خواص تخم کتان و استفاده از آن سابقه‌ای طولانی در زندگی بشر دارد. این دانه‌های کوچک و پرخاصیت برای رفع مشکلات و بیماری‌های زیادی مانند دیابت، فشار خون، پوکی استخوان، یبوست و… به کار می‌آیند و خواص بی‌نظیری برای کاهش وزن دارند. اما آیا می‌دانید طریقه مصرف بذر کتان برای لاغری شکم چطور است و چه محدودیت‌هایی برای مصرف دارد؟ تا چه حد با دیگر فواید تخم کتان آشنا هستید و آیا روش‌های مصرف خوراکی آن را می‌دانید؟ اگر کنجکاو هستید که پاسخ این سوالات را بدانید و اطلاعات خود درباره دانه‌های کتان را بالا ببرید، تا انتهای این مطلب از اسنپ فود همراه ما باشید.

تخم کتان چیست؟

کتان گیاهی با بیش از 200 گونه است، اما تخم کتان دو گونه اصلی به نام‌های بذر کتان قهوه‌ای و بذر کتان طلایی دارد. درخت کتان درختی قدیمی در مصر باستان باستان و چین است و تاریخ کاشت آن در ایران به 500 سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. این درخت را با نام علمی «Linum usitatissimum»، به معنای «مفیدترین» می‌شناسند. بذر کتان که به آن بذر بزرک هم می‌گویند، از این درخت گرفته می‌شود. این دانه‌های کوچک، سرشار از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، فیبر و چربی‌های سالم هستند که به صورت دانه کامل یا آسیاب‌شده، روغن، قرص یا کپسول قابل استفاده‌اند و مصارف خوراکی و دارویی فراوانی دارند.

جدول ارزش غذایی تخم کتان

جدول زیر نشان می‌دهد که هر قاشق غذاخوری دانه کتان، چه میزان مواد مغذی را در خود جای داده است. توجه داشته باشید که هر قاشق غذاخوری تخم کتان، گنجایش 7 گرم از این دانه‌های مفید را دارد:

فواید تخم کتان

دانه‌های کتان خواص دارویی بسیاری دارند و در موارد زیادی به ارتقای سطح سلامت و درمان بیماری‌ها کمک می‌کنند. برای مثال، به نمونه های زیر توجه کنید:

خواص تخم کتان برای لاغری

یکی از خواص ویژه تخم کتان، کمک به کاهش وزن است. چربی‌های سالم این دانه‌ها در کنار لیگنان و فیبر باعث می‌شوند که پس از مصرف تخم کتان، احساس سیری کنید. طریقه مصرف بذر کتان برای لاغری به این صورت است که تخم کتان را به صورت ترکیب با آب یا دمنوش درست کنید و نیم ساعت قبل از غذا، بنوشید. این کار باعث می‌شود کمتر غذا بخورید و لاغرتر شوید.

نکته مهم: اگر به‌دنبال طریقه مصرف تخم کتان برای لاغری شکم هستید، باید بدانید که پودر دانه کتان کالری بیشتری نسبت به دانه‌های این گیاه دارد؛ بنابراین استفاده از پودر تخم کتان برای لاغری شکم مناسب نیست و بهتر است از دمنوش دانه‌های کتان استفاده کنید.

بهترین زمان مصرف بذر کتان برای لاغری

اگر می‌خواهید مصرف بذر کتان بهترین تأثیر را در کاهش وزن شما داشته باشد، این دانه‌ها را صبح‌ها هنگام وعده صبحانه میل کنید. بذر کتان سرشار از فیبر و پروتئین است و به دلیل داشتن ویتامینB1  (تیامین)، به افزایش سوخت‌و‌ساز بدن کمک می‌کند.

مقدار مصرف بذر کتان برای لاغری

برای این منظور، 1 قاشق چایخوری بذر کتان آسیاب‌شده را در 250 میلی‌لیتر آب بریزید و آب یک عدد لیموترش را به آن اضافه کنید. این ترکیب باید به صورت روزانه استفاده شود.

