گونه‌های گیاه کاکتوس مانند اچینوپسیس، با این روش به آسانی انجام می‌شود:

• یک گیاه مادری دارای پاجوش را انتخاب کنید و پاجوش را با یک چاقو یا قیچی تمیز و استریل برش بزنید.
• پاجوش را چند روز کنار بگذارید تا محل برش پینه ببندد و برای کاشت آماده شود.
• یک گلدان جدید را با خاک دارای پومیس و پرلیت پر کنید و پاجوش را در خاک بکارید.
• گلدان را در جایی دور از تابش مستقیم نور خورشید قرار دهید. همچنین خاک را ابتدا فقط مرطوب کنید که ۱۰ روز پس از کاشت پاجوش، شروع زمان آبیاری کاکتوس است.

۲. قلمه زدن کاکتوس

قلمه زدن کاکتوس را می‌توان یکی از روش‌های رایج برای تکثیر این گیاه دانست. مطابق مراحل زیر می‌توانید انواع گیاه کاکتوس را قلمه بزنید:

• چند روش پیش از قلمه زدن، کاکتوس را به خوبی آبیاری کنید تا آب کافی در بافت‌های گیاه تجمع پیدا کند.
• قسمتی از برگ یا بدنه کاکتوس را انتخاب کرده و با یک چاقو یا قیچی تمیز و استریل، قلمه‌هایی از گیاه را برش بزنید.
• قلمه‌ها را چند روز کنار بگذارید تا محل برش پینه ببندد و برای کاشت آماده شود.
• در یک گلدان جدید، مقداری خاک بریزید و قلمه را در خاک قرار دهید. دقت کنید که به اندازه ۱ تا ۳ سانتی‌متر از قلمه باید در خاک قرار بگیرد.
• قلمه را دور از تابش مستقیم خورشید قرار دهید و توجه کنید که خاک مرطوب باشد تا ریشه‌ها به وجود آمده و گیاه جدید کم کم رشد خود را آغاز کند.

۳. کاشت بذر کاکتوس

از طریق کاشت بذر هم می‌توان برای تکثیر کاکتوس اقدام کرد. برخی از انواع کاکتوس مانند ژیمنوکالیسیوم را تنها با کاشت بذر می‌توانید تکثیر کنید و برای این کار به بذر کاکتوس نیاز دارید:

• یک ظرف با قطر کم مانند سینی انتخاب کنید و داخل آن مخلوطی از شن، ماسه و کمی پیت ماس را به همراه کمی سموم قارچ‌کش بریزید.
• خاک را مرطوب کنید تا برای کاشت بذر آماده شود، اما دقت کنید که خاک غرقاب نباشد.
• بذرها را داخل خاک بکارید، به گونه‌ای که بذرها به اندازه دو برابر قطر خود، داخل خاک فرو بروند. روی بذرها نیز مقداری خاک بپاشید و آن‌ها را در جایی مناسب قرار دهید.
• تا زمان بیرون آمدن جوانه‌ها از خاک، دقت کنید که خاک مرطوب باشد؛ اما در آبیاری آن افراط نکنید.
• در فاصله یک هفته تا یک ماه، جوانه‌ها از خاک بیرون می‌آیند و زمانی که به طول یک سانتی‌متر رسیدند، می‌توانید آن‌ها را در گلدان بکارید.

زمان کاشت کاکتوس

حال که روش های تکثیر کاکتوس را می‌دانید، اکنون این سوال پیش می‌آید که چه زمانی برای تکثیر این گیاه مناسب است؟ در نیمه اول سال یعنی دو فصل بهار و تابستان می‌توان برای تکثیر و کاشت کاکتوس در خاک اقدام کرد. در این زمان، گیاه در بهترین شرایط رویش خود قرار دارد و تلاش شما برای تکثیر کاکتوس موفقیت‌آمیز خواهد بود.

شرایط نگهداری کاکتوس

برای نگهداری از انواع کاکتوس در خانه باید با نیازهای این گیاه آشنا باشید. در ادامه این بخش قصد داریم تا شرایط نگهداری از گیاه کاکتوس شامل آبیاری، خاک، نور و… را معرفی کنیم.

آبیاری کاکتوس

نیاز کاکتوس به آبیاری با توجه به فصل رویشی گیاه متفاوت خواهد بود. در دو فصل بهار و تابستان که کاکتوس در دوره رویشی خود قرار دارد، نیاز بیشتری به آبیاری داشته و باید هفته‌ای یک بار به گیاه آب بدهید. طبق یک قاعده کلی کاکتوس زمانی به آبیاری مجدد نیاز دارد که ۳۰ درصد از عمق خاک خشک شده باشد که برای بررسی خشکی خاک می‌توانید از یک چوب نازک استفاده کنید.

با کاهش درجه حرارت هوا و کوتاه شدن طول روزها، گیاه وارد دوره کمون یا نهفتگی شده و به آب کمتری نیاز دارد. در پاییز و زمستان هر دو هفته یک بار یا ماهی یک بار (با توجه به گونه کاکتوس)، به گیاه آب بدهید.

