احتمالا با شنیدن نام روغن آرگان به یاد محصولات آرایشی و بهداشتی می‌افتید و طبیعی هم هست، زیرا این روغن ارزشمند بیشتر به‌عنوان یک افزودنی برای محصولات پوست و مو شناخته می‌شود. اما باید بدانید که کاربردهای آرگان فراتر از حوزه آرایشی است، چرا که این روغن به‌عنوان یکی از کمیاب‌ترین روغن‌های آشپزی در جهان شناخته می‌شود. در واقع، روغن مرغوب آرگان به دلیل داشتن طعم آجیلی و طیف گسترده‌ای از فواید سلامتی، برای قرن‌ها است که در آشپزی مردم مراکش استفاده می‌شود. تا انتهای مطلب همراه ما باشید تا با خواص و فواید روغن آرگان و نحوه استفاده آن بیشتر آشنا شوید.

معرفی روغن آرگان

روغن آرگان یک روغن گیاهی بسیار مشهور و شناخته‌شده است که از هسته درخت آرگان (Argania spinosa) که بومی مراکش و جنوب‌غربی‌ الجزایر است، بدست می‌آید. در کشور مراکش از این روغن به همراه نان در وعده صبحانه یا برای ریختن روی پاستا و بعضی دیگر از غذاها استفاده می‌شود؛ چرا که این روغن طعمی شیرین و آجیلی دارد و برای این غذاها عالی است.

می‌توان از این طلای مایع مراکش به روش‌های مختلفی استفاده کرد. برخی ممکن است از آن برای مراقبت پوست و مو و برخی دیگر از آن در پخت‌و‌پز استفاده کنند. از این رو، دانه میوه درخت آرگان به شکل روغن یا به‌عنوان یک ماده در محصولات مراقبت از پوست و مو، مانند کرم‌ها و شامپوها هم در بازار وجود دارد.

برای استفاده، میوه درخت آرگان را پوست می‌کنند، دانه‌ها را خشک کرده، بو داده و در نهایت فشار می‌دهند تا روغن آن استخراج شود. نتیجه نهایی یک روغن نرم و لذیذ است که به دلیل طعم و مزایای سلامتی، در سراسر جهان محبوب شده است. مزایای روغن آرگان برای سلامتی شامل تقویت سیستم ایمنی، کنترل کلسترول، مبارزه با سرطان، اثرات ضدپیری و سلامت قلب است که کمی جلوتر، به طور کامل به آن‌ها خواهیم پرداخت.

شرایط نگهداری روغن آرگان

می‌دانیم روغن ارزشمند آرگان یک محصول طبیعی بوده که خواص زیادی هم دارد. از این رو برای حفظ ترکیبات غذایی آن، رعایت شیوه‌ نگهداری مناسب ضروری است. با رعایت این ملاحظات کلیدی، می‌توانید سلامت آن را برای مدت طولانی تضمین کنید:

• روغن آرگان باید در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید و منابع گرما نگهداری شود. گرمای بیش از حد می‌تواند خواص تغذیه‌ای این روغن را کاهش دهد؛ بنابراین مهم است که از قرار گرفتن آن در دمای بالا اجتناب کنید.
• نگهداری این روغن در دمای 40 درجه سانتی‌گراد منجر به از دست دادن سریع کیفیت آن می‌شود؛ اما روغنی که در دمای 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود، پس از گذشت 12 ماه همچنان کیفیتی رضایت‌بخش خواهد داشت.
• روغن آرگان باید در ظروف دربسته نگهداری شود تا نفوذ هوا به داخل آن به حداقل برسد؛ چرا که اکسیژن می‌تواند باعث اکسیداسیون شده و این موضوع هم می‌تواند منجر به کاهش ارزش غذایی روغن شود. بنابراین ظروفی را انتخاب کنید که درب آن‌ها به خوبی بسته شده و تازگی روغن را حفظ کنند.

