رژیم لاغری دوکان چیست؟
رژیم دوکان از برنامههای غذایی مبتنی بر پروتئین بوده که مانند رژیم کتوژنیک، امروزه طرفداران زیادی در سراسر جهان پیدا کرده است. این رژیم با هدف کاهش سریع وزن و جلوگیری از بازگشت آن، به چهار مرحله تقسیم شده که هر کدام از آنها نقش خاصی در فرآیند کاهش و تثبیت وزن برعهده دارند. در حقیقت، رژیم دوکان، افراد را به مصرف غذاهای طبیعی تشویق کرده و حس سیری بیشتری را بدون دریافت کالری زیاد در آنها ایجاد میکند. به دلیل محبوبیت این رژیم، در این مطلب از اسنپ فود به اینکه اساسا رژیم دوکان چیست و چه مراحل و فوایدی دارد میپردازیم و همچنین پس از بررسی غذاهای مجاز و غیرمجاز در هر فاز، به نکاتی که میبایست در هر مرحله از آن رعایت شود، اشاره میکنیم.
رژیم لاغری دوکان چیست؟
رژیم غذایی دوکان (Dukan Diet) یکی از برنامههای کاهش وزن بسیار محبوب و پرطرفدار است که توسط دکتر پیر دوکان، طراحی شده است. این رژیم فوقالعاده با تمرکز بر مصرف پروتئین بالا و کاهش دریافت کربوهیدرات، به روند کاهش سریعتر وزن کمک کرده و در حفظ آن برای طولانیمدت بسیار موثر است. جالب است که رژیم دوکان درست مانند رژیم اتکینز در چهار مرحله طراحی شده که البته این ۴ مرحله از یکدیگر متفاوت هستند و هرکدام هدف به خصوصی (از کاهش وزن اولیه گرفته تا تثبیت وزن در بلندمدت) را دنبال میکنند. این رژیم با قوانین مشخص خود و ارائه گزینههای غذایی بسیار متنوع، برای افرادی که به دنبال کاهش وزن پایدار و رسیدن به اندام ایدهآل خود هستند، کاملا کاربردی و جذاب بهنظر میرسد.
رژیم غذایی دوکان بیشتر روی مصرف غذاهای پروتئینی بدون چربی تاکید داشته و میزان مصرف کربوهیدراتها و چربیها را محدود میکند. البته به تدریج، در مراحل پیشرفتهتر این رژیم، برخی از گروههای غذایی مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل نیز به موارد قبلی اضافه شده و تنوع مصرف مواد غذایی برای فرد را افزایش میدهد. لازم به ذکر است، با اینکه کاهش وزن سریع در مراحل اولیه رژیم دوکان، از دلایل محبوبیت آن است، ممکن است این رژیم با محدودیتهای خود برای همه افراد مناسب نباشد؛ از این رو، پیش از انتخاب این رژیم میتوانید با متخصص تغذیه مشورت کرده و با کمک او از بین انواع رژیمهای دوکان، رژیم کتوژنیک، رژیم مدیترانهای، رژیم اتکینز و… مناسب ترین را برای خود انتخاب کنید.
