وقتی نوبت به نگهداری نان در یخچال یا فریزر می‌رسد، انتخاب‌های زیادی پیش روی شماست. در واقع بسته به نوع نانی که در نظر دارید، برخی از آنها بهتر از سایرین ماندگاری پیدا می‌کنند و برخی زود تغییررنگ داده و بیات می‌شوند. بنابراین چه نان را خودتان در منزل پخته باشید و یا به تازگی از نانوایی و فروشگاه خریده باشید، این مطلب دقیقا جهت اینکه نان را برای مدتی تازه و سالم نگه دارید نوشته شده است. از اینرو همچنان به خواندن ادامه دهید تا با این تکنیک‌های خانه‌داری آشنا شوید.

مراحل ساده نگهداری نان در یخچال و فریزر

با وجود تمام لذتی که نان سر سفره ما به ارمغان می‌آورد، یک نقطه‌ضعف قابل‌توجه وجود دارد و آن ماندگاری کوتاه‌مدت نان‌هاست. صرف‌نظر از اینکه نان از فروشگاه یا نانوایی خریداری شده و یا اینکه خانگی پخته شده باشد، زمانیکه در یک محیط نسبتا سربسته و بدون هوا قرار داشته باشد، مدت بیشتری تازه مانده و روند بیات شدن آن کند می‌شود. از اینرو در بخش زیر، نگاهی کلی به پروسه نگهداری انواع نان می‌کنیم:

• مقدار نان را به سه قسمت تقسیم کنید. قسمتی که قرار است ظرف مدت 1 روز بخورید، قسمتی که برای 3 تا 4 روز آینده قرار است مصرف شود و بخشی که قرار است برای مدت زمان بیشتری نگه‌داری شود.
• بخشی از نان را که قرار است در روز اول بخورید، در دمای اتاق، در جعبه نان بگذارید.
• قسمت دیگری از نان که قرار است برای 3 تا 4 روز آینده مصرف شود را در یخچال بگذارید. به منظور نگهداری نان در یخچال می‌توانید از کیسه فریزر یا سلفون استفاده کنید.
• قسمت‌ باقی‌مانده را برای نگهداری طولانی‌مدت آماده کرده و در کیسه پلاستیکی زیپ‌دار یا پاکت دربسته مناسب، درون فریزر قرار دهید.

مجموعه نکات نگهداری نان در یخچال و فریزر

همانطور که برای نگهداری برنج خیس خورده مجموعه نکاتی وجود دارد، برای نگهداری کوتاه‌مدت و بلندمدت نان در یخچال و فریزر نیز ترفندهایی وجود دارد که در بخش زیر، به مهم‌ترین آنها پرداخته‌ایم. با استفاده از این نکات شما می‌توانید در عین حال که از کپک زدن نان جلوگیری می‌کنید، از خوردن نان موردعلاقه خود نیز لذت ببرید. بنابراین لطفا همچنان به خواندن ادامه دهید.

در روز اول بگذارید نانی که تازه پخته‌شده، بدون پوشش بماند

اگر نان را خودتان پخته‌اید و داغ است، پیش از آنکه نان را ذخیره کنید بهتر است آن را روی دستمالی پارچه‌ای که روی پیشخوان یا میز نهاری‌خوری از قبل پهن کرده‌اید قرار دهید. در ادامه به موارد زیر دقت داشته باشید:

• در این مدت نیازی نیست که روی نان را با چیزی مانند دستمال پارچه‌ای یا روزنامه بپوشانید.
• به اندازه 3 تا 4 ساعت به نان اجازه دهید تا مدتی نفس بکشد و به نوعی از حرارت اضافی بیفتد.
• اطمینان حاصل کنید که نان در دمای اتاق که در حدود 68 درجه فارنهایت یا 20 درجه سانتیگراد است نگهداری می‌شود.

همچنین ذکر این نکته خالی از لطف نیست که اگر نان شما حتی ظرف مدت کوتاهی هم کهنه شود، لزومی ندارد به هدر برود. در واقع شما می‌توانید از نانی که به مرز کهنگی و بیات شدن رسیده است برای تهیه پودر سوخاری یا کروتون استفاده کنید. با این تکنیک نه تنها از دور ریختن نان جلوگیری کرده‌اید، بلکه می‌توانید برای غذاهای دیگر پودر سوخاری داشته باشید.

