اگر میانه شما با سبزی‌های کوهی خوب باشد و اهل چیدن سبزی‌های بهاری باشید، حتما نام شنگ را هم شنیده‌اید. اما آیا می‌دانید گیاه شنگ چه خواصی دارد ؟ نحوه مصرف آن چطور است و از چه راه‌هایی می‌توان آن را وارد برنامه غذایی کرد؟ برای پاسخ به این سوالات، با اسنپ فود همراه باشید تا بدانیم خواص شنگ چیست یا گیاه شنگ برای چی خوبه و چه مشکلاتی را برطرف می‌کند.

گیاه شنگ چیست ؟

شنگ گیاهی خودور از خانواده کاسنیان است که آن را با نام علمی Tragopogon collinus می‌شناسند. این گیاه علفی و چند ساله، برگ‌هایی نواری و دراز به رنگ سبز مایل به کبود دارد. بلندی گیاه با توجه به زمین رویش آن، از 10 تا 70 سانتی‌متر می‌رسد و ریشه‌ای دوکی شکل و سفید دارد که از آن هم در کنار برگ‌ها، برای مصارف درمانی استفاده می‌شود. گل‌های لوله‌ای و زرد‌رنگ گیاه هم در اواخر بهار ظاهر می‌شوند.

گیاه شنگ را با نام‌های دیگری مانند یمنیه، سنسفیل، اسپلنج، تسلسفیل، آلاله شنگ، ریش بز خالدار، اشلنگ، قندرون، اسفلنج و یملیک هم می‌شناسند. این گیاه از اردیبهشت تا تیر به صورت خودرو در مناطق کوهستانی مانند لرستان، کرمانشاه، ایلام، خلخال و شهرهای کوهستانی آذربایجان رشد می‌کند و خواص درمانی فراوانی دارد.

طبع گیاه شنگ چیست؟

این گیاه طبیعت سرد و خشک دارد و زیاده‌روی در مصرف آن برای افراد سرد‌مزاج توصیه نمی‌شود. از دیدگاه طب سنتی، شنگ، قاتل سموم بدن است و استفاده از ریشه و برگ آن خواص درمانی بسیاری دارد. با‌این‌حال، باید بدانید که ریشه شنگ برای کلیه مضر است و برای جلوگیری از بروز عوارض ناخوشایند، بهتر است بعد از مصرف آن، از عناب استفاده کنید.

خواص شنگ

یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها و مشکلات بدن، گیاه شنگ است. خواص گیاه دارویی شنگ باعث شده که این گیاه خودرو از گذشته‌های دور مورد توجه اطبای سنتی باشد و از آن در موارد مهمی مانند درمان بواسیر، پیشگیری از سرطان، درمان صرع، درمان کم‌خونی و…کمک بگیرند. به همین دلیل، خیلی از افراد به‌دنبال خرید گیاه شنگ باکیفیت و مرغوب هستند. اگر شما هم جزو این دسته هستید، کافی است خرید اینترنتی از عطاری اسنپ فود را یکبار امتحان کنید.

در این قسمت، برخی از مهم‌ترین فواید درمانی شنگ را با هم مرور می‌کنیم:

1. خواص شنگ برای لاغری

گیاه شنگ، متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد و به سوزاندن چربی‌های اضافی کمک می‌کند. این گیاه، سرشار از فیبر است و در عین حال، کالری کمی دارد. بنابراین، مصرف آن باعث افزایش احساس سیری می‌شود و جلوی پرخوری را می‌گیرد.

2. خواص شنگ برای کبد

مصرف گیاه شنگ باعث افزایش تولید صفرا و سهولت حرکت آن در مجاری صفراوی می‌شود. در نتیجه عملکرد کبد بهبود می‌یابد و پاکسازی می‌شود. علاوه بر این، ریشه گیاه شنگ حاوی ماده‌ای سفید رنگ به نام قندرون است که خاصیت سم‌زدایی دارد. در نتیجه برای پاکسازی کبد و درمان بیماری کبد چرب می‌توانید از خواص گیاه دارویی شنگ کمک بگیرید.