مراحل رژیم دوکان چیست؟
همانطور که کمی پیشتر به آن اشاره کردیم، رژیم غذایی دوکان فیت از چهار مرحله با ویژگیها و اهداف خاص تشکیل شده، تا افراد بتوانند پس از، از دست دادن وزن اضافی خود، از بازگشت آن نیز جلوگیری کنند. در بخش زیر، ۴ مرحله رژیم غذایی دوکان را شرح میدهیم:
فاز اول رژیم دوکان (Attack Phase) | در این مرحله که ۱ تا ۷ روز طول میکشد، تمرکز بر مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین و بدون چربی است. از این رو، در این مرحله تنها غذاهای پرپروتئین مانند گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ، تخممرغ و همچنین لبنیات بدونچربی مصرف میشوند. این مرحله را میتوان بهنوعی شوک اولیه به بدن دانست که باعث میشود پروسه کاهش وزن آغاز شود. |
مرحله کروز(Cruise Phase) | این مرحله طولانیتر بوده و بسته به مقدار وزنی که فرد مایل است کم کند، میتواند بین ۱ تا ۱۲ ماه ادامه پیدا کند. در این فاز، روزهای مصرف پروتئین با روزهایی که پروتئین همراه با سبزیجات غیرنشاستهای مصرف میشود، به صورت متناوب و به دنبال هم تکرار میشوند. هدف این فاز، کاهش وزن تدریجی و رسیدن به وزن ایدهآل است؛ از این رو، این مرحله تا رسیدن به وزن دلخواه ادامه داشته و کاهش وزن تدریجی اما ثابت را تضمین میکند. |
مرحله تثبیت(Consolidation Phase) | هدف از این مرحله، جلوگیری از بازگشت وزن از دسترفته بوده و مدت آن به میزان وزنی که فرد در مراحل قبلی از دست داده است، بستگی دارد؛ بدین ترتیب که، به ازای هر نیم کیلوگرم وزن کمشده، فرد میبایست ۵ روز این مرحله را ادامه دهد. همچنین در این دوره فرد میتواند بهتدریج در کنار مصرف پروتئینها و سبزیجات، از غذاهای نشاستهای مثل نان سبوسدار و میوهها نیز در برنامه غذایی خود استفاده کند. |
مرحله تثبیت دائمی(Stabilization Phase) | مرحله پایانی رژیم بوده و هدف اصلی آن، حفظ وزن فرد در بلندمدت است. از این رو، فرد برای حفظ وزن بهدستآمده باید از قوانین سادهای مانند مصرف منظم پروتئین باکیفیت، استفاده از سبوس جو دوسر و همچنین فعالیت فیزیکی روزانه پیروی کند. بدیهی است، این مرحله با ویژگیهایی که دارد، بیشتر به یک سبک زندگی تبدیل شده و از بازگشت وزن در آینده جلوگیری میکند. |
غذاهای مجاز در رژیم دوکان چیست؟
رژیم غذایی دوکان به دلیل ساختار منظم و مرحلهای خود، برای هر فاز تنها مصرف یکسری از غذاها را برای فرد مجاز میکند. در حقیقت، لیست غذاهای مجاز در این رژیم، بهگونهای انتخاب شدهاند که بدن فرد رژیمگیرنده بتواند به مرور زمان وزن کم کرده و این کاهش وزن مطلوب را حفظ کند. در ادامه، لیست کامل غذاهای مجاز برای وعدههای ناهار، شام رژیمی و همچنین صبحانه رژیم دوکان در فازهای مختلف را بیان میکنیم:
فاز حمله | در این مرحله، فقط غذاهای پروتئینی خالص (بدون چربی) مجاز هستند. |
غذاهای مجاز | گوشتها: گوشت گاو بدون چربی، گوشت گوساله، گوشت گوزن، گوشت گاومیش و همچنین جگر (به مقدار محدود) ماهی: انواع ماهیهای کمچرب از قبیل ماهی سفید، ماهی سالمون و قزلآلا ماکیان: گوشت مرغ و بوقلمون (بدون پوست) تخممرغ: مصرف تخممرغ کامل (البته برای افراد مبتلا به کلسترول بالا، مصرف زرده آن میبایست محدود شود) لبنیات کمچرب: ماست، پنیر و شیر بدون چربی سبوس جو دوسر: مقدار توصیهشده برابر است با ۱.۵ قاشق غذاخوری برای هر یک روز پروتئینهای گیاهی: توفو و تمپه (میتوانند بهعنوان میان وعده رژیمی مصرف شوند) ادویهها و طعمدهندهها: سیر، سرکه، زنجبیل و لیمو نوشیدنیها: آب (حداقل ۱.۵لیتر در روز مصرف شود)، چای و قهوه بدون قند، گاها نوشابههای رژیمی |
نکات این مرحله | تنها مواد غذایی بدون چربی و شکر مجاز به مصرف هستند. پخت غذا باید بدون روغن اضافی انجام شود. فرد میبایست در طی روز بهطور منظم فعالیت فیزیکی (مانند ۲۰ دقیقه پیادهروی روزانه) داشته باشد. |
نکته: برای خرید انواع محصولات پروتئینی شامل گوشت، مرغ و ماهی تازه، میتوانید از فروشگاه پروتئینی آنلاین اسنپ فود کمک بگیرید.