خواص تخم کتان برای مو

اگر دچار شکستگی، موخوره و ریزش مو هستید، استفاده از بذر کتان را جدی بگیرید. اسیدهای چرب (ALA) موجود در این دانه‌ها، یک لایه محافظ روی سطح تارهای مو ایجاد می‌کنند و باعث حفظ رطوبت آن‌ها می‌شوند. همچنین این دانه‌ها حاوی آمینو اسیدهای سیستئین هستند که موها را به صورت طبیعی، کراتینه و نرم می‌کنند. علاوه بر این‌ها، اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین E و ویتامین‌های گروه B موجود در تخم کتان نیز تأمین‌کننده رطوبت موها هستند و در سلامت آن‌ها نقش کلیدی دارند.

خواص دانه کتان برای زنان

استفاده از دمنوش تخم کتان همراه با نبات، دردهای قبل از قاعدگی را تسکین می‌دهد. به‌علاوه، این دانه‌ها با تنظیم هورمون استروژن بدن زنان، در کاهش علائم یائسگی هم نقش ویژه‌ای دارند و حالاتی مانند گرگرفتگی، تغییرات خلق و خو، خشکی واژن، کاهش میل جنسی و… در زنان یائسه را بهبود می‌بخشند.

خواص تخم کتان برای پوست

روغن بذر کتان، یک مرطوب‌کننده و ترمیم‌کننده طبیعی پوست است و استفاده از آن باعث شفافیت و شادابی پوست می‌شود. این دانه‌ها سرشار از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ویتامین E هستند و فعالیت مخرب رادیکال‌های آزاد بدن را خنثی می‌کنند. به‌علاوه، وجود اسیدهای چرب امگا 3 باعث جذب آب به سلول‌های پوستی می‌شوند و چین و چروک‌های پوستی را برطرف می‌کنند. روغن این دانه‌ها، جای جوش و اسکار را از بین می‌برد و در رفع تیرگی زیر چشم هم مؤثر است.

کمک به رفع یبوست

استفاده از تخم کتان و روغن آن یکی از بهترین درمان‌های طبیعی برای رفع یبوست است. این دانه‌ها حاوی فیبرهای محلول و غیرمحلول در آب هستند که هر دو آن‌ها نقش مهمی در گوارش راحت‌تر دارند و با تخمیر توسط باکتری‌های مفید روده، به سلامت روده‌ها کمک می‌کنند.

فیبر محلول، وظیفه افزایش ثبات محتوای روده و کاهش سرعت گوارش را بر عهده دارد و فیبر غیرمحلول، باعث جذب آب بیشتر به مدفوع و دفع راحت‌تر آن از بدن می‌شود. بنابراین، استفاده از این دانه‌ها، باعث پیشگیری از یبوست می‌شود و به بهبود حال مبتلایان به سندروم روده تحریک‌پذیر کمک می‌کند. اگر دچار یبوست هستید، بسته به شدت بیماری، 1 تا 3 قاشق غذاخوری روغن تخم کتان را در 1 لیوان آب گرم بریزید و روزانه به صورت ناشتا میل کنید.

پیشگیری از سرطان و کمک به درمان آن

این دانه‌های کوچک، مقادیر زیادی لیگنان و اسیدهای چرب امگا 3 را در خود جای داده‌اند. این دو ماده، کمک حال هورمون‌های بدن هستند و مانع چسبیدن سلول‌های بدخیم به سلول‌های سالم می‌شوند. بنابراین، یکی از فواید تخم کتان، مهار رشد تومورهای سرطانی است و جلوی بروز سرطان‌هایی مانند سرطان سینه، تخمدان و پروستات را می‌گیرد.

بهبود سلامت قلب و عروق

تخم کتان حاوی ماده‌ای به نام آلفالینولنیک اسید (ALA) است که ویژگی آنتی‌اکسیدانی بالایی دارد. این ماده، در کاهش میزان کلسترول بد خون (LDL) مؤثر است و جلوی افزایش بیش از حد مجاز تری‌گلیسرید را هم می‌گیرد. همچنین تخم کتان مانع رسوب کلسترول در رگ‌های خونی می‌شود و التهاب بدن را کاهش می‌دهد. بنابراین، به‌عنوان نتیجه‌ای ضمنی، مصرف تاین ماده باعث بهبود عملکرد قلب و عروق می‌شود و در پیشگیری از ایست قلبی هم مؤثر است.

