اگر شما هم جزو افرادی هستید که به دلایلی نظیر حساسیت به لاکتوز، گیاه‌خواری، حساسیت به شیر و بسیاری دلایل دیگر به دنبال استفاده از شیرهای گیاهی به جای شیر گاو و گوسفند هستید، حتما با شیر سویا به عنوان یک گزینه عالی برای جایگزینی با شیر مواجه شده‌اید. اما آیا شیر سویا را می‌توان به طور کامل جایگزین لبنیات کرد؟ آیا شیر سویا برای بدن مضر نیست؟ اگر ضرر دارد، چه ضررهایی؟

پیش از اقدام به مصرف منظم شیرهای گیاهی، درباره خواص آن‌ها تحقیق کنید.

این‌ها سوالاتی است که لازم است پیش از مصرف شیر سویا (و هر ماده غذایی مشابهی!) به خوبی درباره آن‌ها تحقیق کنید و از طریق منابع مختلف، اطمینان یابید که این مایع برای بدن شما مفید و البته بدون ضرر است و می‌توان آن را بدون مشکل، به طور منظم مصرف کرد. در مقاله خواص شیر سویا به همه این سوالات خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید!

خواص شیر سویا؛ جایگزینی قدرتمند برای شیر

در بررسی خواص شیر سویا چند مورد باید در اولویت قرار گیرد: خواص این ماده برای خانم‌ها و مخصوصا خانم‌های باردار، خواص آن برای کودکان و صدالبته، خواص شیر سویا برای چاقی و عضله‌سازی بدن‌سازها. در انتهای مقاله نگاهی به طریقه صحیح مصرف این ماده و همچنین برخی از مهم‌ترین مضرات آن خواهیم داشت.

شیر سویا چیست؟

شیر سویا یک محصول کاملا غیرلبنی است و در آن هیچ‌گونه فرآورده حیوانی وجود ندارد؛‌ اما به دلیل شباهت ظاهر و بافت آن به شیر، یکی از فراورده‌های گیاهی است که به جای شیر مصرف می‌شود و مخصوصا در بین گیاه‌خواران طرفداران بسیار زیادی دارد. برای تهیه شیر سویا لازم است ابتدا سویا خیس بخورد، سپس آسیاب شود و در شرایط خاصی بجوشد. مایع به دست آمده را صاف می‌کنند و سپس شیر سویا آماده است.

نمونه‌های صنعتی آن ممکن است با برخی مکمل‌های غذایی غنی‌سازی شود که در این صورت ارزش غذایی آن بالاتر نیز می‌رود. شیر سویا سرشار از ویتامین‌هایی نظیر ویتامین D است؛ همچنین از خواص آنتی‌ اکسیدانی و ضدالتهابی فوق‌العاده‌ای بهره می‌برد. در ضمن همانند شیر سرشار از کلسیم است و به همین جهت گیاه‌خواران از شیر سویا به عنوان جایگزین مناسب شیر استفاده می‌کنند. اما آیا شیر سویا واقعا مفید و بدون ضرر است؟ با ما همراه باشید تا به تفصیل این موضوع را بررسی کنیم.

1.    فواید شیر سویا برای زنان

خواص شیر سویا برای زنان با مردان تفاوت چندانی ندارد و فواید آن برای همه جنسیت‌ها تقریباً مشابه است؛ اما ممکن است زنان در هنگام مصرف منظم شیر سویا با مشکلات خاصی مواجه شوند یا ریسک برخی بیماری‌ها یا اختلالات در آن‌ها افزایش یابد.

به طور مثال شیر سویا حاوی ایزوفلاون است. ایزوفلاون برای زنانی که در سنین باروری قرار دارند، می‌تواند منجر به اختلالات قاعدگی شود؛ این ماده همچنین تا حدی ریسک سرطان سینه را افزایش می‌دهد.

خانم‌ها پیش از مصرف شیر سویا می‌بایست به موارد منع مصرف آن آگاهی بیابند.

