گل ارکیده را می‌توان در دو کلمه خلاصه کرد؛ زیبایی حیرت‌انگیز! زیبایی و جلوه اركيده به اندازه‌ای است که با دیدن آن به واقعی بودن این گل شک کنید. البته ارکیده تنها یک گل نیست و مجموعه‌ای از انواع گل‌ها است که از نظر شکوه و زیبایی، گوی سبقت را از یکدیگر ربوده‌اند. احتمالا اکنون این سوال برای شما پیش می‌آید که انواع گل ارکیده چیست و این گل را چگونه باید نگهداری کرد؟ در این مطلب از مجله اسنپ فود، با ما همراه شوید تا گل اركيده را به طور کامل به شما معرفی کنیم.

معرفی گل ارکیده

گل ارکیده به خانواده ارکیداسه یا ثعلبیان تعلق دارد که این خانواده، دومین خانواده بزرگ از گیاهان گل‌دار تک‌لپه‌ای است. ارکیده دارای ۲۵۰۰۰ گونه رسمی و ثبت شده بوده که از این نظر، متنوع‌ترین گل دنیا محسوب می‌شود. این گیاه بومی مناطق مرطوب است و بیشترین انواع آن در آمریکای جنوبی یافت می‌شوند. البته امروزه این گل در تمامی نقاط دنیا وجود دارد و عمده تولید آن در گلخانه‌ها است.

شاید برای شما عجیب باشد که بدانید برخی از گونه‌های ارکیده تا ۱۰۰ سال هم زنده می‌مانند. به طور کلی این گل را به عنوان نمادی از باروری، ظرافت و زیبایی می‌شناسند، اما هر یک از رنگ‌های اركيده معنا و مفهوم خاص خود را دارند. در ضمن وانیل خوراکی که همه ما با آن آشنا هستیم، از گل پلانیفولیا به دست می‌آید که نوعی ارکیده است.

خصوصیات گل ارکیده

گل‌های ارکیده دارای تقارن دو طرفه هستند که ۳ گلبرگ و ۳ کاسبرگ دارند. این گلبرگ‌ها اغلب به شکل بیضی ساده و در برخی گونه‌های نیزه‌ای است. در انواع اركيده، اندازه گل‌ها از ۲ میلی‌متر تا ۳۸ سانتی‌متر متغیر خواهد بود. جالب است بدانید که منطقه زندگی گل اركيده بر آن تاثیر می‌گذارد و مثلا مناطق خشک موجب حالت چرمی و ضخیم‌تر گل می‌شود. برخی از انواع ارکیده معطر هستند، اما برخی از آن‌ها هیچ عطر و بویی ندارند.

در میان انواع ارکیده ممکن است شما گل ارکیده سفید را بیشتر دیده باشید، اما انواع ارکیده رنگ‌های متنوعی دارند و تقریبا تمامی رنگ‌های رنگین کمان در انواع این گل دیده می‌شود. برخی از گونه‌های اركيده نیز دو یا سه رنگ هستند و این تنوع رنگ، ویژگی ممتاز آن‌ها خواهد بود. در هر ساقه ارکیده بین یک تا چند برگ وجود دارد که شکل برگ‌ها کشیده، بیضی یا گرد است و از شبکه رگبرگ‌های موازی به وجود می‌آید.

• نام انگلیسی: Orchid flower
• نام علمی: Orchid Sp
• خانواده: Orchidaceae
• دوره زندگی: چند ساله

تاریخچه گل ارکیده

قدمت برخی از گونه‌های ارکیده به عصر دایناسورها باز می‌گردد و گلی بسیاری قدیمی است. ارکیده اولین بار توسط یک گیاه‌شناس یونانی، به نام ارکیده خوانده شد و این اسم از واژه یونانی Orkhis می‌آید. پس تاریخچه این گل را می‌توان در یونان باستان جستجو کرد؛ زمانی که مردم باور داشتند که با استفاده از گل اركيده می‌توانند جنسیت فرزند را تعیین کنند. بر اساس این باور، اگر پدر یک ارکیده قوی می‌خورد، فرزند پسر می‌شد و اگر مادر یک ارکیده ضعیف می‌خورد، باید در انتظار تولد نوزاد دختر می‌ماندند!