فاز کروز | در رژیم دوکان فاز دوم، علاوه بر پروتئینهای خالص، سبزیجات غیرنشاستهای نیز به رژیم غذایی اضافه میشوند. |
غذاهای مجاز | تمام غذاهای فاز حمله + سبزیجاتی زیر باید مصرف شوند: سبزیجات برگدار: اسفناج، شاهی، برگ چغندر و کاهو سبزیجات کمکربوهیدرات: کرفس، کلم، کلم بروکلی، گلکلم، خیار و کدو سبز سبزیجات ریشهای غیرنشاستهای: هویج و تربچه (البته به مقدار محدود) قارچها: تمام انواع قارچ مناسب هستند فلفلها: انواع فلفل دلمهای و فلفل تند گوجهفرنگی: مصرف آن به مقدار کم مجاز است سیر و پیاز: برای طعمدهی به غذاها میتوانند استفاده شوند سبوس جو دوسر: مصرف روزانه ۲ قاشق غذاخوری |
نکات این مرحله | رژیم در این فاز بهصورت تناوبی است، یعنی: یک روز پروتئین خالص + یک روز پروتئین به همراه سبزیجات مصرف سیبزمینی، نخودفرنگی، ذرت و سایر سبزیجات نشاستهای ممنوع است. روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی برای فرد توصیه میشود. |
نکته: برای خرید انواع ادویه جات، میتوانید به راحتی از خدمات عطاری آنلاین اسنپ فود استفاده کنید. این پلتفرم به شما این امکان را میدهد که انواع ادویهها و چاشنیهای مختلف را به صورت اینترنتی و با تحویل سریع تهیه کنید.
فاز تثبیت | این فاز برای حفظ وزن و جلوگیری از بازگشت آن طراحی شده و فرد میتواند غذاهای بیشتری را به رژیم غذایی خود اضافه کند. |
غذاهای مجاز | تمام غذاهای مراحل حمله و کروز + موارد زیر: میوهها: روزانه مصرف یک وعده از میوههایی مانند سیب، پرتقال، گلابی، توتفرنگی، خربزه، هلو، شلیل، کیوی، آلو یا زردآلو مجاز است. (دقت کنید که مصرف موز، انگور، گیلاس و میوههای خشک همچنان ممنوع است.) نان سبوسدار: روزانه ۲ اسلایس پنیرهای کمچرب: ۴۰ گرم در طی روز غلات کامل: مانند بلغور گندم، جو دوسر و برنج قهوهای (فقط ۲ وعده در هفته) گوشت قرمز چربتر: در حد اعتدال مصرف شود غذای آزاد: فرد میتواند در هفته دو وعده غذایی آزاد شامل هر چیزی که دوست دارد را بدون پرخوری، میل کند. سبوس جو دوسر: روزانه ۲.۵ قاشق غذاخوری |
نکات مرحله | فرد میبایست یک روز در هفته، فقط پروتئین خالص مصرف کند. وعدههای آزاد ابدا نباید به پرخوری منجر شوند. همچنان فعالیت بدنی باید ادامه داشته باشد. |
فاز تثبیت دائمی | این مرحله به حفظ وزن در طولانیمدت اختصاص داشته و انعطاف بیشتری دارد. |
غذاهای مجاز | تمام غذاهای فاز تثبیت + موارد زیر: میوه و سبزیجات: بدون محدودیت خاص (اما اعتدال در مصرف قند و نشاسته رعایت شود.) کربوهیدرات: مانند نان، برنج و پاستا (باید به مقدار متعادل مصرف شوند) چربیهای سالم: مانند روغن زیتون و آووکادو (در حد اعتدال استفاده شوند) سبوس جو دوسر: روزانه حدود ۳ قاشق غذاخوری |
نکات | فرد میبایست یک روز در هفته فقط پروتئین خالص مصرف کند. همچنان مصرف آب کافی و فعالیت بدنی روزانه و منظم توصیه میشود. با اینکه فرد آزادی بیشتری در انتخاب انواع مواد غذایی دارد، اما باید اصول کلی رژیم را رعایت کند. |
غذاهای غیرمجاز در رژیم دوکان چیست؟
در کنار مواد غذایی مفید و غذاهای رژیمی برای لاغری شکم و پهلو که در رژیم دوکان مجاز هستند، طبیعتا مصرف برخی از غذاها در این رژيم بهطور کامل ممنوع است؛ بهویژه در فازهای اولیه رژیم که شامل پروتئینهای خالص و محدودیت شدید در مصرف کربوهیدراتها و چربیها است، افراد میبایست از غذاهایی که در بخش زیر، به آنها اشاره میکنیم استفاده نکنند.
