راهنمای کامل دوره حاملگی سگ
آیا سگ شما رفتارهای عجیبی از خود نشان می‌دهد؟ شاید متوجه شده‌اید که بیشتر از قبل استراحت می‌کند یا شکمش کمی متورم‌تر شده است. همه این علائم می‌توانند نشانه‌های اولیه حاملگی سگ باشند. حاملگی سگ یک سفر شگفت‌انگیز است که زمانی کوتاه‌تر از انسان دارد. حال یکی از سوالات اصلی اینجاست که چگونه می‌توانید مطمئن شوید سگتان باردار است؟
شناخت علائم بارداری سگ برای صاحبان این حیوانات دوست‌داشتنی بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد. در ادامه، با نشانه‌های اولیه، مدت حاملگی سگ و چگونگی مراقبت از او در این دوره آشنا خواهید شد. حالا آماده‌اید که سفر متفاوتی در دنیای بارداری سگ‌ها را آغاز کنید؟
از کجا بدانیم سگ باردار است؟
یکی از سوالات مهم صاحبان این حیوانات دوست‌داشتنی این است که «از کجا بفهمیم سگ ما باردار است؟» یا می‌توانیم این سوال را این‌طور بپرسیم که آیا علائمی که می‌بینیم نشان‌دهنده حاملگی کاذب سگ هستند یا واقعا باید انتظار توله‌های زیبای او را داشته باشیم؟
بارداری در انسان‌ها به روش‌های مختلفی تشخیص داده می‌شود. در مقابل، روش‌های تشخیص بارداری در سگ‌ها به اندازه انسان‌ها در دسترس نیست؛ اما با استفاده از روش‌هایی می‌توان به این موضوع پی برد. راه ساده‌تر، بررسی علائم ابتدایی سگ‌ها در هنگام بارداری است، با این‌حال راه درست‌تر، کمک‌گرفتن از دامپزشک است.
بعضی از سگ‌ها در ابتدای بارداری ممکن است مانند انسان‌ها درگیر تهوع صبحگاهی شوند. بااین‌حال، سایر علائم اولیه بارداری سگ بسیار ظریف‌تر هستند. به‌طور مثال، می‌توان به علائمی مانند تغییر اشتها، بزرگ‌شدن نوک سینه، ترشح واژن به شکل نیمه‌شفاف و تغییر رفتار اشاره کرد. درواقع به دلیل همین علائم ضعیف‌تر و همچنین اطمینان از بارداری و عدم مریضی سگ، مشورت با دامپزشک خیال شما را راحت خواهد کرد.
آیا بارداری سگ دردناک است؟
دوران بارداری سگ به اندازه زایمان سخت نیست؛ ولی قطعا سگ شما حالت عادی و طبیعی را تجربه نخواهد کرد. بارداری در سگ‌ها معمولا نباید دردناک باشد؛ اما سگ‌ها علائمی مانند بی‌حالی، بی‌اشتهایی، تغییرات هورمونی، حساسیت در ناحیه شکم و تغییرات رفتاری را از خود در این دوران نشان می‌دهند.
نکته مهم در این دوران این است که علائم دوست پشمالویتان را بررسی کنید. اگر احساس کردید که او درد می‌کشد و این موضوع را با ناله‌کردن، بی‌قراری یا کاهش شدید فعالیت نشان می‌دهد حتما با دامپزشک مشورت کنید.
سن بارداری سگ چقدر است؟
این موضوع به اندازه و نژاد سگ بستگی دارد. سگ‌ها می‌توانند در اولین دوره فحلی باردار شوند. بیشتر سگ‌ها اولین دوره فحلی خود را حدود ۶ ماهگی تجربه می‌کنند؛ اما در نژادهای کوچک، ممکن است این اتفاق از ۴ ماهگی رخ دهد. البته، بارداری در اولین دوره فحلی توصیه نمی‌شود؛ زیرا سگ هنوز در حال رشد است.