انواع گل ارکیده

همان‌طور که گفتیم گل ارکیده گونه‌های بسیار زیادی دارد که اگر بخواهیم همه آن‌ها را معرفی کنیم، به یک کتاب چند صد صفحه‌ای نیاز داریم! با این وجود در ادامه به معرفی ۱۰ گونه معروف‌تر در میان انواع گل ارکیده می‌پردازیم.

۱. ارکیده کاتاستوم (Catasetum Orchid)

این گل، ظاهر جذاب و غیرمعمولی دارد و بومی مناطق گرم و مرطوب در آمریکای شمالی و مرکزی است. در دوره خواب ارکیده کاتاستوم برگ‌های گیاه می‌ریزد که اتفاقی طبیعی است. این گیاه به نور کافی و غیر مستقیم نیاز دارد، اما درباره آبیاری آن باید به این نکته توجه کنید:

زمانی که برگ‌های گیاه در حال رویش هستند، اركيده کاتاستوم به آب بیشتری نیاز دارد، اما در زمان زرد شدن برگ‌ها، باید آب دادن به گیاه را کاهش دهید.

۲. ارکیده کاتلیا (Cattleya Orchid)

این اركيده گل‌هایی به رنگ صورتی، بنفش و زرد رنگ دارد که معطر و خوشبو هستند. برخی از گل‌های ارکیده کاتلیا، به صورت چند رنگ با خال‌های رنگی روی گلبرگ‌ها دیده می‌شوند. این گونه در طبیعت تا سال‌های زیادی رشد می‌کند و برای نگهداری از آن در آپارتمان باید محیطی نورگیر را انتخاب کنید. ارکیده کاتلیا نام خود را از یک باغبان لندنی به نام ویلیام کتلی گرفته است که با مراقبت‌های ویژه، این گیاه را تیمار کرد.

۳. ارکیده دندروبیوم (Dendrobium Orchid)

ارکیده دندروبیوم بومی آسیا و استرالیا است و روی شاخه و تنه درختان رشد می‌کنند. علاوه بر رشد در طبیعت، این گل را می‌توان به عنوان یک گیاه آپارتمانی هم نگهداری کرد که البته به نور زیاد و آبیاری متعادل نیاز دارد. این ارکیده گل‌های زیبایی به رنگ سفید، بنفش و زرد می‌دهد که بسیار خوشبو هستند. دوره گلدهی اركيده دندروبیوم نیز بین ۳ تا ۶ هفته طول می‌کشد.

۴. گل ارکیده فالانوپسیس (Phalaenopsis Orchid)

فالانوپسیس یک کلمه یونانی به معنای پروانه است، پس نام دیگر این گل را باید ارکیده پروانه‌ای معرفی کرد. انواع گل ارکیده سفید و زرد که در گل فروشی‌های می‌بینید، از جنس همین ارکیده فالانوپسیس هستند. این گیاه بومی هند و چین است و به دلیل مقاومت خود در برابر شرایط محیطی و نگهداری و تکثیر آسان، محبوبیت زیادی دارد. با انتخاب این نوع ارکیده، زیبای فضای داخلی منزل خود را چندین برابر می‌کنید.

۵. ارکیده سیمبیدیوم (Cymbidium Orchid)

این گل با نام ارکیده قایقی نیز شناخته می‌شود و اندازه گل‌های آن در مقایسه با دیگر انواع ارکیده، کوچک‌تر است. البته تراکم گل‌ها بیشتر بوده و به نوعی اندازه کوچک آن‌ها را جبران می‌کند. این گل علاوه بر ظاهر زیبا و جذاب، عطر و بوی خوبی دارد و به عنوان گل آپارتمانی یا شاخه بریده استفاده می‌شود. برای نگهداری از این گل در منزل، به خاطر داشته باشید که ارکیده سیمبیدیوم در معرض نور مستقیم خورشید می‌سوزد!