3. خواص شنگ برای سرماخوردگی

این گیاه حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی فراوانی است و ریشه تلخ و لعاب‌دار آن هم خواص زیادی دارد. برای مثال، طعم تلخ این ریشه باعث تحریک اشتها می‌شود و استفاده از آن هنگام سرماخوردگی، خلط‌آور و نرم‌کننده سینه است.

4. فواید شنگ در درمان بیماری های التهابی

شنگ حاوی ترکیبات مهمی مانند فلاونوئیدها و اسید سالیسیلیک است. این ترکیبات خاصیت ضد التهابی دارند و به بهبود التهاب روده، انگل‌های گوارشی، بیماری کولیت، نقرس، آرتریت و… کمک می‌کنند. همچنین برای التیام زخم‌ها و سوختگی‌ها و بند آمدن خونریزی‌های داخلی هم می‌توان روی خواص گیاه خودرو شنگ حساب کرد.

5. خواص شنگ برای قند خون

تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف منظم شنگ، باعث بهبود حساسیت به انسولین می‌شود و سطح قند خون را کاهش می‌دهد. با‌این‌حال، اگر دیابت دارید، پیش از مصرف شنگ، درباره نحوه مصرف و مقدار آن با پزشک خود مشورت کنید.

6. فواید شنگ برای سیستم گوارشی

گیاه شنگ، آنزیم‌های گوارشی را فعال می‌کند و باعث برطرف شدن بسیاری از مشکلات گوارشی مانند یبوست، بواسیر، سوء‌هاضمه و نفخ می‌شود. در کنار این‌ها، یکی از بزرگ‌ترین خواص شنگ ، تقویت معده است. با خوردن دم‌کرده این گیاه با‌ارزش می‌توانید مشکلاتی مانند معده‌درد، خونریزی معده و حتی زخم معده را درمان کنید.

7. خواص شنگ برای کم خونی

گیاه شنگ سرشار از آهن است. این ماده معدنی نقش مهمی در افزایش گلبول‌های قرمز خون دارد و کم‌خونی را درمان می‌کند.

8. فواید شنگ برای درمان عفونت ها

وجود ترکیبات ضدعفونی‌کننده مانند ساپونین‌ها و فلاونوئیدها در شنگ، باعث از بین بردن ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود. به همین دلیل یکی از کاربردهای گیاه شنگ در طب سنتی، درمان عفونت‌های مختلف بدن مانند عفونت‌های ادراری، پوستی، گوارشی و… است.

کاربردهای درمانی گیاه شنگ

در این قسمت، چند نسخه عمومی برای استفاده‌های درمانی از گیاه شنگ را با هم می‌بینیم و تأکید می‌کنیم که پیش از استفاده از این گیاه، حتما درباره نحوه مصرف و مقدار آن با پزشک خود مشورت کنید:

• استفاده موضعی از جوشانده برگ‌های شنگ روی سر، باعث درمان کچلی می‌شود. برای این منظور، در یک دوره زمانی مشخص، این جوشانده را شب‌ها روی سر خود بمالید.
• برای تسکین درد قلب، برگ‌های تازه شنگ را بکوبید و آن را همراه با تخم‌مرغ به صورت کوکو بپزید و میل کنید.
• استفاده موضعی از عصاره برگ‌های شنگ روی زگیل‌ها، این عارضه را رفع می‌کند.
• برای التیام زخم‌ها و جراحت‌های کهنه و از بین رفتن بوی عفونت، از برگ و گل خشک‌شده این گیاه به صورت پودر استفاده کنید.
• برای معالجه سوختگی ناشی از آتش، از محور گل شنگ همراه با موم زنبور عسل استفاده کنید.
• ریشه گیاه حاوی ماده‌ای سفید به نام قندرون است که استفاده از آن اثرات درمانی مفیدی مانند تقویت قلب و کبد دارد. همچنین ضد‌احتقان خون و اشتها‌آور است.
• 30 تا 50 گرم از ریشه گیاه شنگ را به مدت نیم ساعت در 1 لیتر آب بجوشانید و صبح‌ها به صورت ناشتا میل کنید یا بین وعده‌های غذایی از آن استفاده کنید. این ترکیب، قابض است و باعث دفع سموم بدن می‌شود. همچنین مشکلاتی مانند نزله ریوی، نقرس، روماتیسم، ورم و درد شصت پا، خارش پوستی و اگزما را درمان می‌کند. به‌علاوه، برای افرادی که دچار مسمویت شده‌اند مفید است و باعث بند آمدن و خشک شدن چرک گوش می‌شود.