نان‌های خریداری‌شده از نانوایی یا فروشگاه را در فویل پلاستیکی یا آلومینیومی بپیچید

استفاده از فویل پلاستیکی یا فویل آلومینیومی باعث می‌شود تا رطوبت طبیعی نان به دام افتاده و در ادامه از پروسه خشک شدن آن به‌طور موثری جلوگیری ‌شود. بنابراین:

• اگر نان خریداری شده از فروشگاه در بسته‌بندی کاغذی قرار داشت، آن را دور بیاندازید و برای نگهداری بهتر، نان را در سلفون یا فویل آلومینیومی بپیچید.
• نان برش‌خورده، ورقه‌شده و فرآوری شده مانند نان باگت و نان تست را که معمولا توسط شرکت درون پلاستیک پیچیده می‌شوند، در همان بسته‌بندی پلاستیکی اصلی خود نگهداری کنید. چراکه این بسته‌بندی به نان کمک می‌کند تا رطوبت طبیعی خود را حفظ کند.
• اگر نان‌ها را در بسته‌بندی کاغذی خود نگه دارید با اینکه حالت تردی آنها حفظ می‌شود، اما ممکن است باعث شود که سریعتر بیات شوند.

نان روزانه را در فویل بپیچید و آن را در جعبه نان نگه دارید

هر دو روش استفاده از فویل و جعبه نان از بیات شدن نان جلوگیری می‌کنند. بنابراین:

• برای اطمینان از حفظ تازگی، آن را پس از پیچیدن در فویل برای مدت یک شب در جعبه نان قرار دهید. چراکه جعبه نان میزان تهویه کاملی را فراهم می‌کند که باعث می‌شوتد نان رطوبت طبیعی و همچنین بافت ترد خود را حفظ کند.
• در این مورد فقط مطمئن شوید که جعبه نان را زیاد پر نکنید. پر کردن بیش از حد آن باعث افزایش سطح رطوبت می‌شود که این وضعیت ممکن است باعث خیس شدن نان شود.
• دقت داشته باشید که اگر نان را در کیسه کاغذی بپیچید، دیگر نباید آن را در جعبه نان نگهداری کنید. زیرا این وضعیت می‌تواند منجر به رطوبت بیش از حد شود که به بافت نان آسیب می‌رساند. بنابراین به جای این کار، نان را در فویل آلومینیومی بپیچید.

از گذاشتن نان در یخچال برای مدت طولانی خودداری کنید

با اینکه معمولا ما به نگهداری نان در یخچال عادت داریم، اما مطالعات علمی نشان می‌دهند که این کار، رطوبت لازم را از بین می‌برد. به عبارتی این روش باعث بیات شدن نان، 3 برابر سریعتر از قرار دادن آن در دمای اتاق می‌شود. در واقع این وضعیت با توجه به فرآیندی ویژه باعث می‌شود تا مولکول‌های نشاسته متبلور و کریستالی شده و نان زودتر سفت شود. در هر صورت:

• نگهداری نان لواش در یخچال به سادگی صورت پذیرفته و می‌توانید آن را پس از تا کردن و یا دونیم کردن درون کیسه پلاستیکی قرار دهید تا به مدت 2 الی 3 روز سالم و تازه بماند.
• برای نگهداری نان تست در یخچال بهترین کار این است که آنها را با بسته‌بندی شرکتی خودشان درون یخچال قرار دهید. در ادامه، پس از استفاده درب پلاستیک را خوب ببندید و یا از سلفون استفاده کرده و هوای اضافی را حتما خارج کنید.
• به منظور نگهداری نان باگت در یخچال دقت داشته باشید که حتی اگر نان باگت درون کیسه پلاستیکی قرار داشته باشد، باز هم خیلی زود بافت میانی‌اش خشک شده و مزه‌اش تغییر می‌کند. بنابراین بهتر است آن را هرچه زودتر میل کرده و یا با سلفون خوب بپوشانید.