کربوهیدرات و نشاسته | سیبزمینی سرخکرده، نان، برنج، پاستا (یا هر نوع غذای نشاستهای دیگر)، غلات مانند گندم، خوراکیهای شیرین یا دسرها |
میوهها | تمام میوهها (مگر در فاز تثبیت که برخی از میوهها مجاز میشوند) آبمیوهها (حتی آبمیوه طبیعی و بدون شکر) |
سبزیجات نشاستهای | ذرت، نخود فرنگی، هویج (در فازهای اولیه)، کدو حلوایی |
چربیها و روغنهای اضافی | روغنهای گیاهی (مگر در مقدار محدود و در فاز تثبیت)، چربیهای حیوانی و کره، سسهای کرمی یا پرچرب |
لبنیات پرچرب | شیر کامل، پنیر پرچرب و کره |
غذاهای کنسروی و فرآوریشده | سوسیس، کالباس یا هر نوع فرآورده گوشتی که حاوی افزودنیها و شکر باشد. غذاهای آماده و کنسروی که حاوی قند، چربی یا نشاسته اضافی هستند. |
شیرینکنندهها | شکر، انواع شیرینیها، آبنبات، نوشیدنیهای شیرین و کافئیندار با شکر |
ویژگیها و مزایای رژیم دوکان چیست؟
رژیم غذایی دوکان مانند رژیم مدیترانهای دارای مزایای متعددی بوده، که آن را برای بسیاری از افراد به گزینهای مناسب برای کاهش وزن تبدیل کرده است. ویژگیها و مزایای رژیم دوکان که احتمالا به دلیل ساختار مرحلهای و تاکید آن بر مصرف پروتئین است را در بخش زیر، بهطور کامل شرح میدهیم:
کاهش وزن سریع
از مهمترین فواید رژیم دوکان، کاهش وزن سریع در کوتاهمدت (در مراحل اولیه) است. چراکه مرحله حمله، با حذف کربوهیدرات و مصرف پروتئین خالص، بدن را بهسرعت وارد فاز چربیسوزی کرده و از این رو، خصوصا برای افرادی که میخواهند بهسرعت به نتایج مثبتی در زمینه کاهش وزن و لاغری دست پیدا کنند، ایدهآل است.
ساختار مشخص و مرحلهای
رژیم دوکان با چهار مرحله مشخص خود، به افراد کمک میکند تا با توجه به اهداف مختص آن مراحل، بهتدریج به سمت حفظ وزن ایدهآل پیش بروند. در واقع، رژیم غذایی دوکان اگر بهدرستی رعایت شود، میتواند گزینه بسیار مناسبی برای کاهش وزن سریع و حفظ آن باشد. از این رو رویهمرفته، این تقسیمبندی و وجود فازها در رژیم دوکان، نهتنها برنامهریزی را برای فرد سادهتر کرده، بلکه اجرای آن را نیز آسانتر میکند.
نیازی به شمارش کالری ندارد
برخلاف بسیاری از رژیمهای دیگر، در رژیم غذایی دوکان، فرد نیازی به شمارش کالری یا اندازهگیری دقیق مقدار غذایی که قرار است بخورد ندارد. در حقیقت، روند پیروی از رژیم دوکان ماشینی نبوده و فرد فقط میبایست غذاهای مجاز در هر مرحله را مصرف کند. لازم به ذکر است که این موضوع، باعث کاهش میزان استرس و اضطراب در فرد نیز شده و به دلیل سادگیاش، انگیزه او را برای ادامه مسیر تقویت میکند.
