بادیان ستاره ای یا بادیان ختایی، ادویه‌ای است که طعمی شیرین مانند شیرین بیان داشته و مانند رازیانه، قدری تند است. با این ادویه پرخاصیت که شکل و ظاهر جذابی هم دارد، به سادگی می‌توان یک فنجان چای خوش‌عطر و خوش‌طعم درست کرد و از آن لذت برد. در کنار عطر و طعم متمایز بادیان ستاره‌ای، فواید دارویی‌ این ادویه نیز شناخته‌شده است. شگفتی‌های بادیان ستاره‌ای و مزایای آن به قدری است که می‌تواند سلامتی را برای شما به ارمغان بیاورد. همراه ما باشید، زیرا این مقاله به بررسی تمام فواید، کاربردها و خطرات احتمالی بادیان ستاره‌ای می‌پردازد.

معرفی بادیان ستاره ای

بادیان ستاره‌ای، استار انیس یا انیسون ستاره ای (Star anise)، ادویه‌ای است که از میوه درخت همیشه‌سبز چینی با نام Illicium verum تهیه می‌شود. این نام به دلیل غلاف‌های ستاره‌ای شکلی است که دانه‌های ادویه از آن برداشت می‌شوند. به دلیل شباهت در طعم و نام، بادیان ستاره ای اغلب با بادیان کوهی اشتباه گرفته می‌شود، اگرچه این دو ادویه به هم مرتبط نیستند.

این ادویه دارای ترکیبات زیست‌فعال قوی است که به درمان عفونت‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی کمک می‌کند. از خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد‌التهابی تا کمک به عمل هضم و کارکرد دستگاه تنفسی، همه طیف گسترده‌ای از مزایای شگفت‌انگیز بادیان ستاره‌ای هستند.

حتی از روغن بادیان ستاره ای به‌عنوان طعم‌دهنده و جهت تهیه دارو استفاده می‌شود. جالب آنکه به دلیل بوی خوشایندی که روغن آن دارد، به‌عنوان عطر در صابون‌ها، لوازم آرایشی، ادکلن، خمیردندان و به‌طور کلی برای پوشاندن بوی نامطلوب در محصولات دارویی استفاده می‌شود. این ادویه هزاران سال است که در طب سنتی چینی استفاده می‌شود و اخیرا در برخی از روش‌های پزشکی غربی نیز خواص آن پذیرفته شده است. افزایش محبوبیت آن هم عمدتا به دلیل خواص ضدمیکروبی و پتانسیل دارویی آن است.

شرایط نگهداری بادیان ستاره ای

برای نگهداری از این ادویه جادویی و افزایش مدت زمان دوام و ماندگاری آن، به نکات زیر توجه کنید:

• شما می‌توانید غلاف‌های این ادویه را به‌صورت کامل یا آسیاب‌شده در ظروف شیشه‌ای یا کیسه‌های بهداشتی مخصوص مواد غذایی قرار داده و ذخیره کنید؛ در این‌صورت، رایحه آن برای مدت طولانی‌ حفظ می‌شود.
• برای استفاده روزمره، اگر این ادویه در یک ظرف دربسته و در جای خشک، خنک، دور از نور مستقیم خورشید و سایر منابع گرمایی در آشپزخانه نگهداری شود، نوع کامل آن می‌تواند یک تا دو سال تازه بماند، در حالی که بادیان ستاره ای آسیاب‌شده، حدود 6 ماه تا یک سال عمر می‌کند.
• در صورتی که درب ظرف اصلا باز نشده باشد و نگهداری صحیح از آن صورت بگیرد، بادیان می‌تواند 3 تا 4 سال هم دوام بیاورد؛ فقط به مرور زمان به جای فاسد شدن، از قوی بودن عطر و طعم آن کاسته می‌شود. پس از باز شدن درب ادویه اما، عمر مفید آن تقریبا به 1 سال کاهش می‌یابد.
• می‌توان برای نگهداری طولانی‌مدت از بادیان ستاره‌ای، آن را در فریزر هم نگهداری کرد.
• به‌طور خلاصه، قرار ندادن این ادویه در معرض گرما، رطوبت، نور مستقیم خورشید و نور فلورسنت، باعث حفظ رنگ آن شده و طعم فوق‌العاده گرم‌کننده این ادویه را تا زمانی که امکان دارد، حفظ می‌کند.

