فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی از آنجایی که نقشی حیاتی در زنجیره تامین مواد غذایی ایفا می‌کنند یکی از بهترین نقاط برای اجرای برنامه‌های کاهش اسراف و ضایعات مواد غذایی هستند. تخمین زده می‌شود که فروشگاه‌ها سهم بسزایی در اسراف مواد غذایی دارند و در حدود ۱۰٪ مواد غذایی تولید شده در جهان در فروشگاه‌ها از بین می‌رود. این نه تنها زیان اقتصادی بزرگی است بلکه اثرات زیست محیطی و اجتماعی زیادی مانند تولید گازهای گلخانه‌ای، هدر رفت منابع آبی و افزایش گرسنگی در جهان را دارد.

در سال‌های اخیر، بسیاری از فروشگاه‌ها اقداماتی را برای حل این مشکل انجام داده‌اند. در این مقاله به بررسی نقش فروشگاه‌ها در کاهش ضایعات مواد غذایی و استراتژی‌هایی که فروشگاه‌ها می‌توانند برای حل این مشکل اتخاذ کنند می‌پردازیم.

مدیریت موجودی

یکی از دلایل اصلی اسراف مواد غذایی در فروشگاه‌ها انباشت بیش از حد محصولات است که منجر به خراب شدن و منقضی شدن زمان مصرف آن‌ها شود. برای حل این مشکل بسیاری از فروشگاه‌ها تلاش کرده‌اند تا از سیستم‌های مدیریت موجودی بهتری استفاده کنند، که شامل سیستم‌های سفارش خودکار و افزایش دفعات بازرسی از انبار می‌شود. اینگونه آن‌ها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که محصولات را به اندازه نیازشان سفارش می‌دهند و احتمال فاسد شدن محصولات کاهش می‌یابد.

علاوه بر این برخی فروشگاه‌ها از تکنولوژی‌های پایش زمان انقضای محصولات استفاده می‌کنند که در صورت نزدیک بودن زمان انقضای محصول به کارمندان هشدار می‌دهد تا آن‌ها بتوانند اقدامات لازم مانند کاهش قیمت یا اهدای محصولات به خیریه‌ها را انجام دهند.

برنامه‌های اهدای غذا

راهکار دیگری که بسیاری از فروشگاه‌ها را قادر می‌سازد تا میزان ضایعات مواد غذایی خود را کاهش دهند برنامه‌های اهدای غذا به نیازمندان است. در این راهکار فروشگاه‌ها می‌توانند محصولات اضافی خود را به خیریه‌ها یا بانک‌های غذا اهدا کنند تا در اختیار نیازمندان قرار بگیرد. این کار نه تنها میزان ضایعات فروشگاه‌ها را کاهش می‌دهد بلکه به حل مشکل گرسنگی، سو تغذیه و عدم امنیت غذایی در جامعه نیز کمک می‌کند.

بسیاری از فروشگاه‌ها با خیریه‌های محلی همکاری می‌کنند تا یک برنامه منظم اهدای مواد غذایی داشته باشند و محصولاتی که فروش نرفته ولی هنوز قابل استفاده هستند را اهدا کنند. برخی فروشگاه‌ها نیز به مشتریانی که به این خیریه‌ها غذا اهدا می‌کنند تخفیف می‌دهند تا آنها را به کاهش اسراف مواد غذایی تشویق کنند.

برنامه‌های استفاده مجدد از غذاها

این برنامه‌ها نیز مشابه برنامه‌های اهدای غذا هستند با این تفاوت که تمرکزشان بر روی مواد غذایی است که برای استفاده انسان مناسب نیستند. در این برنامه‌ها تلاش می‌شود تا برای این محصولات غذایی استفاده‌های دیگری پیدا شود، مانند استفاده به عنوان خوراک دام و طیور، تبدیل به کمپوست یا تولید انرژی.

فروشگاه‌ها می‌توانند از طریق همکاری با مزارع و کارخانجات تولید کمپوست در این برنامه‌ها شرکت کنند و ضایعات غذایی خود را به آن‌ها تحویل دهند. این راهکار نه تنها موجب کاهش اسراف مواد غذایی شده بلکه یک چرخه اقتصادی نیز ایجاد می‌کند که ضایعات مواد غذایی را به منابعی با ارزش تبدیل می‌کند.

بسته بندی هوشمند

یکی دیگر از نوآوری‌هایی که موجب کاهش اسراف مواد غذایی در فروشگاه‌ها می‌شود استفاده از بسته‌بندی‌های هوشمند است. این تکنولوژی با قرار دادن سنسورهایی در بسته‌بندی مواد غذایی مقدار دما، رطوبت و سایر عواملی که موجب فاسد شدن مواد غذایی می‌شود را ثبت می‌کند.

سپس این اطلاعات به یک سیستم مرکزی ارسال می‌شود که به کارمندان هشدار می‌دهد که اقدامات لازم مانند تنظیم دمای محیط یا انتقال مواد غذایی به قسمتی دیگر را انجام دهند. این تکنولوژی کمک می‌کند تا مواد غذایی در فروشگاه‌ها همواره در بهترین حالت ممکن نگهداری شده و دیرتر خراب شوند.

آموزش و آگاهی

در نهایت، آموزش و آگاهی می‌تواند نقشی حیاتی در کاهش اسراف مواد غذایی در فروشگاه‌ها داشته باشد. بسیاری از فروشگاه‌ها به آموزش دادن به کارمندان و مشتریان خود درباره اهمیت کاهش اسراف مواد غذایی و راه‌هایی مقابله با آن می‌پردازند.

برای مثال برخی فروشگاه‌ها پوسترهایی را نصب می‌کنند تا مشتریان را از خرید اضافی باز دارند. برخی دیگر نیز برنامه‌های آموزشی برای کارمندانشان برگزار می‌کنند تا به آن‌ها آموزش دهند که چگونه مواد غذایی را به درستی مدیریت کنند و نشانه‌های اولیه فساد در مواد غذایی را شناسایی کنند.

همان طور که در ابتدای مقاله گفتیم، فروشگاه‌ها نقش بسیار مهمی در کاهش اسراف مواد غذایی دارند و راهکارهای مختلفی وجود دارد تا به آن‌ها در این مسیر کمک کند. از مدیریت موجودی تا اهدای مواد غذایی به خیریه‌ها، بسته‌بندی‌های هوشمند و آموزش کارکنان و مشتریان، همگی موجب می‌شوند تا محصولات غذایی کمتری سر از زباله‌دان‌ها در آورده و به ما کمک می‌کند تا به سمت ایجاد یک سیستم غذایی پایدار حرکت کنیم.