در مقابل، نژادهای بزرگ ممکن است از ۱۲ تا ۱۸ ماهگی وارد اولین دوره فحلی نشوند. به‌طور کلی، هرچه جثه سگ بزرگ‌تر باشد، بلوغ جنسی او بیشتر طول می‌کشد. سگ‌های ماده می‌توانند تا پایان عمرشان باردار شوند؛ اما پس از ۷ سالگی، فاصله بین دوره‌های فحلی افزایش پیدا می‌کند و بارداری می‌تواند خطرات بیشتری برای سلامتی‌شان به همراه داشته باشد.
مدت زمان حاملگی سگ چقدر است؟
دوره بارداری طبیعی در سگ‌ها حدود ۶۳ روز از زمان لقاح است؛ اما احتمال دارد چند روزی متفاوت باشد. بااین‌حال، تعیین دقیق زمان لقاح، همیشه آسان نیست. اسپرم می‌تواند چند روز در بدن سگ ماده زنده بماند و تخمک‌ها هم تا ۴۸ ساعت قابلیت باروری دارند. به همین دلیل، زمان جفت‌گیری نمی‌تواند به‌طور دقیق مدت بارداری را مشخص کند و برای پیش‌بینی طول بارداری به کمک دامپزشک نیاز است.
بارداری در سگ‌ها نسبت به انسان‌ها بسیار کوتاه‌تر است و حدود ۹ هفته طول خواهد کشید که هر روز آن اهمیت دارد. دانستن مدت حاملگی سگ برای حفظ سلامت سگ باردار و توله‌ها مهم است و به نظارت بر تغذیه و مراقبت‌های دامپزشکی دقیق‌تر در طول بارداری کمک می‌کند.
مراحل بارداری سگ‌ها
در ادامه جدولی شامل مراحل بارداری سگ‌ها و توضیحات مربوط به هر مرحله ارائه شده است:
| ماه | توضیحات | علائم |
| ماه اول | جنین‌ها در روز ۷ به سمت گوشه‌های رحم می‌روند و در روز ۱۶ در دیواره رحم جا می‌گیرند. از روز ۲۲، جنین شروع به شکل‌گیری می‌کند. در روز ۲۸ یا ۳۰، دامپزشک باید بتواند ضربان قلب جنین‌ها را در سونوگرافی بشنود. |
· افزایش اشتها
· بزرگ‌شدن اندک نوک پستان‌ها · رفتار محبت‌آمیزتر · ترشحات واژینال شفاف (حدود هفته چهارم) · کاهش فعالیت بدنی · حالت تهوع صبحگاهی |
| ماه دوم | رشد توله‌ها به‌سرعت پیش می‌رود. پلک‌ها تا روز ۳۲ شکل می‌گیرند و انگشتان پا تا روز ۳۵ قابل مشاهده می‌شوند. ناخن‌ها تا روز ۴۰ تشکیل می‌شوند و پوشش و اسکلت توله‌ها تا روز ۴۵ شکل می‌گیرند. تا روز ۵۰، عکس‌برداری با اشعه ایکس، تعداد توله‌ها را نشان می‌دهد. سگ ماده از روز ۵۸ به دنبال مکانی برای زایمان می‌گردد. |
· افزایش قابل توجه اشتها
· افزایش وزن بین ۲۰ تا ۵۰ درصد · افزایش ادرار · تغییرات رفتاری · ترشحات واژینال شفاف و بدون بو · شکم بزرگ و سفت (روزهای ۴۵ تا ۵۰) · کاهش اشتها (روز ۴۵) |
| ماه سوم | سگ ماده در ابتدای ماه سوم آماده زایمان است. توله‌ها تقریبا در روز ۵۸ به اندازه کافی رشد کرده‌اند و در آخرین روزهای بارداری مادر به سمت موقعیت زایمان در کانال زایمان حرکت می‌کنند. |
· باریک‌شدن کمر به دلیل حرکت توله‌ها به سمت کانال زایمان
· کاهش اشتها در روز ۶۱ یا ۶۲ · کاهش دمای بدن به‌مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت پیش از زایمان · رفتار بی‌قرار مانند قدم‌زدن، نفس‌نفس‌زدن، لرزیدن یا کندن زمین |
تعداد بارداری سگ در سال
سگ‌های ماده می‌توانند به‌طور بیولوژیکی دو تا سه بار در سال زایمان کنند؛ اما این مسئله باید متناسب با کیفیت زندگی مادر در نظر گرفته شود. زایمان‌های مکرر می‌تواند فشار زیادی به سگ وارد کند و باعث بارداری مداوم او شود. به همین دلیل، بعضی از دامپزشکان پیشنهاد می‌کنند که تعداد بارداری‌ها باید محدود شود.