برای اطمینان از ماندگاری نان، آن را فریز کنید

این روش آنقدر خوب است که هم برای نان‌های خانگی جواب می‌دهد و هم نان‌های نانوایی و فروشگاهی. البته اینکه ماندگاری نان در فریزر چند روز است، کاملا به نوع نان بستگی دارد. برای مثال نگهداری نان تست در یخچال فریزر کوتاه بوده، چراکه مزه نان خیلی زود دچار تغییر می‌شود. از طرف دیگر، نگهداری و ماندگاری نان لواش به خوبی صورت گرفته و می‌تواند تا ماه‌ها طول بکشد.

همچنین بدانید که پروسه یخ زدن نان، از تبلور مجدد نشاسته و در نتیجه بیات شدن نان جلوگیری می‌کند. بنابراین اگر به قدری نان در منزل دارید که حتی اگر دو سه روز آن را میل کنید باز هم مقداری اضافه باقی می‌ماند، بهترین راه برای نگهداری نان در یخچال نبوده و بایستی آن را در فریزر منجمد کنید. از اینرو:

• هر نوع نان خانگی و حاضری که دارید را در کیسه‌ فریزر یا کیسه پلاستیکی زیپ‌دار و یا فویل قرار داده و سپس درون فریزر بگذارید.
• بدانید که در مدت نگهداری طولانی‌مدت نان در فریزر، ممکن است رنگ آن تغییر کند. در برخی موارد معمولا علت سفید شدن نان در فریزر می‌تواند یخ‌زدگی و یا کپک‌زدگی حاصل از زیاد ماندن نان در فریزر باشد. بنابراین مراقب این مورد باشید.
• برخلاف ماندگاری خوب نان لواش در فریزر، نان سنگک خیلی نمی‌تواند در فریزر دوام بیاورد. در واقع شاید بتوان از مضرات نگهداری نان سنگک در فریزر این مورد را بیان داشت که نان به شدت سفت شده و حتی تلخ‌مزه می‌شود.
• برای جلوگیری از تبدیل شدن هر بسته نان به یک مکعب اسرارآمیز، آنها را برچسب زده و تاریخ‌گذاری کنید.
• اگر نان برش خورده نیست، بهتر است قبل از اینکه آن را فریز کنید به چند قسمت تقسیمش کنید. به این ترتیب در آینده شما مجبور نخواهید بود نان را در حالی‌که یخ‌زده است به سختی برش بزنید.

نان منجمد شده را در دمای اتاق فرصت دهید تا ذوب شود

اگر نان را منجمد کرده‌اید، بایستی به آن اجازه دهید تا به آرامی در دمای اتاق ذوب شود. بنابراین:

• بسته‌بندی پلاستیکیش را باز کرده و سپس فرصت دهید تا به آرامی با محیط هم‌دما شود.
• البته در صورت تمایل می‌توانید نان را چند دقیقه (حداکثر 5 دقیقه) در فر یا توستر برشته کنید. توجه داشته باشید که این نان فقط برای یک بار گرم کردن مناسب است و پس از آن به‌نظر می‌رسد که نان بیات را دوباره گرم می‌کنید.
• می‌توانید نان را در فر با دمای 350 درجه فارنهایت (177 درجه سانتیگراد) به مدت 10 دقیقه ترد کنید.

وقتی‌که به پیک‌نیک می‌روید، نان‌ها را در کیسه‌های پلاستیکی جداگانه نگهداری کنید

تکه‌های نان موردنظر را که از یک نوع هستند در کیسه‌های پلاستیکی زیپ‌دار نگهداری کنید. سپس هر کیسه را خوب ببندید و با کمی فشار دادن مطمئن شوید که هوا داخل پلاستیک باقی نمانده است. سپس همه کیسه‌ها را در یک کیسه پلاستیکی دیگر (ترجیحا کیسه‌ای که نان در ابتدا در آن بسته‌بندی شده است) نگهداری کنید. دقت داشته باشید که استفاده از کیسه‌های مجزا و بدون هوا به نان کمک می‌کنند تا تر و تازه بماند و در عین حال، از آن در برابر رطوبت و باکتری‌های اضافی نیز محافظت می‌کند. در ادامه:

• از جعبه نان برای قرار دادن تکه‌های نان استفاده کنید. این ظروف نگهداری به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که نان شما را خنک کرده و عاری از رطوبت اضافی نگه می‌دارند.
• یادتان باشد زمانی که در پارک و یا پیک‌نیک هستید، حتما نان را از تابش مستقیم نور خورشید دور نگه دارید. چراکه گرما (و رطوبتی که همراه با خود می‌آورد) می‌تواند بستری برای رشد باکتری‌ها باشد.