بنابراین اگر باردار هستید و یا در معرض خطر سرطان سینه قرار دارید، بهتر است از شیر سویا استفاده نکنید. یک موضوع دیگر نیز در اینجا مهم است: شیر سویا مقادیر بالایی گواتروژن دارد. این ماده برای افرادی که دچار اختلالات تیروئید و مخصوصا کم‌کاری تیروئید هستند مضر است. در این زمینه نیز زنان بیشتر از مردان ممکن است تحت تأثیر این ماده قرار بگیرند. به جز این چند مورد، شیر سویا مشکل دیگری برای خانم‌ها نخواهد داشت.

·       شیر سویا برای چاقی

شیر سویا خواصی مانند گیاهان و میوه‌هایی دارد که برای لاغری مفید هستند؛ اما همزمان خاصیت چاق‌کنندگی نیز دارد؛ بدین ترتیب افرادی که در رژیم لاغری هستند می‌بایست آن را به طور اصولی مصرف کنند و از مصرف خودسرانه و بی‌رویه آن بپرهیزند. درباره خواص لاغرکنندگی شیر سویا باید گفت که این فرآورده از سویی سیری کاذب ایجاد می‌کند و می‌تواند میزان مصرف مواد غذایی را در افرادی که دچار پرخوری هستند بکاهد.

از سوی دیگر این ماده تاثیرات هورمونی خاصی دارد که مانع شکل‌گیری توده‌های چربی بزرگ در بدن می‌شود؛ علاوه بر اینکه برای کاهش چربی خون نیز مفید است. شیر سویا برای کاهش میزان کلسترول بد خون نیز مفید خواهد بود و به نوعی می‌توان آن را دشمن چربی‌ها نامید.

اما اگر شیر سویا را همراه با شیرین‌کننده‌هایی مانند عسل و یا قندهای طبیعی همچون میوه‌ها مصرف کنید، می‌تواند اثرات چاق‌کنندگی داشته باشد! خوردن بیش از حد شیر سویا نیز چاق‌کننده است. در این زمینه به شما پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مقاله فواید تخم مرغ نیز داشته باشید.

·       فواید شیر سویا در بدنسازی

برای جایگزین کردن شیر سویا با شیر گاو یا گوسفند در رژیم‌های بدن‌سازی می‌بایست به یک نکته مهم توجه کنید و آن هم اینکه میزان پروتئین شیر سویا با شیر حیوانی قابل‌مقایسه نیست. به همین دلیل شما نیاز به شیر خواهید داشت. اما اگر به لاکتوز حساسیت دارید، می‌توانید از شیر سویا در کنار برخی فرآورده‌های حیوانی که از پروتئین کافی برخوردار هستند، استفاده کنید.

هرچند گفته می‌شود شیر سویا از تمامی آمینواسیدهای ضروری برای بدن برخوردار است، اما میزان جذب آن‌ها برابر با شیر حیوانی نبوده و استفاده از آن در مقادیر بیشتر نیز موجب چاقی خواهد شد. بنابراین از شیر سویا برای عضله‌سازی استفاده بکنید، اما به طور کامل آن را جایگزین شیرهای حیوانی نکنید؛ چراکه ممکن است دچار کمبود پروتئین شوید.

اگر بدن‌ساز هستید، حتما از شیر سویا بهره بگیرید!

جالب است بدانید که بسیاری از مربیان حرفه‌ای بدنسازی، در رژیم غذایی خود هم از مقادیر کافی سویا و هم شیرهای حیوانی استفاده می‌کنند و می‌توان رد پای شیر سویا را نیز در برنامه‌های آنان پیدا کرد. بنابراین برای داشتن عضله‌سازی حرفه‌ای، هیچ یک از این دو خوراکی را از برنامه خود حذف نکنید.

·       خواص شیر سویا برای کودکان

استفاده از شیر سویا برای کودکان مانع خاصی ندارد؛ اما می‌بایست به چند نکته توجه داشته باشید:

۱. اگر فرزند شما به پروتئین‌های گاوی یا لاکتوز حساسیت ندارد، بهتر است شیرهای حیوانی را از برنامه غذایی وی حذف نکنید و شیر سویا را در کنار آن‌ها به برنامه غذایی اضافه کنید. حفظ تنوع غذایی مهم‌ترین نکته در رشد سالم کودکان است.

۲. بهتر است تا پیش از یک سالگی به فرزند خود شیر سویا ندهید. پس از آن نیز به مرور آن را به برنامه غذایی کودکتان اضافه کنید؛ بدین صورت که ابتدا از ترکیب آن با دیگر مواد غذایی شروع کنید و پس از مدت شیر سویا را به‌ تنهایی به کودک بدهید.