۶. ارکیده وندا (Vanda Orchid)

ارکیده وندا را می‌توان یکی از جذاب‌ترین انواع گل ارکیده دانست که گلبرگ‌هایی بادامی شکل و معطر دارد. برای نگهداری از این گل دقت داشته باشید که اركيده وندا به شرایط محیطی حساسیت بیشتری داشته و باید نور، رطوبت و دمای مناسب خود را دریافت کند. این ارکیده بومی مناطق گرمسیر آسیایی است و یک گل آپارتمانی بسیار خاص و زیبا محسوب می‌شود.

۷. ارکیده لودیسیا (Ludisia Orchid)

ارکیده لودیسیا یکی از نمونه‌های کمیاب گل ارکیده است و با نام ارکیده جواهر نیز شناخته می‌شود. این گل بومی آسیا است که گل‌های ریز و سفید دارد و همین گل‌ها کلید شناسایی آن هستند. برگ‌های سبز مایل به قهوه‌ای، با رگبرگ‌های موازی و نمایان را می‌توان از دیگر ویژگی‌های جذاب این گل دانست. این گل به صورت طبیعی در محیط‌های جنگلی رشد می‌کند و عطر جذابی دارد.

۸. ارکیده اونسیدیوم (Oncidium Orchid)

اغلب گل‌های ارکیده اونسیدیوم به صورت اپی فیت روی سطح دیگر گیاهان رشد می‌کنند. ظاهر زیبای این ارکیده را می‌توان از جذابیت‌های آن دانست که شبیه به یک بانو رقصنده است. این گل‌ها آفتاب دوست هستند و در صورت نبود نور کافی، حالت پر پیچ و خم خود را از دست می‌دهند. همچنین رطوبت موردنیاز گیاه باید به خوبی تامین شود تا حالت جذاب خود را حفظ کند.

۹. ارکیده فایوس (Phaius Orchid)

این گیاه جذاب بومی آسیا، آفریقا و استرالیا است و گلبرگ‌هایی به رنگ‌های سفید، زرد، بنفش و سرخابی دارد. ارکیده فایوس ساقه‌های بلندی داشته و از جمله زیباترین انواع ارکیده محسوب می‌شود. برای نگهداری از این گیاه، توجه داشته باشید که ارکیده فایوس به نور زیاد و رطوبت کافی نیاز دارد. همچنین به خاطر بسپارید که برگ‌های این ارکیده ظریف و آسیب‌پذیر هستند.

۱۰. ارکیده لیکاسته (Lycaste Orchid)

ارکیده لیکاسته از انواع ارکیده‌ها با اندازه بزرگ‌تر است که به عنوان بومی آمریکای مرکزی شناخته می‌شود. گلبرگ‌های این گل، رنگ‌های سفید، صورتی، قرمز و بنفش دارند و خوشبو و زیبا هستند. بسیاری از گونه‌های این گل برگ‌ریزی دارند که فصل آن زمستان است و پدیده‌ای کاملا طبیعی محسوب می‌شود. این گل در طبیعت عمر زیادی دارد و در آپارتمان‌ها نیز در صورت فراهم بودن نیازهای رویشی گل، تا سال‌ها همراه شما خواهد ماند.

کاشت گل ارکیده

اکنون به یک سوال مهم می‌رسیم که گل ارکیده را چگونه تکثیر می‌کنند؟ در مقیاس تجاری، گل‌های ارکیده با روش کشت بافت تکثیر می‌شوند. همچنین کاشت بذر هم روشی دیگر برای تکثیر این گیاه بوده که البته کاری تخصصی و زمان‌بر است و در آن از قارچ‌های هم‌زیست برای جوانه‌زنی استفاده می‌کنند. دو روش عمومی‌تر برای تکثیر برخی از گونه‌های ارکیده، قلمه زدن و تقسیم ریزوم است که در ادامه معرفی می‌کنیم.