احساس سیری طولانیمدت
میدانیم پروتئین یکی از مواد مغذی است که بیشترین احساس سیری را در بدن ایجاد میکند؛ حال از آنجا که رژیم غذایی دوکان اساسا بر پایه پروتئین باکیفیت و به مقدار بالا طراحی شده، بدیهی است که افراد کمتر احساس گرسنگی کرده و میزان پرخوریشان کاهش مییابد. ناگفته نماند که این ویژگی، خصوصا در مراحل اولیه رژیم که محدودیتها قدری بیشتر بوده، واقعا مفید است.
انعطافپذیری در مراحل پایانی
همانطور که دیدید، رژیم غذایی دوکان در مراحل جلوتر، بهتدریج غذاهای بیشتری را وارد برنامه غذایی میکند. بدیهی است این انعطافپذیری در مصرف غذاها، باعث میشود که رژیم غذایی دوکان به راحتی بتواند به یک سبک زندگی ساده و سالم تبدیل شود؛ چراکه به فرد این امکان را میدهد تا غذاهای دلخواه خود را (بدون اینکه دوباره دچار اضافه وزن شود) بتواند در حد اعتدال مصرف کند.
حفظ وزن در بلندمدت
مرحله تثبیت دائمی در رژیم دوکان به گونهای طراحی شده که میتواند کاهش وزن بهدستآمده را در بلندمدت حفظ کند. در حقیقت، این مرحله با قوانین سادهای مانند مصرف سبوس جو دوسر، ورزش منظم و همچنین داشتن یک روز مصرف پروتئین خالص در هفته، به فرد کمک میکند تا وزن خود را در حد ثابت نگهداری کند.
توصیه به تحرک بدنی
یکی از ویژگیها و مزیتهای خوب رژیم دوکان، تشویق فرد به انجام فعالیتهای فیزیکی و بدنی است. در حقیقت، در فازهای مختلف رژیم غذایی دوکان، غالبا افراد به داشتن حداقل ۲۰ دقیقه زمان برای پیادهروی روزانه سوق داده میشوند. همانطور که میدانید، انجام این فعالیتهای ساده به بهبود نرخ سوختوساز بدن کمک کرده و علاوهبر تقویت سلامت قلب و اندامهای مختلف، در روند کاهش وزن ایمن نیز موثر هستند.
مناسب برای عاشقان پروتئین
برای افرادی که عاشق غذاهای پروتئینی مانند گوشت، ماهی و همچنین تخممرغ هستند، رژیم غذایی دوکان فوقالعاده بوده و بسیار جذاب است؛ چراکه به آنها اجازه میدهد تمام این مواد غذایی را بدون محدودیت و با خیال راحت مصرف کنند.
قوانین ساده و قابل اجرا
رژیم غذایی دوکان قوانین پیچیدهای نداشته و هر مرحله بهطور شفاف توضیح داده شده است؛ در واقع، تنها قانون مهم این رژیم، این است که افراد فقط باید غذاهای مجاز را در هر مرحله مصرف کرده و غذاهای غیرمجاز را بهکلی فراموش کنند. این سادگی در قوانین، نهتنهای اجرای رژیم را آسانتر کرده، بلکه میزان استرس فرد را نیز کاهش میدهد.
تاثیر مثبت بر عادتهای غذایی
رژیم دوکان افراد را به مصرف غذاهای طبیعی و سالم، از قبیل انواع گیاهان و سبزیجات با برگ سبز، پروتئینهای باکیفیت و کمچرب و از آن مهمتر، غذاهای کامل تشویق میکند. بدیهی است، این رویه به نوبه خود میتواند به بهبود عادتهای غذایی افراد کمک کرده و در حفظ سلامتی کلی بدن آنها بسیار موثر باشد.