• این روغن باید در بطری‌هایی که از شیشه‌های تیره‌رنگ کهربایی یا آبی ساخته شده‌اند، نگهداری شود. این امر به محافظت از روغن در برابر اشعه‌های مضر UV که می‌توانند ارزش غذایی روغن را تخریب کند، کمک می‌نماید. البته یک تولیدکننده‌ خوب، ارزش این روغن را می‌داند و هرگز روغن گران‌بهای خود را در بسته‌بندی‌های پلاستیکی شفاف قرار نمی‌دهد؛ زیرا بسته‌بندی شفاف باعث از بین رفتن خواص روغن می‌شود.
• هنگام استفاده از روغن آرگان، مهم است که از وارد شدن آلاینده‌ها به داخل آن خودداری کنید. بدین منظور، قبل از دست زدن به روغن، حتما دست‌های خود را تمیز کنید تا از انتقال باکتری‌ها به آن جلوگیری شود. علاوه‌بر آن، از ابزاری تمیز برای برداشتن مقدار موردنظر روغن استفاده کنید تا خطر آلودگی به حداقل برسد.
• رطوبت عامل دیگری است که می‌تواند کیفیت روغن مذکور را کاهش دهد؛ بنابراین، بسیار مهم است که آن را از آب یا منابع رطوبت دور نگه دارید. از این رو، پس از هر بار استفاده، از محکم بسته شدن درب ظرف اطمینان حاصل کنید تا از ورود رطوبت به داخل روغن جلوگیری شود.
• گاهی‌اوقات هنگامی‌که روغن در یخچال نگهداری می‌شود، به اصطلاح “پرک” در آن ظاهر می‌شود. دلیل این موضوع این است که روغن کاملا فیلتر نشده، اما بدانید که همچنان قابل استفاده است.

انواع روغن آرگان

روغن کمیاب آرگان از دانه‌های داخل میوه درخت آرگان به دست می‌آید. این دانه‌ها سرشار از روغن هستند و در گذشته برای استخراج آن، دانه‌ها را به روش سنتی پرس می‌کردند. امروزه بسته به روشی که برای تهیه این روغن از هسته درخت استفاده می‌شود، می‌توان دو نوع از روغن را به دست آورد:

• روغن خوراکی آرگان: برای تهیه روغن آرگان مخصوص آشپزی ، ابتدا دانه‌ها برشته می‌شوند. در واقع، این روغن از هسته‌هایی که برای چند دقیقه بو داده می‌شوند، به دست می‌آید. بو دادن همان چیزی است که به روغن طعم لذیذ و آجیلی می‌بخشد. همچنین باعث ایجاد یک تفاوت رنگ ظریف در روغن نیز می‌شود.
• روغن غیرخوراکی آرگان: این روغن برای مصارف آرایشی و مراقبت از پوست و مو، با روش پرس سرد و از هسته آرگان برشته‌نشده تولید می‌شود. نوع مخصوص آرایش، سایه روشن‌تری نسبت به نسخه آشپزی دارد.

لازم به ذکر است که هیچ ماده مغذی در فرآیند برشته کردن و پرس کردن از بین نمی‌رود. روغن آرایشی و آشپزی آرگان، حاوی مقدار مساوی اسیدهای چرب امگا، ویتامین E، پتاسیم و منیزیم هستند. این مواد به شما پوستی درخشان، موهایی نرم، سیستم ایمنی قوی و سایر فواید سلامتی را ارائه می‌دهند.

بنابراین می‌توان یک نوع را خورد و نوع دیگر را به صورت موضعی استفاده کرد، فقط مهم است که مطمئن شوید از نوع مناسب، در جای مناسب استفاده می‌کنید. همچنین حواستان باشد که از روغن مخصوص آشپزی به دلیل فرآیند برشته کردن، نمی‌توانید برای مقاصد آرایشی استفاده کنید.