۱. قلمه زدن گل ارکیده

روش قلمه زدن در تمامی انواع ارکیده کاربرد ندارد، اما ارکیده‌های سیمپودیال و بالارونده را می‌توان با این روش تکثیر کرد که مراحل آن مطابق زیر است:

• یک گیاه بالغ را انتخاب کرده و با یک چاقو استریل، گل ارکیده را به دو قسمت تقسیم کنید.
• قسمت پایینی که در خاک قرار دارد، به رشد خود ادامه می‌دهد.
• بخش بالایی را در خزه اسفاگنوم مرطوب بکارید و شرایط لازم برای رشد آن را فراهم کنید.
• اگر خوش شانس باشید، ارکیده ریشه می‌دهد و سپس می‌توانید آن را در خاک بکارید.

۲. تقسیم ریزوم گل ارکیده

ارکیده‌های تک ساقه مانند فالانوپسیس را نمی‌توان با این روش تکثیر کرد، اما انتخابی مناسب برای کاشت گونه‌های چند ساقه مانند دندروبیوم یا کاتلیا است. برای تکثیر ارکیده با روش تقسیم کردن، این مراحل را در نظر داشته باشید:

• گیاهی بالغ و سالم با تعداد زیادی ساقه را انتخاب کنید.
• گیاه را از خاک بیرون بیاورید و با جدا کردن خاک، ریشه‌ها را از هم باز کنید.
• توپ ریزوم ارکیده را به دو نیمه تقسیم کنید، به گونه‌ای که هر بخش دارای پیاز، ساقه و ریشه فعال باشد.
• هر دو نیمه گل را در گلدان‌های مجزا بکارید و شرایط مناسب رشد آن‌ها را فراهم کنید تا به یک گیاه جدید تبدیل شوند.

زمان کاشت گل ارکیده

کاشت ارکیده باید در طول فصل رشد فعال گل انجام شود که در این زمان گیاه می‌تواند بیشترین انرژی خود را صرف کند. این فصل در اغلب گونه‌های ارکیده از فصل بهار تا اوایل تابستان است. اگر در فکر کاشت ارکیده هستید، این کار را پس از زمان گلدهی ارکیده انجام دهید و در انتظار بهترین نتیجه بمانید.

علت گل ندادن ارکیده

یکی از دیگر سوالات مطرح شده درباره علت گل ندادن ارکیده است. این گیاه برای رشد و رویش به شرایط متعددی نیاز دارد که فراهم نبودن هر یک از این شرایط، موجب بر هم خوردن چرخه رشد گیاه و گل ندادن آن می‌شود. از جمله این دلایل می‌توان به تهویه نامناسب محیط نگهداری ارکیده، کمبود مواد مغذی یا کوددهی بیش از حد، آبیاری کم یا زیاد و نداشتن نور کافی اشاره کرد. همچنین اگر گلدان نگهداری از ارکیده بیش از حد بزرگ باشد، گیاه گل نمی‌دهد.

شرایط نگهداری از گل ارکیده

برای نگهداری از ارکیده، همچون هر گیاه دیگری باید شرایط مناسب برای رشد آن را فراهم کنید که این شرایط آبیاری، خاک، نور، دما و… گیاه را تشکیل می‌دهند. در ادامه درباره سایر نیازهای گل ارکیده صحبت می‌کنیم.

آبیاری گل ارکیده

آبیاری گل ارکیده باید به گونه‌ای باشد که گیاه تحت شرایط خشکی یا رطوبت بیش از حد قرار نگیرد. طبق یک قانون کلی، زمانی باید به انواع ارکیده آب بدهید که ۲ تا ۳ سانتی‌متری از سطح خاک، خشک شده باشد. ارکیده در هوای گرم به ۲ بار آبیاری در هفته نیاز دارد و این زمان در فصل‌های سرد سال، به یک بار آبیاری در هفته کاهش می‌یابد.