شیوه آبیاری کاکتوس نیز به این صورت است که باید گلدان کامل آبیاری شده و آب از زیر گلدان خارج شود؛ اما دقت کنید که تمامی سطح خاک خیس نشود. فراموش نکنید که آبیاری بیش از حد نیز موجب پوسیدگی ریشه‌ها و مرگ کاکتوس می‌شود.

خاک مناسب برای کاکتوس

خاکی که کاکتوس را در آن می‌کارید، باید زهکش مناسبی داشته باشد تا آب اضافی خارج شده و در اطراف ریشه باقی نماند. بهترین خاک برای کاشت کاکتوس دارای ۷۰ درصد ماسه شسته شده، ۱۵ درصد ورمی کمپوست و ۱۵ درصد پیت ماس است. برای خروج راحت‌تر آب می‌توانید کف گلدان را شن درشت بریزید و پیش از کاشت کاکتوس در خاک، زهکش آن را با ریختن آب داخل خاک امتحان کنید. آب باید پس از حداکثر یک دقیقه از کف گلدان جاری شود.

برای تقویت خاک کاکتوس، در بهار و تابستان، ماهی یک بار به گلدان، کود مایع و کم نیتروژن اضافه کنید. در دوره کمون گیاه یعنی پاییز و زمستان نیز، تنها هر ۳ ماه یک بار مجاز به کوددهی هستید.

نور مناسب کاکتوس

نور یکی از مهم‌ترین نیازهای کاکتوس برای رشد است. انواع کاکتوس به ۵ تا ۶ ساعت جذب نور در طول روز نیاز دارند و به همین دلیل بهتر است تا گلدان کاکتوس را پشت پنجره قرار دهید. خم شدن گیاه به سمت نور، نشان‌دهنده آن است که کاکتوس نور کافی دریافت نمی‌کند. همچنین اگر برگ‌های گیاه رنگ پریده شده و به سمت سفیدی بروند، یعنی تابش نور خورشید بیش از حد بوده و به گیاه آسیب می‌زند؛ پس مراقب شدت نور خورشید به ویژه در دماهای بالا باشید.

دمای مناسب برای کاکتوس

دمای ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد را می‌توان محدوده دمایی ایده‌آل برای رشد گل کاکتوس دانست. این گیاه نسبت به گرمای هوا و تغییرات دمایی مقامت خوبی دارد، چراکه در اصل بومی مناطق گرمسیر است. البته مقاومت گیاه به نوع کاکتوس و اندازه آن بستگی دارد، با این وجود، اغلب کاکتوس‌ها در دمای کمتر از ۴ درجه سانتی‌گراد و بیشتر از ۴۵ درجه سانتی‌گراد آسیب می‌بینند.

تعویض گلدان کاکتوس

انواع کاکتوس، سالی یک بار به تعویض گلدان و خاک جدید نیاز دارند. برای این کار، گلدان را برگردانید و یک ضربه آرام به پشت آن بزنید تا گیاه کاکتوس و خاک داخل گلدان، خارج شوند. حالا خاک اطراف ریشه را بتکانید تا برای کاشت در گلدان جدید آماده شود. در نهایت داخل یک گلدان مناسب و بزرگ‌تر، کاکتوس را بکارید و اطراف ریشه را با خاک جدید پر کنید.

آیا کاکتوس سمی است؟

بسیاری از انواع کاکتوس سمی نیستند، اما به دلیل وجود خارهای ریز و درشت، این گیاه خطرناک بوده و موجب آسیب فیزیکی به بدن می‌شود. گل کاکتوس را در جایی دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید تا تیغ‌های کاکتوس به آن‌ها آسیبی نزند. با این وجود، برخی از گونه‌های کاکتوس همچون پیوت و کاکتوس‌های بشکه‌ای، شیره سمی دارند که موجب تحریک‌های پوستی می‌شوند.

گیاه کاکتوس با گونه‌های مقاوم به خشکی، اما زیبا و جذاب

در این مطلب از مجله اسنپ فود به معرفی گیاه کاکتوس پرداختیم و شما را با ویژگی‌ها، انواع، روش‌های تکثیر و شیوه نگهداری از کاکتوس در منزل آشنا کردیم. همان‌طور که گفتیم، انواع کاکتوس از گونه‌های مقاوم به خشکی هستند، اما این بدان معنا نیست که کاکتوس به هیچ توجه و مراقبتی نیاز ندارد! اگر در منزل گل کاکتوس دارید، به شیوه صحیح از این گیاه مراقبت کنید تا برای مدت‌های طولانی سالم بماند.

اگر در فکر خرید کاکتوس هستید، اسنپ فود کار شما را آسان کرده است. شما می‌توانید از طریق سرویس سفارش آنلاین گل و گیاه در سایت یا اپلیکیشن اسنپ فود، انواع گیاهان آپارتمانی همچون کاکتوس یا گل‌های شاخه بریده را سفارش دهید و آن‌ها را در محل آدرس خود تحویل بگیرید.

شما کدام یک از انواع کاکتوس را بیشتر دوست دارید؟ آیا تاکنون از کاکتوس در منزل خود نگهداری کرده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات خود درباره کاکتوس را با ما و دیگر کاربران اسنپ فود به بحث و اشتراک بگذارید.