معایب رژیم دوکان چیست؟
رژیم غذایی دوکان با وجود مزایای متعددی که برای فرد به دنبال دارد، دارای معایبی نیز بوده که میتواند برای برخی از افراد تا اندازهای چالشبرانگیز باشد. به عبارتی، این رژیم، به دلیل تمرکز بالا بر مصرف پروتئین و اعمال قدری محدودیتهای غذایی، میتواند اثرات منفی بر سبک زندگی فرد داشته باشد، که در بخش زیر، به آنها اشاره میکنیم:
- رژیم دوکان در مراحل اولیه، مصرف کربوهیدراتها و چربیها را بهشدت محدود کرده و این امر میتواند باعث شود بدن مواد مغذی ضروری مانند ویتامینها، مواد معدنی و همچنین فیبر را به میزان کافی دریافت نکند. کمبود این مواد ممکن است مشکلاتی مانند یبوست، ضعف و خستگی را ایجاد کند.
- مصرف بیشازحد پروتئین میتواند فشار زیادی به کلیهها وارد کرده و در برخی افراد، حتی احتمال ایجاد سنگ کلیه یا مشکلات مرتبط با عملکرد صحیح کلیه را به میزان قابلتوجهی افزایش دهد.
- حذف کامل کربوهیدراتها در مرحله حمله باعث میشود که بدن به سرعت به منابع دیگر انرژی مانند چربیها روی بیاورد. این تغییر نیز به نوبه خود، خصوصا در روزهای اول رژیم میتواند باعث کاهش انرژی، سردرد و حتی ناتوانی در تمرکز شود.
- اگرچه رژیم غذایی دوکان در کاهش سریع وزن بسیار موثر است، اما اگر فرد نتواند اصول مراحل پایانی (بهویژه تثبیت دائمی) را بهدرستی رعایت کند، احتمال بازگشت وزن برای او بسیار بالا میرود.
- مصرف مداوم پروتئین و محدودیت شدید در دریافت غذاهای متنوع میتواند برای بسیاری از افراد خستهکننده بوده و حتی منجر به کاهش انگیزه و ترک این رژیم شود.
- در مراحل اولیه رژیم دوکان، به دلیل کاهش مصرف فیبر (محدودیت مربوط به میوهها، غلات و سبزیجات)، مشکلاتی مانند یبوست بسیار شایع است؛ بهطوری که این مشکل ممکن است حتی با مصرف سبوس جو دوسر، بهطور کامل برطرف نشود.
- از آنجا که در رژیم غذایی دوکان به مصرف پروتئینهای باکیفیت و بدون چربی مانند گوشت قرمز، ماهی و مرغ تاکید میشود، طبیعتا فرد رژیمگیرنده میبایست هزینه بالایی برای تامین این مواد غذایی بپردازد.
- با وجود مزایای متعدد، بسیاری از متخصصان تغذیه بر این باورند که رژیمهای پرپروتئین و کمکربوهیدرات مانند رژیم غذایی دوکان، ممکن است در بلندمدت برای سلامت بدن خطراتی را به همراه داشته باشد.
رژیم غذایی دوکان و سلامت جسم و جان!
دانستیم رژیم دوکان رویکردی ساختاریافته و ۴ مرحلهای برای کاهش وزن سریع بدن بوده که با تاکید بر مصرف پروتئین باکیفیت و ایجاد محدودیت در مقدار دریافتی کربوهیدرات طراحی شده است. اگرچه این رژیم میتواند در کوتاهمدت بسیار موثر و خوشایند باشد، اما برای موفقیت و کسب نتایج پایدار و بلندمدت، میبایست افراد به قدر کافی اراده داشته و از تمام مراحل بهدرستی پیروی کنند. در آخر، توصیه میکنیم که برای کسب بهترین نتیجه از هر نوع رژیمی (حفظ سلامت بدن و رسیدن به اندام ایدهآل)، همیشه پیش از انتخاب و شروع آنها، ابتدا با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کرده و مراحل را تحت نظارت و توصیه آنها ادامه دهید.
جدیدترین ها
آبان 30, 1403
آبان 30, 1403
آبان 30, 1403
پیشنهاد سردبیر
آبان 23, 1403
مهر 24, 1403
شهریور 20, 1403
مرداد 7, 1403
پربازدیدترین مطالب
مهر 28, 1403
اردیبهشت 4, 1403
بهمن 10, 1402
فروردین 8, 1402