طریقه مصرف گیاه شنگ

گیاه شنگ مزه خاصی ندارد و به شیوه‌های مختلفی می‌توان آن را وارد برنامه غذایی کرد. برای مثال به موارد و ایده‌های زیر توجه کنید:

خوردن شنگ به صورت خام

شما می‌توانید برگ‌ها و ساقه‌های خام این گیاه را به انواع سالادها اضافه کنید و از خواص بی‌نظیر این گیاه بهره‌مند شوید. حتی مردم کرمانشاه و آذربایجان، شنگ را به صورت خام همراه با نمک و آبلیمو می‌خورند.

خوردن شنگ به صورت پخته در انواع غذاها

با استفاده از شنگ می‌توان غذاهای محلی خوشمزه‌ای درست کرد. برای مثال آش شنگ، یکی از غذاهای سنتی پرخاصیت در استان لرستان و چهارمحال و بختیاری است. شنگ پلو هم یکی از غذاهای خوشمزه بهاری است که در مناطق کوهستانی مثل لرستان و کرمانشاه طبخ می‌شود و حاصل ترکیب برنج با سبزی‌های معطر کوهی از جمله شنگ است. علاوه بر این‌ها می‌توان از بورانی شنگ، سوپ شنگ، انواع کوکو با شنگ و… هم نام برد که همگی دربردارنده خواص گیاه شنگ پخته شده هستند.

مصرف شنگ به صورت دمنوش

برای تهیه دمنوش این گیاه، مقداری از برگ‌ها یا ریشه خشک‌شده آن را در آب جوش بریزید و حدود 10 دقیقه دم کنید. سپس آن را از صافی عبور دهید و میل کنید. دمنوش شنگ، یک نوشیدنی آرام‌بخش و پرفایده است.

استفاده از ترشی شنگ

درست کردن ترشی شنگ باعث می‌شود که علاوه بر استفاده از خواص شنگ بتوانید این سبزی مفید را برای مدت طولانی‌تری نگهداری کرده و مصرف کنید.

استفاده از پودر شنگ

برای تهیه پودر شنگ، برگ‌ها یا ریشه گیاه را خشک می‌کنند و به صورت پودر درمی‌آورند. این پودر می‌تواند یک ادویه یا چاشنی فوق‌العاده برای انواع غذاها باشد و در ترکیب با سایر گیاهان دارویی یا موادی مانند عسل، تبدیل به یک ضماد مفید برای استفاده‌های درمانی به صورت موضعی می‌شود.

عوارض شنگ

در کنار خواص شنگ ، مراقب محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های مصرف آن هم باشید و به موارد زیر توجه کنید:

• مراقب واکنش‌های آلرژیک به گیاه شنگ باشید و در صورت بروز علائم حساسیت مثل حساسیت‌های پوستی یا عوارض گوارشی، مصرف گیاه را متوقف کنید.
• مصرف گیاه شنگ در بارداری و دوران شیردهی مجاز نیست.
• ممکن است مصرف گیاه شنگ باعث افت فشار خون شودِ. بنابراین، مراقب تداخلات دارویی با این گیاه باشید.

گیاه شنگ خانگی

جالب است بدانید که برای بهره‌مندی از خوص شنگ ، این گیاه را در خانه هم می‌توان پرورش داد. برای این کار، بذرهای شنگ را در فصل بهار بکارید و مراقب باشید که خاک گلدان یا باغچه، همیشه مرطوب باقی بماند. استفاده از خاک شنی و لومی با زهکشی خوب، نور کافی و آب‌دهی منظم از شاه‌کلیدهای پرورش شنگ در خانه است و به همین سادگی می‌توانید از منافع این گیاه ارزشمند برخوردار شوید.

از گیاه شنگ غافل نشوید…

در بالا در رابطه با خواص شنگ صحبت کردیم و موارد درمانی و عوارض آن را گفتیم. با توجه به خواص بسیار این گیاه، توصیه می‌شود از شنگ استفاده کرده و از فواید آن برای سلامتی بهره‌مند شوید.