انواع بادیان ستاره ای

در ساده‌ترین شکل،‌ این ادویه به‌صورت کامل با غلاف و آسیاب‌شده یا پودری موجود است. حتی می‌توان روغن آن را نیز در بازار پیدا کرد. در مورد دو شکل اول، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که با توجه به اینکه این ادویه طعم بسیار قدرتمندی دارد، پیشنهاد می‌کنیم از خرید بادیان ستاره ای کامل با غلاف‌های آن به جای نوع آسیاب‌شده استفاده کنید؛ چرا که بدین ترتیب، کنترل طعم قوی آن برای شما آسان‌تر خواهد بود. در دسته‌بندی دیگر، این ادویه به دو نوع چینی و ژاپنی وجود دارد:

• بادیان ستاره ای چینی: این نوع بادیان ستاره‌ای بسیار رایج‌ بوده و به‌عنوان دارو و در آشپزی و پخت‌و‌پز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• بادیان ستاره ای ژاپنی: این نوع بادیان ستاره‌ای سمی بوده و هرگز نباید مصرف شود. انیسون ژاپنی حاوی نوروتوکسین‌های قوی است که می‌تواند منجر به علائم جسمی جدی از جمله تشنج، توهم و حالت تهوع شود. بادیان ستاره ای ژاپنی تقریبا شبیه به همتای چینی خود است.

بنابراین مراقب باشید که چه چیزی را برای خوردن تهیه می‌کنید؛ چرا که برخی از محصولات چای بادیان ستاره ‌ای چینی به بادیان ستاره‌ای ژاپنی آلوده هستند. مهم‌تر آنکه فقط با نگاه کردن نمی‌توانید تفاوت بین این دو را تشخیص دهید؛ بنابراین تا زمانی‌که بتوان با تجزیه و تحلیل شیمیایی، ایمنی این محصولات را تضمین کرد، نباید از چای بادیان ستاره ای نامعتبر استفاده کنید.

بادیان ستاره ای در چه غذاهایی استفاده می شود؟

باید گفت که وقتی بادیان ستاره‌ای را به یک غذا یا نوشیدنی اضافه می‌کنید، طعمی گرم و تند به آن می‌بخشید و به بیانی بهتر، عطر و طعم جدیدی به آن‌ها می‌دهید. در آشپزی می‌توان از این ادویه به صورت کامل یا به صورت پودری استفاده کرد. این ادویه همراه با افزایش طعم، فواید سلامتی زیادی را نیز اضافه می‌کند.

در هر صورت، اکنون بیایید نکات مرتبط با طریقه مصرف بادیان ستاره ای و رسپی‌هایی که می‌توان در آن‌ها از بادیان ستاره ای استفاده کرد را با هم مرور کنیم:

• طعم بادیان ختایی تا حدودی شبیه به طعم شیرین‌بیان بوده و تا اندازه‌ای تندی رازیانه را نیز دارد؛ البته به هیچ‌یک از این ادویه‌ها مربوط نمی‌شود. این ادویه اما، به خوبی با گشنیز، دارچین، هل و میخک جفت شده و مزه خوبی را بوجود می‌آورد.
• می‌توانید پودر بادیان ختایی را روی کلوچه و نان خود بپاشید تا طعم گرمی به آن اضافه کند. همچنین، اضافه کردن چند غلاف از بادیان به ظرف سوپ، طعمی تند، گرم و دلنشین به آن می‌بخشد.
• برشته کردن بادیان ختایی کامل برای چند دقیقه در تابه‌ای خشک، قبل از استفاده در غذا، طعم آن را تشدید می‌کند.