مواد و ترکیبات روغن آرگان

روغن ارزشمند آرگان سرشار از مواد مغذی ضروری، آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی است. به بیان بهتر:

• روغن آرگان حاوی امگا 3، سالم‌تر از روغن زیتون، دارای ویتامین E بیشتر از روغن بادام شیرین و همچنین حاوی تعداد بی‌شماری از آنتی‌اکسیدان‌های ضد‌سرطان است.
• این روغن مملو از پلی‌فنول‌ها است که به نام فلاونوئیدها شناخته می‌شوند. این ترکیبات نیز به‌عنوان آنتی‌اکسیدان‌های قوی عمل کرده و به روغن کمک می‌کنند تا طعم منحصربه‌فرد خود را داشته باشد.
• روغن آرگان سرشار از ویتامین E یا توکوفرول بوده، که یک ویتامین محلول در چربی است و به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی برای کاهش اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد عمل می‌کند. جالب است که این روغن، سه برابر بیشتر از روغن زیتون ویتامین E دارد.
• سایر ترکیبات موجود در این روغن، مانند CoQ10، ملاتونین و استرول‌های گیاهی نیز در ظرفیت آنتی‌اکسیدانی آن نقش دارند.
• این روغن سرشار از ویتامین A، اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 و اسید لینولئیک است.
• 99 درصد روغن آرگان از تری‌گلیسیرید و مشتقات مرتبط با اسیدهای چرب همچون اولئیک 42.8٪، لینولئیک 36.8%، پالمتیک 12.0٪، استاریک 6.0%، لینولنیک <0.5٪ است.
• این روغن همچنین حاوی مقادیری از فنل‌ها، کاروتن‌ها و اسکوالن است. برخی از فنل‌های کمیاب در روغن خالص آرگان عبارتند از کافئیک اسید، اولئوروپئین، اسید وانیلیک، تیروزول، کاتکول، رزورسینول، اپیکاتچین و کاتچین.

یک قاشق غذاخوری روغن مخصوص آشپزی آرگان حاوی:

روغن آرگان در چه غذاهایی استفاده می‌شود؟

اگر علاقه‌مند به استفاده از این روغن در آشپزی هستید، به دنبال انواعی باشید که به‌طور خاص برای پخت‌و‌پز به بازار عرضه شده‌اند یا از 100٪ خالص بودن آن اطمینان حاصل کنید. دلیل این موضوع هم این است که نوعی که برای اهداف آرایشی به فروش می‌رسد، معمولا با مواد دیگری که نباید میل کنید، مخلوط شده‌اند.

روغن آشپزی آرگان دارای چربی تقریبا غیراشباع است که در بین روغن‌ها بی‌نظیر است. بنابراین، این روغنی است که برای سلامت قلب مفید بوده و سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید مضر بدن را کاهش می‌دهد. در بخش زیر، نکات مربوط به طریقه مصرف روغن آرگان در آشپزی و غذاهای پیشنهادی آورده شده است:

• روغن مخصوص آشپزی آرگان باید رنگ قهوه‌ای مایل به طلایی و طعم آجیلی لذیذی داشته باشد.
• توجه داشته باشید که این روغن نباید بالای 60 درجه حرارت داده شود؛ زیرا به راحتی می‌سوزد و حتی ممکن است تلخ‌مزه شود.
• چیزی که روغن آرگان را برای پخت‌و‌پز عالی می‌کند، وجود اسیدهای چرب امگا است. با این حال، توجه داشته باشید که این روغن به‌عنوان یک چاشنی، بهترین عملکرد را دارد. برای پخت‌وپز در حالت ایده آل بهتر است آن را در آخرین مرحله پخت به غذا اضافه کنید؛ زیرا دمای بالا، چربی و خواص تغذیه‌ای آن را کاهش می‌دهد.
• این روغن کاملا با انواع ماهی کبابی، ماکارونی، پنیر، هوموس، نیمرو و املت، سبزیجات بخارپز و حتی با نان تست عالی به‌نظر می‌رسد.
• چند قطره روغن خوراکی آرگان را به سالادها مثل سالاد پنیر سوخاری، انواع سس سالاد، پاستا، برنج یا کوسکوس اضافه کنید تا طعم فوق‌العاده‌ای از ترکیب کنجد، گردو، فندق، بادام و ماکادمیا داشته باشید.
• می‌توانید این روغن را روی یک آووکادو، دسرهایی چون بیسکوییت و براونی یا حتی میوه‌های تازه بریزید و میل کنید. از این روغن در وینیگرت، سس خامه‌ای یا حتی برای تاپینگ بستنی هم استفاده می‌شود.
• آملو، یک خمیر قهوه‌ای‌رنگ غلیظ با قوامی شبیه به کره بادام زمینی است که به‌صورت محلی درست شده و به‌عنوان دیپ نان استفاده می‌شود. آملو از آسیاب کردن این روغن با بادام بوداده بوسیله استفاده از سنگ و سپس مخلوط کردن آن‌ها با عسل به دست می‌آید.