کمک به بهبود دیابت

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف بذر کتان و فیتواستروژن‌های موجود در این دانه‌ها، تأثیر قابل توجهی در کاهش قند خون و جلوگیری از مقاومت به انسولین دارند. بنابراین مصرف این دانه‌ها در جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 مؤثر است و بیماران دیابتی هم می‌توانند برای کاهش قند خون، در نان مصرفی خود از دانه‌های کتان استفاده کنند.

خواص دانه کتان در بدنسازی

خبر خوب برای ورزشکاران این است که می‌توانند برای عضله‌سازی، بازسازی ماهیچه‌ها و از دست دادن چربی‌های اضافی بدن، روی خاصیت تخم کتان حساب کنند. این دانه‌ها، منبعی غنی از فیبر، پروتئین و امگا 3 هستند و مصرف آن‌ها تأثیر مثبتی در بدنسازی دارد. به‌علاوه، به عملکرد ورزشی بهتر و ریکاوری سریع‌تر ورزشکاران کمک می‌کنند.

خواص بذر کتان برای باردار شدن

تنظیم هورمون استروژن فقط مختص زنان یائسه نیست و می‌تواند به سلامت کلی رحم و برطرف کردن مشکلات مربوط به تخمدان‌ها مثل کیست تخمدان کمک کند. این بذرهای کوچک، تخمک‌گذاری زنان را تقویت می‌کند و باعث افزایش قدرت باروری آن‌ها می‌شوند.

کاهش فشار خون

تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف روزانه دانه کتان به مدت 3 ماه، سطح فشار خون را تا حدود 2 میلی‌متر جیوه کاهش می‌دهد و فرد را از ابتلا به سکته‌های مغزی یا بیماری عروق کرونر قلب حفظ می‌کند. البته لازم است که درباره مقدار و مدت زمان مصرف این دانه‌ها با پزشک تغذیه مشورت کنید.

خواص تخم کتان برای مبتلایان به سلیاک

مصرف تخم کتان یکی از بهترین انتخاب‌ها برای مبتلایان به سلیاک است. در این بیماری، فرد نسبت به مصرف گلوتن حساسیت دارد؛ بنابراین می‌توان در برنامه غذایی این افراد، تخم کتان را جایگزین دانه‌های حاوی گلوتن کرد.

پیشگیری از پوکی استخوان

استفاده از تخم کتان مانع تحلیل رفتن بافت استخوانی می‌شود.همچنین ترکیبات موجود در این دانه‌های پرخاصیت به روان‌سازی مفاصل کمک می‌کنند و مانع ایجاد التهاب مفاصل و ابتلا به بیماری آرتروز می‌شوند.

طریقه مصرف تخم کتان

بذر کتان به شکل‌های مختلفی قابل استفاده است و در این مورد می‌توانید از ایده‌های زیر کمک بگیرید:

• از ترکیب بذر آسیاب‌شده کتان، شیر و میوه‌های تازه، اسموتی‌های لذیذ درست کنید و از طعم فوق‌العاده آن‌ها لذت ببرید.
• پودر بذر کتان آسیاب‌شده را داخل سس سالاد یا سس‌های مخصوص ساندویچ بریزید و ارزش غذایی این سس‌های خانگی را بالاتر ببرید.
• اگر به فکر کاهش وزن هستید، مقداری روغن بذر کتان را به سالاد اضافه کنید تا شما را برای مدت طولانی‌تری سیر نگه دارد.
• مقداری پودر بذر کتان را با عسل مخلوط کرده و از این معجون پرفایده، 3 بار در هفته در وعده صبحانه میل کنید.
• برای حفظ سلامت روده‌ها، کاهش وزن و رفع یبوست، از ترکیب تخم کتان و ماست استفاده کنید.
• هنگام گریل کردن گوشت یا سبزیجات، مقداری تخم کتان روی آن‌ها بپاشید.
• برای افزایش دریافت فیبر در وعده صبحانه، غلات گرم و سرد را همراه دانه‌های کتان میل کنید.
• در طرز تهیه انواع بیسکوییت‌ها و کلوچه‌های خانگی از بذر آسیاب‌شده کتان استفاده کنید یا مقداری از آن را داخل خمیر نان بریزید.