فاصله حاملگی سگ
فاصله زمانی بین زایمان‌های سگ، معمولا حدود ۶ تا ۱۲ ماه است. البته این مدت می‌تواند باتوجه به عواملی مانند نژاد سگ، وضعیت سلامت، سن و چرخه تولید مثل او متفاوت باشد
تست حاملگی سگ
اگر علائمی که معرفی شدند، در سگتان مشاهده کردید و خواستید مطمئن شوید که آیا واقعا قرار است انتظار توله‌سگ‌های کوچک را در آینده نزدیک داشته باشید یا خیر، می‌توانید به دامپزشک مراجعه کنید. دامپزشک عمدتا با چهار روش، بارداربودن را بررسی می‌کند. این چهار روش شامل موارد زیر می‌شوند:
- آزمایشات هورمونی
- لمس‌کردن
- اشعه ایکس
- سونوگرافی
| روش تشخیص | شرح |
| آزمایشات هورمونی | آزمایش هورمون ریلکسین برای تشخیص بارداری (ریلکسین تنها در دوران بارداری از بافت جفت آزاد می‌شود.) باید حداقل 30 روز از بارداری گذشته باشد. آزمایش‌های زودتر ممکن است منفی کاذب باشند. |
| لمس‌کردن | ارزان‌ترین و راحت‌ترین روش تشخیص بارداری، لمس‌کردن است. کیسه‌های پر از مایع بین روزهای 21 تا 35 بارداری قابل احساس هستند. پس از یک ماه، کیسه‌ها شکل متمایز خود را از دست می‌دهند و رحم ممکن است فلاپی شود. |
| اشعه ایکس | اشعه ایکس روش مفیدی برای تعیین تعداد توله‌ها در اواخر بارداری است. جمجمه و ستون فقرات جنین تا روزهای 42 تا 45 قابل مشاهده نیستند. پس از روز 55، شمارش دقیق تعداد توله‌ها امکان‌پذیر است. |
| سونوگرافی | بهترین روش برای تشخیص بارداری در اوایل بارداری (بین روزهای 25 تا 35) است. ضربان قلب جنین را ثبت و زندهبودن آن را مشخص می‌کند.می‌تواند به محاسبه سن بارداری کمک کند. |
نگهداری و مراقبت از سگ باردار
اکثر بارداری‌ها در سگ‌ها به‌طور طبیعی و بدون نیاز به مداخله زیاد از سوی صاحبان حیوانات خانگی انجام می‌شود. اما اگر سگ شما باردار است، چند کار وجود دارد که می‌توانید برای راحتی او و اطمینان از زایمان سالم انجام دهید.
ورزش منظم برای سگ‌های باردار مفید است؛ اما باید از بازی‌های سنگین و برخورد با سگ‌های دیگر جلوگیری شود. همچنین بهتر است سگ مادر، قبل از بارداری، وزن ایده‌آلی داشته باشد؛ زیرا چاقی می‌تواند مشکلاتی برای او ایجاد کند.
