تغذیه پس از زایمان طبیعی و سزارین باید چگونه باشد؟
اگر خودتان یا یکی از اعضای خانواده‌تان به زایمان کردن نزدیک هستید و یا به تازگی فرزند به دنیا آورده‌اید، حتماً با مشکلاتی که غذاها می‌توانند برای مادر و فرزند به وجود بیاورند، و البته کمک‌هایی که می‌توانند بکنند آشنا هستید. استفاده از غذاهای مناسب می‌تواند تحمل دردهای قبل و بعد زایمان را ساده‌تر سازد؛ در حالی که خوردن غذاهای نامناسب دردهایی به دردهای قبلی اضافه می‌کند.
بنابراین لازم است حتماً درباره موضوع مهم بایدها و نبایدهای تغذیه پس از زایمان به خوبی آگاه باشید و آنها را اجرا کنید؛ در این صورت می‌توانید دردهای پس از زایمان را با سادگی بیشتری از سر بگذرانید و از همه مهم‌تر، کیفیت شیر خود را در روزهای فوق‌العاده مهم اولیه زندگی نوزادتان بالا ببرید.
شما می‌بایست تا انتهای دوره شیردهی مراقب برنامه غذایی خود باشید؛ برای این کار مقاله بهترین رژیم غذایی در دوران شیردهی را بخوانید و بیشتر به بایدها و نبایدهای این دوره آگاه شوید.
تغذیه پس از زایمان
تغذیه پس از زایمان یکی از مهم‌ترین مواردی است که مادران حتماً باید به خوبی به آن دقت کافی را داشته باشند. اهمیت این موضوع به دو جهت است: ۱. بدن مادرانی که تازه زایمان کرده‌اند بسیار آسیب‌پذیر است و نیاز به تقویت جدی دارد؛ اگر بازیابی سلامت جسمی مادران با تأخیر رخ دهد، هم برای او و هم برای نوزاد خطرناک است. ۲. نوزادان در روزهای اولیه زندگی خود به مواد مغذی بسیار زیادی دارند که همه این مواد از طریق شیر مادر جذب می‌شود.
در صورتی که مادران به تغذیه خود توجه لازم را نداشته باشند، شیر آنها ممکن است کیفیت لازم را نداشته باشد؛ و یا در مقابل، بدن آنها برای تولید شیر از ذخایر مهم بدنی مادر استفاده کند و بدین ترتیب دوران نقاهت پس از زایمان او را طولانی‌تر کند. البته همین موضوع برای تمام دوران شیردهی صدق می‌کند و در صورت تغذیه نادرست، مادران ممکن است دچار آسیب‌های جسمی جبران‌ناپذیر شوند. اگر در دوران بارداری دچار دیابت بارداری بوده‌اید به شما مقاله رژیم غذایی برای دیابت بارداری را پیشنهاد می‌کنیم.
تغذیه بعد از زایمان طبیعی و سزارین
تغذیه پس از زایمان طبیعی و سزارین تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و از همین رو بهتر است بنا بر نوع زایمان خود رژیم غذایی مناسبتان را انتخاب کنید؛ چراکه ممکن است دردسرهای مختلفی برایتان به وجود بیاید. البته خانم‌هایی که زایمان سزارین داشته‌اند بیشتر در معرض این مشکلات قرار دارند؛ چراکه معمولاً عمل سزارین یک عمل سنگین و آسیب‌زا بوده و مضرات آن بیشتر و دوره بهبود آن طولانی‌تر از زایمان طبیعی است.
از همین رو اگر عمل سزارین داشته‌اید پیش از معین کردن رژیم غذایی خود اطمینان یابید که آن دستورالعمل مناسب شما طراحی شده باشد. ما این مقاله را به دو قسمت تقسیم کرده‌ایم؛ قسمت اول به مادرانی که زایمان طبیعی داشته‌اند اختصاص داده شده و قسمت دوم به مادرانی که سزارین شده‌اند. بنابراین اگر عمل سزارین داشته‌اید یا قرار است داشته باشید، بخش دوم مقاله را با دقت بیشتری مطالعه کنید. با ما همراه باشید!
تغذیه قبل و بعد از زایمان طبیعی
در ادامه لیست غذاهای بعد از زایمان طبیعی و البته غذاهایی که بعد از زایمان نباید خورد را به شما ارائه می‌دهیم. با ما همراه باشید.
پس از زایمان طبیعی چه چیزهایی بخوریم؟
تغذیه پس از زایمان باید شامل مایعات و فیبر خوراکی زیاد باشد و همچنین مقدار قابل‌توجهی از انواع ویتامین‌ها، چربی‌های مفید، پروتئین‌ها و مواد معدنی را پوشش دهد. بنابراین لازم است رژیم غذایی شما اغلب مواردی که در ادامه می‌آید را پوشش دهد و از تنوع لازم برخوردار باشد.