۳. شیر سویا را نجوشانید. اگر قصد گرم کردن آن را دارید، اجازه ندهید به دمای جوش برسد و پس از گرم شدن آن، حرارت را قطع کنید.

۴. شیر سویا ممکن است باعث ایجاد آلرژی در کودک شود. آلرژی کودکان می‌تواند چنین نشانه‌هایی داشته باشد:‌ حالت تهوع، اسهال و استفراغ و آبریزش بینی. در صورت بروز چنین نشانه‌هایی، استفاده از شیر سویا در برنامه غذایی کودکتان را متوقف کنید.

طریقه مصرف شیر سویا

همانند همه مواد غذایی، استفاده از شیر سویا نیز باید اصولی و به‌ اندازه باشد و مصرف بی‌رویه و غیراصولی آن می‌تواند آسیب‌های جدی ایجاد کند. برای دانستن شیوه اصولی مصرف شیر سویا، به این موارد توجه داشته باشید:

۱. اگر به سویا حساسیت دارید، شیر سویا مصرف نکنید. این ماده می‌تواند آلرژی‌زا باشد.

۲. شیر سویا برای بیماران سنگ کلیه و سنگ مثانه مضر است. اگر دچار این مشکلات هستید و یا آنکه کلیه شما سنگ‌ساز است، برای مصرف شیر سویا با پزشک خود مشورت کنید.

۳. شیر سویا را بهتر است صبح‌ها همزمان با نوش جان کردن صبحانه یا پس از آن مصرف کنید.

۴. میزان مجاز مصرف شیر سویا در روز بین یک تا دو لیوان است.

۵. شیر سویا را می‌توانید با انواع میوه‌ها و غلات مصرف کنید؛‌ اما باید به خاصیت چاق‌کنندگی آن در این شرایط آگاه باشید.

مضرات شیر سویا

به بیشتر مضرات شیر سویا در طول مقاله اشاره کردیم. در اینجا صرفا موارد گفته‌شده را مرور می‌کنیم:

۱. شیر سویا می‌تواند اختلالاتی در قاعدگی ایجاد کند. بنابراین ممکن است با داروهای مرتبط با قاعدگی تداخل ایجاد کند. از سوی دیگر این خوراکی جزو خوراکی‌هایی است که مادران باردار باید با احتیاط آن را مصرف کنند و حتما با پزشک خود این موضوع را به اشتراک بگذارند.

۲. مصرف این شیر چه در کودکان و چه در کودکان می‌تواند منجر به ایجاد واکنش‌های آلرژیک شود. اگر تاکنون شیر سویا نخورده‌اید بهتر است در ابتدا آن را با احتیاط مصرف کنید و سپس واکنش‌های آلرژیک خود را رصد نمایید تا از سلامت آن برای بدن خود اطمینان یابید. این موضوع درباره کودکان نیز صادق است.

در مجموع شیر سویا را یک نوشیدنی سالم و کم‌ضرر ارزیابی می‌کنند.

۳. زنان می‌بایست به این موضوع توجه کنند که شیر سویا برای خانم‌های دارای سابقه سرطان و یا مستعد سرطان خطرناک است. بنابراین باید برای مصرف آن با پزشک مشورت کنند.

۴. ممکن است شیر سویا باعث اختلال در عملکرد غده تیروئید شود و این موضوع مخصوصاً برای افراد دارای تیروئید کم‌کار جدی است.

شیر سویا، پرخاصیت و کم‌ ضرر!

از همراهی شما با مقاله خواص شیر سویا سپاس‌گزاریم! اگر در گذشته یا هم‌اکنون این شیر را مصرف می‌کنید، می‌توانید تجربه خود را از این کار و همچنین اثراتی که این ماده بر سلامتی‌تان داشته است را در قسمت کامنت‌ها با دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.

همچنین اگر به دنبال خرید آنلاین محصولات پروتئینی هستید می‌توانید سرویس‌های آنلاین بسیاری را برای این کتار انتخاب کنید. امیدواریم که از خواندن این مقاله لذت برده باشید و مطالب ان برایتان مفید واقع شده باشد.