در اواخر بارداری، باید از برخورد سگ باردار با سگ‌های دیگر جلوگیری شود تا به بیماری مبتلا نشود. به‌همین دلیل، بهتر است او را فقط در خانه و حیاط نگه دارید. برای سرگرم‌کردن او، می‌توانید از پازل‌های غذایی یا اسباب‌با15زی‌های پرشده با خوراکی‌های مورد تایید دامپزشک استفاده کنید. برای خرید این وسایل می‌توانید سری به پت شاپ آنلاین اسنپ فود بزنید و از فروشگاه‌های معتبر خرید خود را انجام دهید.
تغذیه سگ حامله
در روزهای اول بارداری، تغذیه با رژیم غذایی معمول سگ کافی است. در سه‌ماهه آخر، توصیه می‌شود از غذای باکیفیتی که برای رشد توله‌ها ساخته شده‌اند، استفاده کنید. به‌علاوه، توجه داشته باشید که نیاز به کالری از روز ۴۰ بارداری افزایش پیدا می‌کند و هر هفته حدود ۱۰ درصد بیشتر می‌شود. برای اطمینان از دریافت غذای کافی، رژیم غذایی او باید هر هفته بازبینی شود. بهتر است به جای یک یا دو وعده حجیم، وعده‌های کوچک‌تر، به‌صورت مکرر به او داده شود.
واکسیناسیون سگ حامله
سگ‌های باردار نباید واکسینه شوند. حتما مطمئن شوید که سگ شما قبل از بارداری، واکسن پیشگیری از کک و کنه را دریافت کرده باشد. توله‌ها بدون سیستم ایمنی متولد می‌شوند و برای دریافت آنتی‌بادی‌ها در ۲۴ ساعت اول، به شیر مادر (آغوز) نیاز دارند. پس بهتر است مادر، قبل از بارداری واکسن‌های لازم را دریافت کرده باشد.
بیشتر بخوانید: واکسیناسیون سگ
آیا سقط جنین سگ امکان‌پذیر است؟
پاسخ کوتاه این است که بله، سگ‌ها هم می‌توانند مانند انسان‌ها سقط جنین داشته باشند. این فرایند می‌تواند به‌صورت جراحی یا دارویی انجام شود و معمولا توسط یک دامپزشک متخصص صورت می‌گیرد.
تصمیم به پایان‌دادن به بارداری سگ ممکن است به دلایل مختلفی از جمله خطرات سلامتی برای مادر یا توله‌ها، جفت‌گیری تصادفی یا ناسازگاری نژادی گرفته شود. لازم به ذکر است که سقط جنین در سگ‌ها نباید به‌سادگی انجام شود. این کار به مشورت جدی با دامپزشک و در نظرگرفتن سلامت و وضعیت کلی سگ نیاز دارد.
بیماری‌های سگ در دوره بارداری
در دوران بارداری سگ‌ها، انگل‌ها یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی هستند که ممکن است برای مادر و توله‌ها مشکل‌ساز شوند. این انگل‌ها می‌توانند از طریق رحم یا هنگام شیردهی به توله‌ها منتقل شوند. به‌همین‌دلیل، ضروری است که نمونه مدفوع سگ باردار توسط دامپزشک بررسی شود تا از وجود یا عدم وجود هرگونه عفونت انگلی مطمئن شوید.
در نظر داشته باشید که درمان خودسرانه با داروهای ضدانگل موجود در بازار، می‌تواند برای سگ باردار خطرناک باشد؛ بنابراین، دامپزشک باید داروی مناسب را تجویز کند.