در ضمن، لطفاً در روزهای پس از زایمان به هیچ عنوان نگران افزایش وزن خود نباشید و به هر اندازه‌ای که احساس گرسنگی داشتید غذا بخورید.
نگرانی درباره افزایش وزن و زیبایی بدن به هیچ عنوان معقول نیست و شما نیاز دارید تا چند ده روز اولیه پس از زایمان به قدر کافی از غذاهای سالم تغذیه کنید. رژیم گرفتن و کم‌خوراکی در روزهای پس از زایمان می‌تواند منجر به سوءتغذیه مادر یا فرزند شود و مشکلات بلندمدتی به وجود بیاورد؛ بنابراین به خود سخت نگیرید و به خودتان برسید!
۱. مایعات: شما لازم دارید به میزان کافی مایعات بخورید. البته! مایعات کافئین‌دار نظیر چایی و قهوه را برای چند هفته به کلی از رژیم خود حذف کنید؛ کافئین به هیچ عنوان ماده مفیدی برای روزهای پس از زایمان نیست. به جای آن، از آبمیوه‌های مختلف نوش جان کنید. برای مثال آب مرکبات، آب سیب، آب نارگیل و…، می‌توانند منابع سرشاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی باشند؛ البته اگر تهیه آنها طبیعی باشد.
۲. وعده‌های غذایی: در وعده‌های غذایی خود ترجیحاً غذاهایی را نوش جان کنید که در مواقع سرماخوردگی یا آنفولانزا انتخاب می‌کنید. سوپ و به طور کلی غذاهایی که ساده هضم می‌شوند، بهترین انتخاب‌ها برای روزهای پس از زایمان هستند. به هیچ عنوان غذاهای نفخ‌آور نخورید و بسیار مواظب نفخ باشید. درباره کربوهیدرات نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و غلات صبحانه را انتخاب کنید.
۳. گوشت‌ها و تخم مرغ: گوشت ماهی با جیوه اندک، همچنین گوشت گوساله و تخم مرغ برای شما بسیار مفید و حتی ضروری است. از آنها غافل نشوید!
۴. حبوبات: بدن شما به حبوبات نیاز جدی دارد؛ اما اگر می‌دانید حبوباتی همچون نخود و لوبیا باعث نفخ شما می‌شود، آنها را به میزان کم مصرف کنید.
۵. لبنیات: بهترین راه جذب کلسیم و پروتئین از طریق لبنیات است. حتماً لبنیات کم‌چرب را در برنامه غذایی‌تان جای دهید!
۶. میوه و سبزیجات: این‌ها منابع عالی انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و البته فیبر خوراکی هستند. شما بیش از اندازه‌ای که تصور می‌کنید به این سه مورد و مخصوصاً به فیبر خوراکی نیازمندید؛ بنابراین سالادهای سبزیجات و میوه را به هیچ عنوان از برنامه حذف نکنید. در ضمن هرچه تنوع میوه و سبزیجات مصرفی شما بیشتر باشد، بهتر است.
۷. خشکبار: خشکبار نیز منبع عالی ویتامین‌ها و مواد معدنی کمیاب است؛ به گونه‌ای که به سختی می‌توان جایگزین خوبی برای آنها یافت. بادام، گردو، پسته و سایر خشکبار را در سبد غذایی روزهای پس از زایمان خود جای دهید.
۸. مکمل‌های پیشنهادی پزشک: مکمل‌ها را جدی بگیرید و به هیچ عنوان از خوردن آنها صرف نظر نکنید.
خوردن چه چیزهایی پس از زایمان طبیعی ممنوع است؟
۱. غذاهای فرآوری‌شده و فست‌فود: این دسته از غذاها چربی زیادی دارند و باعث مشکلات متعددی برای شما و فرزندتان می‌شوند. برای مدتی آنها را مصرف نکنید.
۲. الکل: ترجیحاً در تمام طول شیردهی خود به سراغ الکل نروید. این موضوع درباره روزهای پس از زایمان اجباری است!
۳. مراقب ماهی‌ها باشید: برخی ماهی‌ها جیوه زیادی در گوشت خود دارند. پیش از خرید ماهی‌ها در این باره در اینترنت جست‌وجو کنید و تنها ماهی‌هایی با جیوه اندک را خریداری نمایید.
۴. ادویه‌ها: ادویه‌ها می‌توانند فرزند شما را دچار آلرژی‌های جدی و بلندمدت کنند. آنها را کم مصرف کنید.
۵. نوشیدنی‌ها: نوشیدنی‌های کافئین‌دار و البته انواع نوشابه‌ها ممنوع! کافئین و قند فراوان نوشابه‌ها برای کودک شما مضر است. بنابراین مدتی از خوردن آنها صرف‌نظر کنید.
راهنمای مراقبت ها و تغذیه مناسب بعد از زایمان سزارین
لیست غذاهای بعد از زایمان سزارین و غذاهایی که بعد از زایمان نباید خورد را در ادامه مشاهده کنید.