خواص روغن آرگان

تحقیقات علمی نشان می‌دهد که روغن مرغوب آرگان خواص بسیاری برای سلامت انسان دارد. برای مثال:

• چربی‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این روغن می‌توانند به سلامت بدن کمک کنند.
• غلظت بالای ویتامین E در روغن آرگان، بدان معنا است که در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر است.
• ویتامین‌های روغن آرگان برای حفظ و ترمیم سلامت چشم و پوست کمک‌کننده هستند.
• اسیدهای چرب موجود در این روغن می‌تواند به افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) و کاهش کلسترول بد (LDL) کمک کند و به طور بالقوه شانس ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهند.
• آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آرگان می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود زخم‌ها کمک کنند.

• روغن آرگان ممکن است روند رشد و تولید مثل برخی از سلول‌های سرطانی را کندتر کند.
• این روغن می‌تواند خاصیت ارتجاعی پوست شما را بهبود ببخشد، چه آن را روی پوست خود بمالید و چه آن را میل کنید.
• ترکیبات متعدد موجود در روغن آرگان می‌توانند به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کند.
• این روغن منبع غنی از اسید‌اولئیک (چربی غیراشباع و امگا 9 است) بوده که اغلب دارای اثرات محافظتی بر قلب است.
• آرگان ممکن است قند خون و مقاومت به انسولین را کاهش داده و از دیابت پیشگیری کند.

فواید روغن آرگان برای پوست و مو

برای درک بهتر خواص این روغن ارزشمند برای حفظ سلامت و زیبایی پوست و مو، این فواید را جداگانه بررسی می‌کنیم:

• مصرف روغن مرغوب آرگان می‌تواند به سلامت و انعطاف پذیری پوست کمک کند.
• استفاده از این روغن باعث می‌شود پوست دیرتر دچار چروک شده و از علائم رایج پیری پوست جلوگیری می‌کند.
• روغن آرگان می‌تواند انواع بیماری‌های مرتبط با التهاب و عفونت پوستی را درمان کند.
• با اسید‌‌چرب امگا، فیتونوترینت‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آرگان، پوست آبرسانی شده و به حفظ رطوبت و هیدراتاسیون طبیعی آن کمک می‌شود.
• آرگان، سرشار از مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی، چربی‌های امگا و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به روشن‌تر شدن پوست و درخشندگی آن کمک می‌کنند.

• این روغن باعث بهبود خاصیت ارتجاعی پوست و درمان ترک‌های آن می‌شود.
• روغن آرگان از پوست در برابر آلودگی‌ها و اشعه محافظت می‌کند.
• کاهش ظاهر لکه‌ها، اسکارهای آکنه، لکه‌های تیره و رنگدانه‌ها و سیاهی زیر چشم، از جمله خواص روغن آرگان برای پوست هستند.
• این روغن، موها را آبرسانی و مرطوب کرده، آن‌ها را حالت می‌بخشد و درخشندگی موها را حفظ می‌نماید.
• آرگان، همانند خاصیت التیام‌بخش خود روی پوست، راه حلی برای مشکلات مو مانند موهای خشک و آسیب‌دیده ارائه می‌دهد.
• ترمیم انتهای دوشاخه مو و بازسازی موهای آسیب‌دیده (در اثر رنگ، خشکی، آفتاب شدید و آلودگی‌های محیطی) از خواص روغن آرگان برای مو هستند.

مضرات روغن آرگان

روغن باکیفیت آرگان عموما برای اکثر مردم بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود؛ با این حال، برخی افراد ممکن است عوارض جانبی جزئی را در نتیجه استفاده از آن تجربه کنند. به همین دلیل، توجه شما را به نکات زیر جلب می‌کنیم:

• مصرف این روغن می‌تواند باعث آلرژی شود. برای جلوگیری از این مشکلات، یک تکه کوچک از پوست را با روغن آرگان تست کنید تا ببینید آیا باعث واکنش آلرژیک می‌شود یا خیر.
• زمانی که این روغن به صورت خوراکی مصرف شود، ممکن است باعث ناراحتی گوارشی از جمله حالت تهوع، نفخ یا اسهال شود. همچنین برای برخی ممکن است باعث از دست دادن اشتها شده و واکنش‌های پوستی مانند بثورات یا جوش‌های آکنه را تجربه کنند.