خاک مناسب برای گل ارکیده

خاکی که گیاه ارکیده را در آن می‌کارید، باید زهکش خوبی داشته باشد و به همین دلیل خاک مخصوص گلدان برای اركيده مناسب نیست. برای رفع این مشکل می‌توانید به خاک گلدان، پوست درخت اضافه کنید تا زهکش آن افزایش یابد. همچنین خزه درشت هم برای افزودن زهکش خاک مناسب است. البته به خاطر داشته باشید که باید خاک را هر سال تعویض کنید تا خرده‌های چوب و خزه، تاثیر منفی بر زهکش خاک نگذارند. در ضمن pH مناسب رشد انواع ارکیده بین ۵.۵ تا ۶.۵ است.

نور مناسب برای گل ارکیده

گل ارکیده برای رشد به میزان نور زیاد و کافی نیاز دارد و کمبود نور، شرایط مطلوب این گیاه محسوب نمی‌شود. البته دقت داشته باشید که این نور باید به صورت غیرمستقیم، مثلا از پشت شیشه یا پرده دریافت شود. تابش پرتوهای مستقیم نور خورشید موجب سوختگی گلبرگ‌های ارکیده و آسیب به این گل‌های زیبا خواهد شد.

دمای مناسب برای گل ارکیده

دمای مناسب را می‌توان یکی از مهم‌ترین نیازهای گل ارکیده دانست. دمای بین ۱۶ تا ۲۸ درجه سانتی‌گراد، دمای ایده‌آل برای رشد ارکیده است. دقت داشته باشید که اركيده در نزدیکی وسایل گرمایشی و سرمایشی محیط قرار نگیرد. دماهای زیاد، رشد گیاه را متوقف کرده و دمای پایین موجب اختلال در گلدهی ارکیده می‌شود.

تعویض گلدان ارکیده

اولین نکته‌ای که باید درباره تعویض گلدان ارکیده بدانید، جابه‌جا نکردن ارکیده در دوره گلدهی است. برای این کار، ارکیده را از گلدان خارج کرده و ریشه‌های آن را بررسی کنید. بخش‌هایی از ریشه که سیاه یا پوسیده شده‌اند را با یک چاقو استریل برش بزنید و سپس اركيده را داخل گلدان جدید قرار دهید. در ادامه روی گل خاک بریزید تا به خوبی در جای خود ثابت شود، اما به خاطر داشته باشید که خاک گلدان را با دست یا هر وسیله دیگری فشار ندهید!

اگر به نگهداری از گل ارکیده علاقه دارید احتمالا آشنایی با اسپاتی فیلوم هم برای شما لذت بخش خواهد بود.

آیا گل ارکیده سمی است؟

یکی از موضوعات مهم درباره نگهداری ارکیده در منزل، سمی بودن یا نبودن آن است. به طور کلی می‌توان گفت که گل ارکیده سمی نیست، با این وجود این گل ۲۵ هزار گونه مختلف دارد که ممکن است برخی از آن‌ها در حیوانات خانگی علائم مسمومیت جزئی مانند بی حالی و افزایش بزاق را به وجود آورد. در مجموع می‌توان گفت که باید انواع ارکیده را در جایی دور از دسترس حیوانات خانگی خود نگهداری کنید.

گل ارکیده، هدیه‌ای خاص و فراموش نشدنی!

در این مطلب به معرفی گل ارکیده پرداختیم و انواع این گل، به همراه ویژگی‌ها، شرایط نگهداری و نحوه تکثیر آن را بررسی کردیم. ارکیده را می‌توان به عنوان یک گیاه آپارتمانی در منزل نگهداری کرد، اما ارکیده شاخه بریده نیز در تهیه باکس‌ها یا دسته‌های گل استفاده شده و بسیار زیبا و جذاب است.

اگر در فکر خرید گل ارکیده یا دیگر انواع گل هستید، اسنپ فود کار شما را آسان کرده است. شما می‌توانید با مراجعه به سرویس سفارش آنلاین گل و گیاه در سایت یا اپلیکیشن اسنپ فود، انواع گل یا گیاهان آپارتمانی را سفارش داده و در محل آدرس خود تحویل بگیرید.

نظر شما درباره انواع گل اركيده و نگهداری از آن‌ها چیست؟ لطفا نظرات و تجربیات خود درباره این گل را با ما و دیگر کاربران اسنپ فود به بحث و اشتراک بگذارید.