• اگر بادیان ختایی در منزل ندارید، می‌توانید ترکیبی از دانه‌های رازیانه، ریشه شیرین‌بیان و میخک را جایگزین کنید؛ البته این ترکیب دقیقا با بادیان مطابقت نداشته و فقط برای بدست آوردن عطر و طعمی نزدیک به آن، پیشنهاد می‌شود.
• اگر تاکنون از این ادویه در آشپزی استفاده نکرده‌اید، به خاطر داشته باشید که هیچ‌وقت نباید مقدار زیادی از آن را به یکباره به غذا یا دسر اضافه کرد. بدین منظور، با مقدار کم شروع کرده و پله‌ای پیش بروید تا از مصرف زیاد آن در غذا جلوگیری شود. یک بادیان ستاره‌ای معمولا برای اکثر غذاها کافی است.

نحوه مصرف بادیان ستاره ای کامل:

شما می‌توانید بادیان ختایی کامل را در غذاها و نوشیدنی‌هایی که در ادامه گفته می‌شوند، استفاده کنید:

• غذاها: یک بادیان ستاره ای کامل را به آبگوشت، خورش، سوپ، کاری و ماریناد اضافه کنید؛ این ادویه بدون اینکه بیش از حد تند شود، عطر و طعم خوبی را به غذا منتقل می‌کند. فقط به یاد داشته باشید که قبل از سرو، بادیان را از غذا خارج کنید؛ چرا که قرار نیست به طور کامل خورده شود.
• چای ادویه‌دار: یک بادیان ختایی را به ترکیب موردعلاقه چای خود یا سایر نوشیدنی‌های گرم اضافه کنید تا یک نوشیدنی خوش‌طعم در زمستان داشته باشید. افزودن انیسون ستاره‌ای به آب در حال جوش یا خیساندن آن در قوری می‌تواند یک نوشیدنی معطر و فوق‌العاده به نام چای بادیان ستاره ای برایتان مهیا کند. هنگامی که این ادویه در چای استفاده می‌شود، عطر و طعم بی‌نظیری که هم شیرین و هم تند است به چای می‌بخشد.
• قهوه: شما می‌توانید مانند هل، میخک، زنجبیل، جوز هندی و دارچین که به‌خوبی با قهوه ترکیب می‌شوند، از بادیان ختایی نیز در تهیه این نوشیدنی استفاده کنید.
• خیارشور و ترشی شور: بادیان ستاره‌ای کامل، طعم بی‌نظیری به انواع ترشی‌های خانگی، کیمچی و سایر غذاهای تخمیری می‌دهد.

نحوه مصرف بادیان ستاره ای آسیاب‌شده:

از بادیان ختایی آسیاب شده، در موارد زیر استفاده می‌شود:

• پخت غذاهای شیرین و دسر: بادیان ستاره‌ای آسیاب‌شده یک افزودنی عالی برای غذاهای شیرین، انواع دسرها و کمپوت میوه است. به‌خصوص اینکه رایحه‌ شیرینی را به دسرهایی که در آن‌ها از میوه‌های پخته‌شده استفاده می‌شود (مانند انواع پای و تارت) و همچنین نان، کیک، کوکی، کلوچه و حتی بستنی اضافه می‌کند. نکته اینجا است که باید از آن کم استفاده کنید، زیرا طعم غلیظ‌‌تری نسبت به بادیان ختایی کامل دارد.
• چاشنی‌ها و ماریناد: بادیان ستاره ای پودرشده را با سایر ادویه‌ها از قبیل زیره، گشنیز و فلفل مخلوط کنید تا ترکیبی فوق‌العاده جذاب و معطر برای خوشمزه کردن گوشت یا مرغ ایجاد شود. همچنین می‌توان از آن برای ماریناد و خوشبو کردن گوشت اردک، گاو، بز و… استفاده کرد.
• غذای سرخ‌کرده و کاری: شما می‌توانید یک پیمانه بادیان ستاره‌ای آسیاب‌شده را به سیب‌زمینی سرخ‌کرده یا کاری اضافه کنید و از طعم متفاوتی که به غذاهای سرخ‌کردنی شما می‌دهد، لذت ببرید.