علائم اولیه زمان زایمان سگ
علائم زایمان در سگ‌ها شامل موارد زیر است:
- کاهش دمای بدن تا کمتر از 37 درجه
- بی‌قراری به‌صورت نفس‌نفس‌زدن، حفر زمین و لرزیدن
- ترشحات واژینال
- رفتار گوشه‌گیرانه یا تمایل به لانه‌سازی
- خودداری از غذاخوردن
- استفراغ
علائم دیگری که کمتر جدی گرفته می‌شوند، عبارتند از:
- شل‌شدن قسمت انتهایی بدن
- تغییر ظاهر شکم
- تورم غدد شیری
این نشانه‌ها ممکن است بیانگر نزدیکی زمان زایمان سگ باشند و باید به دقت زیر نظر گرفته شوند.
زایمان سگ و مراقبت‌های بعد از آن
سگ مادر باید رژیم غذایی پرکالری داشته و همیشه به غذا و آب تازه دسترسی داشته باشد. او و توله‌ها باید در یک فضای تمیز و آرام نگهداری شوند تا از ایجاد استرس جلوگیری شود. نظارت بر شیردهی توله‌ها هم بسیار مهم است و در صورت بروز هرگونه مشکل مانند عدم شیردهی یا بیماری، باید با دامپزشک مشورت کنید. اگر سگ از خوردن غذا خودداری کرد یا علائم غیرطبیعی نشان داد هم هرچه سریع‌تر به دامپزشک مراجعه کنید.
سزارین سگ
سزارین، زایمان توله‌ها از طریق برش در شکم و رحم مادر است. این عمل معمولا برای سگ‌هایی که نمی‌توانند به‌صورت طبیعی زایمان کنند، انجام می‌شود و ممکن است خطراتی برای مادر و توله‌ها داشته باشد. هرچند که معمولا این روش ایمن است؛ اما شاید عوارضی مانند واکنش به بیهوشی، خونریزی، عفونت و واردشدن آسیب به توله‌ها اتفاق بیفتد.
تشخیص اینکه آیا سزارین لازم است یا نه، بر عهده دامپزشک است. دامپزشک برخی نشانه‌ها مانند انقباضات ضعیف یا شدید برای بیش از دو ساعت بدون توله‌زایی، ترشحات غیرعادی واژن و موقعیت نامناسب توله‌ها در رحم را برای انجام سزارین در نظر می‌گیرد. در دوران بارداری، مراجعه منظم به دامپزشک برای نظارت بر وضعیت زایمان مهم است و می‌تواند به او در تصمیم‌گیری درست کمک کند.
جمع‌بندی
بارداری در سگ‌ها یک دوران خاص و پر از تغییرات است؛ اما این پروسه می‌تواند با چالش‌های خاصی همراه باشد. از آن‌جایی که این موجودات دوست‌داشتنی، بعد از مدتی به عضوی از خانواده تبدیل می‌شوند، شما به‌عنوان صاحب او باید نکات مهم در این دوران را بشناسید. بارداری نه‌تنها بر وضعیت جسمی سگ شما، بلکه می‌تواند بر رفتار او هم تأثیر بگذارد.
در این مطلب تلاش کردیم تا این تجربه را به یک سفر دلنشین تبدیل کنیم. ما در این مطلب به بررسی جوانب مختلف بارداری سگ و نکات کلیدی در مراقبت از مادر و توله‌ها پرداختیم. به‌علاوه سعی کردیم مواردی مانند تشخیص علائم زایمان، تغذیه مناسب، بیماری‌ها و موارد خاص را هم بررسی کنیم.
سوالات متداول
مدت‌زمان بارداری در سگ‌ها چقدر است؟
به‌صورت طبیعی حدود 63 روز زمان بارداری سگ‌ها طول خواهد کشید.
چگونه می‌توانم بفهمم که سگم باردار است؟
توجه به علائم اولیه و مراجعه به دامپزشک می‌تواند به شما در تشخیص دقیق بارداری سگ کمک کند.
آیا سگ باردار نیاز به واکسیناسیون دارد؟
پیش از بارداری باید واکسیناسیون سگ انجام شود؛ چراکه در طول بارداری واکسیناسیون ممنوع است.