• توکوفرول‌های (ویتامین E) موجود در روغن آرگان ممکن است لخته شدن خون را کاهش داده و با داروهایی مانند کومادین (وارفارین) تداخل داشته باشند.
• در موارد بسیار نادر، افراد ممکن است عوارض جانبی شدیدتری را نسبت به مکمل خوراکی این روغن تجربه کنند. این‌ها شامل سرگیجه، مشکل در خوابیدن، کسالت عمومی، هیجان بیش ‌از ‌حد، افسردگی و بی‌قراری است. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فورا مصرف آن را قطع کنید.

چگونه روغن آرگان خالص را شناسایی کنیم؟

در بخش زیر، نکات مرتبط با شناسایی روغن آرگان اصل و باکیفیت آورده شده است:

• یک روغن آرگان اصل مراکشی برای آشپزی، باید رنگ قهوه‌ای یا مسی داشته باشد. (این روغن برای مصارف آرایشی معمولا به رنگ زرد طلایی است.) اگر روغن شما روشن‌تر یا تیره‌تر از رنگ معمول به‌نظر برسد، ممکن است با روغن‌های دیگری مخلوط شده باشد.
• طعم روغن خوراکی باید لذیذ باشد؛ در حقیقت این تفاوت بین روغن خوراکی آرگان و روغن آرایشی آرگان است.
• روغن اصل آرگان، بافتی صاف و رایحه‌ای ملایم و آجیلی دارد. اگر روغن بوی تند یا بوی مواد مصنوعی بدهد، ممکن است اصلا خالص نباشد.

• روی برچسب روغن به دنبال گواهی‌هایی معتبر مانند USDA Organic یا Ecocert باشید که نشان‌دهنده اصالت و منشا ارگانیک بودن روغن هستند.
• روغن خالص آرگان باید فقط از یک ماده درست شده باشد: «روغن هسته آرگانیا اسپینوزا»؛ بنابراین از محصولات با رایحه یا مواد شیمیایی اضافه‌شده خودداری کنید.
• روغن اصل اغلب در بطری‌های شیشه‌ای تیره بسته‌بندی و نگهداری می‌شود تا از آن در مقابل نور محافظت کنند.

روغن آرگان یا روغن زیتون؟

هم روغن ارزشمند آرگان و هم روغن زیتون، بیشتر برای چاشنی غذاها و نه برای پخت‌و‌پز توصیه می‌شوند. اما همانطور که در بالا اشاره شد، روغن مرغوب آرگان دارای فواید سلامتی زیادی است که آن را جایگزین بسیار خوبی برای نه تنها روغن زیتون، بلکه هر روغن خوراکی دیگری در بازار می‌کند. همچنین این نکته را در نظر بگیرید که این روغن، ویتامین E خیلی بیشتری نسبت به روغن زیتون دارد!

روغن آرگان، یک دنیا سلامتی و زیبایی

در بالا به معرفی روغن آرگان پرداختیم و از خواص، مضرات احتمالی و کاربردهای آن صحبت کردیم. این روغن خواص بسیاری برای سلامتی و پوست و مو دارد و پیشنهاد می‌کنیم استفاده از آن را در رژیم غذایی و روتین پوست و موی خود بگنجانید. البته، اگر مایل به تهیه روغن باکیفیت و مرغوب آرگان هستید، اما نمی‌دانید آن را از کجا خریداری کنید، می‌توانید سری به وبسایت یا اپلیکیشن اسنپ فود بزنید. در قسمت عطاری آنلاین اسنپ فود، فروشگاه‌های بسیاری فعال هستند و می‌توانید هر آنچه که نیاز دارید را با اطمینان‌خاطر سفارش داده و در محل اقامت خود تحویل بگیرید.