طرز تهیه پودر بادیان ستاره‌ای در خانه

بدین منظور، ابتدا باید مواد تشکیل‌دهنده را با دقت انتخاب کنید. بادیان ختایی مورد استفاده باید اندازه‌ای تقریبا بزرگ داشته، رسیده و رنگ آن قهوه‌ای تیره باشد. بادیان ختایی با 8 گلبرگ، کیفیت پودر شما را تضمین می‌کند.

برای تهیه پودر بادیان ستاره ای در خانه، باید مقدار موردنظر را به‌طور طبیعی خشک کنید؛ یعنی برخلاف سایر ادویه‌ها مانند زنجبیل، سیر و…، این ادویه باید بوسیله نور خورشید خشک شود. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که مدت 2 تا 3 روز آفتابی برای این کار کافی است و با این دوره زمانی، پودر بادیان ستاره‌ای رنگ زیبایی خواهد داشت.

در ادامه پس از خشک شدن، باید گلبرگ‌های بادیان ختایی را الک کنید؛ چراکه الک کردن برای اطمینان از تمیز ماندن پودر بادیان ستاره ای ضروری است. پس از آسیاب کردن، پودر بادیان ختایی باکیفیت باید از قوام و بافت یکنواخت، بدون هیچ‌گونه گلبرگ برخوردار باشد.

خواص بادیان ستاره ای

در طب سنتی چینی، از بادیان ختایی نوعی چای درست می‌کنند که مشکلات گوارشی را بهبود می‌بخشد. حتی بعضی از مردم، برای درمان احتقان دستگاه تنفسی، این ادویه را استنشاق می‌کنند. البته خواص بادیان ستاره ای تنها این چند مورد نیست و به همین منظور، در بخش زیر به تمام خواص این ادویه پرداخته‌ایم:

• بادیان ستاره‌ای برای درمان عفونت‌های تنفسی از جمله تورم ریه (التهاب ریه) و آنفولانزا (آنفولانزای خوکی و پرندگان) استفاده می‌شود.
• برای رفع مشکلات دستگاه گوارش از جمله حالت تهوع، یبوست، ناراحتی معده، از دست دادن اشتها و قولنج در نوزادان می‌توان از این ادویه کمک گرفت.
• بادیان ختایی در افزایش جریان شیر مادر، افزایش قاعدگی و تسهیل زایمان در زنان موثر است.
• برای افزایش میل جنسی و درمان علائم یائسگی مردانه نیز مصرف استار انیس توصیه می‌شود.
• بادیان ستاره ای به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند کورستین و لینالول شناخته شده‌ است. این ترکیبات با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند، از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو محافظت کرده و سلامت و تندرستی کلی بدن را ارتقا می‌بخشند.