نکات مهم در مصرف تخم کتان و روغن آن

هنگام مصرف تخم کتان، نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• از حرارت دادن روغن کتان بپرهیزید، زیرا به سرعت اکسایش پیدا می‌کند. در عوض می‌توانید از این روغن پرفایده در غذاهایی که نیاز به حرارت دادن ندارند، استفاده کنید.
• تخم کتان تا یک سال در ظرف درب‌دار و در جای خنک ماندگاری دارد، اما پودر آسیاب‌شده آن به مدت 6 ماه و در فریزر قابل نگهداری است.
• اگر استعداد آلرژی دارید و تا به حال از تخم کتان استفاده نکرده‌اید، ابتدا مقدار کمی از آن را امتحان کنید و در صورت بروز علائمی مانند خارش، تهوع، اسهال و استفراغ، مصرف آن را ادامه ندهید.

مضرات بذر کتان برای کبد

یکی از عوارض مصرف بیش از حد بذر کتان، افزایش سطح ماده‌ای به نام آلفا فتوپروتئین در بدن است که می‌تواند عملکرد کبد را مختل کند. این اختلال ممکن است به مشکلات کبدی منجر شود. زیاده‌روی در مصرف تخم کتان به کبد آسیب می‌رساند و ممکن است مشکلات گوارشی مانند سوء‌هاضمه، کاهش جذب مواد غذایی و اسهال را به‌دنبال داشته باشد.

عوارض جانبی تخم کتان

به موازات خواص بذر کتان، عوارض و محدودیت‌های زیر را هم در نظر داشته باشید:

1. مصرف دانه‌های کتان برای افراد مبتلا به اختلالات خونریزی مضر است و باعث شدت یافتن خونریزی در این افراد می‌شود.
2. مصرف این دانه‌ها برای مبتلایان به انسداد روده و مری ممنوع است.
3. لازم است زنان مبتلا به آندومتریوز، توده‌های رحمی، سرطان رحم و تخمدان، از مصرف تخم کتان خودداری کنند.
4. هرچند مصرف تخمه کتان ، توان باروری زنان را بالا می‌برد، اما مصرف آن به دلیل وجود فیتواستروژن‌ها در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.
5. مراقب تداخلات دارویی با بذر کتان باشید. در صورت استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای کاهش کلسترول و فشار خون، داروهای هورمونی، برخی مسکن‌ها و داروهای دیابت، پیش از مصرف تخم کتان با پزشک خود مشورت کنید.
6. بذر کتان حاوی ماده‌ای به نام فیتیک اسید است و ممکن است جذب آهن، کلسیم، روی، منیزیم و مس را با اختلال روبه‌رو کند.

تخم کتان مرغوب را از اسنپ فود سفارش دهید…

برای بهره‌مند شدن از خواص تخم کتان ، پیشنهاد می‌کنیم این ماده را از مغازه‌ها و فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید. به این منظور، شما می‌توانید با مراجعه به سایت یا اپلیکیشن اسنپ فود و رفتن به بخش عطاری آنلاین، تخم کتان و اقلام مورد نظر خود را با کیفیتی عالی خریداری کنید و در محل موردنظر تحویل بگیرید. این نحوه خرید، بسیار امن و آسان است و صرفه‌جویی قابل ملاحظه ای در وقت و انرژی شما ایجاد می‌کند. اگر همچنان مردد هستید، سری به بخش نظرات کاربران بزنید و آمار بالای رضایت مشتریان و کاربران این سایت را ببینید. امیدواریم شما هم از خرید اینترنتی خود راضی و خرسند باشید.