برای مدت طولانی به جای نگهداری نان در یخچال از فریز استفاده کنید

همانطور که می‌دانید انجماد نان، بهترین راه جهت حفظ سلامت آن برای طولانی‌ترین زمان ممکن است. بنابراین در مورد نگه‌داری نان در فریزر نکات زیر را مدنظر قرار دهید:

• نان را در کیسه فریزر به‌صورت تکه‌شده قرار داده و سپس درب پلاستیک را محکم ببندید.
• می‌توانید در انجماد برش‌های نان، کاغذ مومی را بین برش‌ها یا تکه‌ها قرار دهید. چراکه با این کاغذها بیرون آوردن هر برش نان آسان‌تر خواهد بود. بنابراین این شیوه به‌خصوص برای نگهداری نان لواش در یخچال فریزر مناسب خواهد بود.
• فراموش نکنید که هنگام یخ‌زدایی نان منجمدشده، درب کیسه فریزر را باز کنید. چراکه این کار از جمع شدن آب در حین یخ‌زدایی درون کیسه جلوگیری می‌کند.
• اگر فرصت کافی برای یخ‌زدایی نان‌های فریزشده ندارید جای نگرانی نیست، چراکه می‌توانید آنها را مستقیما از فریزر درآورده و با فر گرم کنید.
• اگر قرار نیست روش نگهداری نان در یخچال را پیش بگیرید، استفاده از کاغذ را بر پلاستیک ترجیح دهید. زیرا کیسه پلاستیکی رشد کپک‌ نان را تشویق کرده و باعث می‌شود نان خیلی سریع‌تر بیات شود.
• جعبه‌های نان را دست کم نگیرید، چراکه آنها یک راه عالی برای نگهداری نان هستند. به عبارتی این ظرف‌ها سوراخ‌های کوچکی در خود دارند که با گردش ملایم هوا نمی‌گذارند نان کپک بزند.

اینکه دقیقا کجا نان را ذخیره می‌کنید بسیار مهم است

مکانی که نان را در آن نگهداری می کنید می تواند به اندازه نحوه نگهداری آن مهم باشد. از اینرو:

• نگه داشتن نان در یخچال باعث خشک شدن نان‌های نازک مانند نان لواش و نان‌های بسته‌بندی‌شده مانند نان تست و باگت می‌شود.
• گرما و رطوبت بیش از حدی که ماشین ظرف‌شویی از خود خارج می‌کند مناسب نان نیست. بنابراین سعی کنید نان را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.
• کپک در مکان‌های گرم رشد می‌کند، بنابراین به دنبال مناطق خنک برای نگهداری نان باشید. بدترین مکان برای نگهداری نان، بالای یخچال است. آنجا به قدری گرم است که باعث می‌شود هر رطوبتی که در ظرف یا کیسه نان محبوس می‌شود به کپک زدن آن کمک بیشتری کند.
• اگر به دنبال روشی سازگار با محیط‌زیست برای نگهداری نان در یخچال یا فریزر هستید، از کیسه‌های نان چندبارمصرف استفاده کنید. بسیاری از این کیسه‌ها قابل‌شستشو بوده و در فریزر نیز عالی عمل می‌کنند. همچنین این کیسه‌ها می‌توانند جایگزین خوبی برای کیسه‌های پلاستیکی و کاغذی باشند که ممکن است پاره شوند.

کلام آخر درباره نگهداری از ساده‌ترین سیرکننده خوشمزه دنیا

همانطور که می‌دانید نان بر سر سفره ما ایرانی‌ها از منزلت زیادی برخوردار است. در واقع برکت سفره‌ها را به وجود نان وابسته می‌بینیم. از اینرو اسراف نکردن و کاهش میزان دورریز آن بسیار اهمیت دارد. به همین خاطر دانستن شیوه صحیح نگهداری نان در یخچال و فریزر ضروری بوده، که امروز نکات آن را با شما به اشتراک گذاشتیم. بنابراین بیایید در نگهداری از نان، این ساده‌ترین سیرکننده خوشمزه دنیا، بیشتر تلاش کنیم.