• ترکیبات موجود در بادیان ستاره‌ای باعث تولید آنزیم‌های گوارشی شده، به تجزیه غذا کمک می‌کنند، نفخ را کاهش داده و سوهاضمه را نیز تسکین می‌دهند.
• ترکیبات معطر موجود در این ادویه خاصیت خلط‌آور دارند که این امر می‌تواند به کاهش سرفه، تسکین احتقان و کاهش علائم مرتبط با بیماری‌های تنفسی مانند آسم و برونشیت کمک نماید.
• انیسون ستاره‌ای حاوی اسانس‌هایی با خواص ضد‌میکروبی و ضد‌ویروسی هستند که آن را به یک ادویه ارزشمند برای تقویت سیستم ایمنی بدن تبدیل کرده‌اند. استفاده از بادیان ختایی در رژیم غذایی، به‌ویژه در فصول سرما که ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا شایع‌تر است، می‌تواند مکانیزم‌های دفاعی بدن را تقویت کند.
• بادیان ستاره ‌ای برای تنظیم عدم تعادل هورمونی در بدن استفاده می‌شود. آنتول که یکی از ترکیبات کلیدی این ادویه است، شبیه به هورمون استروژن عمل کرده و باعث می‌شود این ادویه برای کاهش دردهای قاعدگی و مدیریت علائم یائسگی مفید باشد.
• این ادویه ترکیباتی مانند آنتول و کورستین نیز دارد که دارای خواص ضد‌التهابی هستند. مصرف این ادویه ممکن است به کاهش التهاب در بدن که اغلب با بیماری‌های مزمن و عدم تعادل سلامت کلی بدن همراه است، کمک نماید.
• بادیان ختایی به دلیل خاصیت ضد درد خود بسیار شناخته شده است؛ به طوریکه باعث تسکین دندان درد، سردرد و درد مفاصل می‌شود. (البته پیروی از توصیه‌های پزشکی برای درمان شرایط خاص مرتبط با درد را فراموش نکنید.)
• برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ظرفیت آنتی‌اکسیدانی این ادویه ممکن است دارای خواص ضد‌سرطانی باشد و برای مثال به کاهش اندازه تومور کمک نماید.

• انیسون ستاره ای به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد‌التهابی خود می‌تواند به داشتن پوستی سالم و درخشان کمک کند. حتی می‌تواند به کاهش چین و چروک‌ها و مبارزه با باکتری‌های مولد آکنه کمک کرده و پوستی جوان‌تر و شاداب‌تر را برای شما به ارمغان بیاورد.
• بادیان ستاره‌ای علاوه‌بر خاصیت طعم‌دهندگی، منبع خوبی از مواد مغذی ضروری از جمله آهن، کلسیم و ویتامین C است. افزودن این ادویه به خوراکی‌ها، می‌تواند ارزش غذایی آن‌ها را افزایش داده و در داشتن یک رژیم غذایی کامل به شما کمک کند.
• یکی از محبوب‌ترین ویژگی‌های دارویی بادیان ختایی، محتوای اسید‌شیکمیک آن بوده که یک ترکیب با قابلیت ضد‌ویروسی زیاد می‌باشد. در حال حاضر، بادیان ستاره‌ای منبع اصلی اسیدشیکمیک است که برای تهیه محصولات دارویی استفاده می‌شود.
• اسانس بادیان ستاره ای ممکن است انواعی دیگر از عفونت‌های ویروسی از جمله هرپس سیمپلکس نوع 1 را نیز درمان کند.
• انیسون ستاره‌ای منبع غنی از فلاونوئید‌آنتول است. این ترکیب مسئول طعم متمایز این ادویه بوده و فواید ضد‌قارچی قوی دارد. (البته تحقیقات بیشتری برای درک کاربردهای آن برای درمان عفونت‌های قارچی در انسان مورد نیاز است.)
• یکی دیگر از مزایای مهم دارویی بادیان ختایی، توانایی آن در مهار رشد باکتری‌های دخیل در انواع بیماری‌ها (مانند عفونت دستگاه ادراری) و خواص آنتی‌باکتریال آن است. عصاره بادیان ستاره ای به اندازه آنتی‌بیوتیک‌ها، در برابر چندین باکتری بیماری‌زای مقاوم به دارو، موثر است.

ارزش غذایی بادیان ستاره ای

بادیان ختایی منبع چشمگیری از چندین ترکیب فعال زیستی قدرتمند است که همه آن‌ها نقش مهمی در سلامتی دارند. گفته می‌شود ارزشمندترین جز این ادویه ممکن است در فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها باشد. در بخش زیر، برخی از اصلی‌ترین ترکیبات تقویت‌کننده موجود در بادیان ستاره‌ای که به خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد‌التهابی و ضد‌میکروبی آن کمک می‌کنند، آورده شده است:

• لینالول
• کوئرستین
• آنتول
• اسید شیکیمیک
• گالیک اسید
• لیمونن

در جدول زیر ارزش غذایی انیسون ستاره ای بیان شده است:

مضرات بادیان ستاره ای

می‌دانیم تقریبا مصرف بیش‌از‌حد هر چیزی می‌تواند خطرات احتمالی را به همراه داشته باشد. خصوصا وقتی‌ آن ماده یا ادویه قرار باشد به‌عنوان دارو مصرف شود، تعیین میزان دوز مصرفی آن بیشتر از قبل اهمیت پیدا می‌کند. دوز مناسب انیسون ستاره‌ای به عوامل متعددی مانند سن شخص مصرف‌کننده، میزان سلامتی و چندین شرایط دیگر بستگی دارد. در حال حاضر، اطلاعات علمی کافی برای تعیین محدوده مناسب دوز برای بادیان ختایی وجود ندارد.

به خاطر داشته باشید که محصولات طبیعی همیشه لزوما بی‌خطر نیستند و دوز آن‌ها می‌تواند مهم باشد. به همین منظور، حتما دستورالعمل‌های مربوطه روی برچسب محصول را دنبال کرده و قبل از استفاده با عطار یا پزشک مشورت کنید. در هر حال، هنگام استفاده مداوم از بادیان ختایی، مهم است نکات زیر را مدنظر قرار داده و احتیاط‌های لازم را انجام دهید:

• چای بادیان ستاره‌ای که به‌صورت آماده خریداری می‌کنید، ممکن است به بادیان ستاره‌ای ژاپنی (Illicium anisatum) آلوده باشد که سمی است و در صورت مصرف می‌تواند باعث آسیب شود؛ بنابراین آن را از جایی مطمئن تهیه کنید.
• بادیان ستاره ای خالص چینی به‌طور کلی برای اکثر مردم بی‌خطر شناخته شده است؛ با این حال، گزارش‌های کمی از واکنش‌های آلرژیک نیز وجود دارد.
• انیسون ستاره‌ای به دلیل محتوای کم ورانیزاتین، ایمن در نظر گرفته می‌شود، اما باز هم ممکن است برای اعصاب مضر باشد. البته این در صورتی رخ می‌دهد که این ادویه برای مدت زمان طولانی بجوشد و غلظت بالایی پیدا کند.
• بادیان ختایی هنگامی که زیاد استفاده می‌شود، می‌تواند منجر به عوارض جانبی همچون استفراغ و تشنج شود.
• به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی جدی، توصیه می‌شود از مصرف بادیان ختایی به‌ویژه به شکل چای در دوران بارداری و شیردهی خودداری کنید. (در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنید.)
• استفاده از بادیان ختایی در نوزادان و کودکان، غیر ایمن است. بادیان ستاره‌ای نباید به صورت خوراکی به کودکان داده شود، زیرا می‌تواند خطراتی مانند استفراغ و تشنج را در آن‌ها نیز ایجاد کند. حتی از قرار دادن چای انیسون ستاره‌ای در معرض کودکان خودداری کنید.

بادیان ستاره ای، یک دنیا خاصیت و خوش‌طعمی

دانستیم بادیان ستاره ای طعمی شیرین، تند و گرم دارد که می‌تواند طعم غذاهای مختلف را دلچسب‌تر کند. علاوه‌بر آن، ترکیبات زیست‌فعال قوی آن ممکن است برای درمان چندین عفونت قارچی، باکتریایی و ویروسی موثر باشند. حال، اگر با خواندن مطالب بالا، مایل به استفاده از این ادویه ستاره‌ای‌شکل و جذاب هستید، می‌توانید نوع خالص و باکیفیت آن را از طریق وبسایت یا اپلیکیشن اسنپ فود تهیه کنید. البته با این کار، نه تنها می‌توانید بادیان ستاره ای با کیفیت را از عطاری آنلاین اسنپ فود سفارش دهید، بلکه به مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از ادویه‌های مرغوب و خالص دیگر نیز دسترسی پیدا خواهید کرد.