پس از زایمان سزارین چه چیزهایی بخوریم؟
برای بهتر شدن هرچه سریع‌تر زخم‌ها و آسیب‌های ناشی از عمل سزارین، لازم است رژیمی را در نظر بگیرید که دو ویژگی را همزمان دارد: بیشترین پروتئین، چربی طبیعی، ویتامین‌ها و مواد معدنی در کنار هضم آسان و بدون دردسر. هضم سخت غذاها، نفخ و یبوست می‌تواند مشکلات بیماری شما را دوچندان کند.
۱. گوشت‌ها: گوشت‌های دریایی، مرغ، جگر و گوشت گوسفند و گوساله بدون چربی، از جمله خوراکی‌های ضروری برای مادران است. این خوراکی‌ها منابع غنی انواع پروتئین و مواد معدنی بسیار ضروری نظیر آهن و روی هستند و نباید از آنها صرف‌نظر کرد. البته باید آنها را به گونه‌ای طبخ کرد که هضم آنها آسان باشد. تخم مرغ نیز هرچند گوشت نیز، اما بهره‌مندی آن از انواع پروتئین‌ها و همچنین آهن زیاد، باعث شده تا به یک ماده ضروری برای شما تبدیل شود.
۲. لبنیات: لبنیات را نیز زیاد مصرف کنید. پروتئین، مواد معدنی و مخصوصاً کلسیم بالای آنها به شما کمک خواهد کرد سلامتی خود را با سرعت بیشتری بازیابی کنید.
۳. میوه‌ها: شما به ویتامین‌ها نیاز دوچندان خواهید داشت؛ چراکه آنتی اکسیدان‌ها و کلاژن موجود در آنها برای بازسازی بافت‌های بدن‌تان ضرورت دارد. بنابراین انواع میوه‌ها نظیر پرتقال و گریپ‌فروت، هندوانه، توت فرنگی، پاپایا و… را بیشتر مصرف کنید. از سیب زمینی شیرین و اسفناج و شنبلیله نیز غافل نشوید. در ضمن میوه‌های خشک میزان بالایی مواد معدنی دارند؛ بنابراین آنها را نیز نوش جان کنید.
۳. کربوهیدرات نیاز اصلی شما در طول دوران نقاهت است؛ اما موادی همچون برنج هضم سختی دارند و نباید تا چندین روز در برنامه غذایی‌تان باشند. به جای برنج از غلات کامل، نان سبوس‌دار و در صورت لزوم از برنج قهوه‌ای استفاده کنید. صبحانه برای زن تازه زایمان کرده می‌بایست دارای مواد کربوهیدراتی زیادی باشد.
۴. فیبرهای خوراکی: ارزش فیبرها برای شما بسیار بسیار زیاد است. اگر آنها را حذف کنید، مشکلاتی نظیر یبوست به سرعت پدیدار می‌شوند و سرعت بهبود زخم‌هایتان را کم می‌کنند. انواع سالادها و سبزیجات را در اندازه به‌نسبت زیاد در رژیم خود بگنجانید تا دچار مشکلات گوارشی نشوید. سبزی‌های خشک نیز مهم‌اند و نباید از آنها غافل شد.
خوردن چه چیزهایی پس از زایمان سزارین ممنوع است؟
۱. به هیچ عنوان سمت غذاهای نفخ‌آور نروید. انواع ترشی‌ها، انواع نخود و لوبیا (نظیر نخود فرنگی، لپه و…)، انواع کلم‌ها، پیاز و برخی خوراکی‌های دیگر. نفخ می‌تواند دردهای شما را تا حد زیادی افزایش دهد و نقاهت شما را به تأخیر اندازد؛ در ضمن برای دستگاه گوارشی کودکتان نیز مضر است.
۲. به بخش قبلی مراجعه کنید و درباره خوراکی‌های ممنوعه پس از زایمان طبیعی مطالعه کنید. همان‌ها برای خانم‌هایی که عمل سزارین داشته‌اند نیز مضر است. توجه به تغذیه پس از زایمان در بین افرادی که عمل سزارین داشته‌اند می‌بایست بسیار بیشتر باشد؛ پس لطفاً مواظب خورد و خوراک خود باشید!
تغذیه پس از زایمان؛ بایدها و نبایدها
در این متن با مهم‌ترین اصول و بایدها و نبایدهای رژیم تغذیه پس از زایمان مادران آشنا شدیم. همان‌طور که مشاهده کردید، لازم است در این دوره با مراقبت بیشتری در بین مواد غذایی مختلف انتخاب کنید؛ در عین حال لازم است تنوع را حفظ کرده و از انواع و اقسام مواد خوراکی بهره ببرید. توجه داشته باشید که انتخاب مواد غذایی نادرست نه تنها بر سلامت جسمی شما و کودک دلبندتان، که بر سلامت روان شما نیز اثرگذار خواهد بود. از همراهی شما متشکریم.
