کالانکوئه و روش‌های نگهداری،پرورش و تکثیر
کالانکوئه با برگ‌های گوشتی و گل‌های رنگارنگش، به‌راحتی می‌تواند هر محیطی را به فضایی زنده و شاداب تبدیل کند. این گیاه به دلیل مقاومت بالا و شرایط نگهداری آسان به یک گیاه خانگی محبوب تبدیل شده است.
در این مقاله به معرفی کامل انواع کالانکوئه و نکات مهمی که درباره خواص، شیوه مراقبت، تکثیر و درمان بیماری‌های آن باید بدانید، خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید تا زیروبم نگهداری از این گیاه محبوب و بی‌دردسر را یاد بگیرید.
معرفی کالانکوئه
کالانکوئه یا کالانچو یک گیاه زینتی در میان انواع گل آپارتمانی است که با رنگ‌های متفاوتی شناخته می‌شود. اسم تقریبا عجیب این گیاه از ترکیب 2 واژه چینی تشکیل شده است. «کالانگ» به‌معنی «آنچه می‌افتد» است و «کو» یعنی «سپس رشد می‌کند». یکی از مزایای نگهداری از این گیاه، آن است که هم در آپارتمان و هم در فضای باز قابل پرورش و نگهداری خواهد بود. عمر گل کالانکوئه یا کالانکوا معمولا 6 روز است.
انواع کالانکوئه
اگر بخواهیم انواع کالانکوا را یکبهیک بررسی کنیم، به لیستی می‌رسیم که بیش از 100 گونه مختلف دارد و هرکدام از انواع آن مانند انواع مختلف از گل حسن یوسف دارای طرح و رنگی متفاوت هستند. احتمالا در بین تصاویر گل کالانکوئه چشمتان به گونه‌های متعدد این گیاه افتاده است. در این بخش به بررسی 4 نوع پرطرفدار آن می‌پردازیم که ظاهری شاد و سرسبز به آپارتمان و خانه شما می‌دهند.
گل کالانکوئه کریسمس
این گیاه پرطرفدار آپارتمانی با برگ‌های قاشقی و طراوت همیشگی، بسیار مقاوم است و شرایط نگهداری ساده‌ای دارد. اگر در شهر محل زندگی‌تان زمستان معتدلی دارید، می‌توانید این گیاه را در باغچه بکارید یا در فضای باز مثل بالکن، نگه دارید. معمولا از رنگ قرمز گیاه کالانکوئه کریسمس برای هدیه‌دادن در سال نوی میلادی استفاده می‌شود.
کالانکوئه کاتالیدون
کالانکوئه کاتالیدون گیاهی چندساله است که می‌تواند تا ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر رشد کند. این گیاه به‌راحتی از طریق قلمه‌گیری تکثیر می‌شود و نیاز به آبیاری منظم دارد. نور مناسب برای این گیاه، نور غیرمستقیم یا نیمه‌سایه است؛ زیرا نور مستقیم ممکن است باعث سوختگی برگ‌ها شود. این گیاه زیبا به‌دلیل شرایط نگهداری آسان، انتخاب خوبی برای کسانی است که به دنبال گیاهی مقاوم و کم‌هزینه برای نگهداری هستند. شما می‌توانید این گیاه زیبا را به عنوان گل روز مادر به مادر خود هدیه دهید
گل کالانکوئه کرک‌دار
برگ‌های کالانکوئه کرک‌دار یا گل کالانکوا مخملی که به‌طور معمول به‌رنگ سبز خاکی با حاشیه‌های قرمز یا قهوه‌ای هستند، پوشش کرک‌مانندی دارند که ظاهری مخملی به آن‌ها می‌بخشد. این کرک‌ها به گیاه کمک می‌کنند تا رطوبت را بهتر نگه دارد و آن را در برابر شرایط سخت و کم‌آب مقاوم‌تر می‌سازد.
کالانکوئه اشک تمساح
این گیاه بومی مناطق استوایی آفریقا و جزایر اقیانوس هند است و به‌خاطر برگ‌های خاص و دندانه‌دار خود به نام «اشک تمساح» شناخته می‌شود. کالانکوئه اشک تمساح گیاهی مقاوم است که می‌تواند در شرایط متنوعی از جمله کم‌آبی و نور زیاد رشد کند. این گیاه به‌ویژه در مناطقی با تابستان‌های گرم و زمستان‌های معتدل، انطباق‌پذیری خوبی دارد. نگهداری گل کالانکوا در زمستان نیازمند مراقبت ویژه‌تری است.
روش‌های نگهداری کالانکوئه
همان‌طور که گفتیم، نگهداری از گیاه کالانکوئه ساده و آسان است؛ اما باید کمی احساس مسئولیت‌پذیری نسبت به این موجود زنده داشته باشید. شرایط کلی نگهداری از این گیاه دردسر زیادی ندارد. مثلا کافی است به نوری روشن و طبیعی دسترسی داشته باشد؛ اما توجه کنید که موقع نگهداری گیاه کالانکوئه در حیاط، مستقیما جلوی نور خورشید نباشد؛ چون برگ‌هایش می‌سوزد.
نور مناسب
این گیاه به نور زیاد و غیرمستقیم نیاز دارد. اگر نور کافی نباشد، رشد آن کند و گلدهی آن کم می‌شود. اگر در منطقه جغرافیایی شما تاریکی کم است، برای افزایش گلدهی، گیاه را به مدت 14 ساعت در اتاق تاریک قرار دهید.
آبیاری
کالانکوئه به آبیاری منظم نیاز دارد، اما باید اجازه دهید خاک بین دو آبیاری کاملا خشک شود. آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه‌ها می‌شود. بهتر است در فصل رشد (بهار و تابستان) هر 1 تا 2 هفته و در پاییز و زمستان کمتر آن را آبیاری کنید. گلدانی که گیاه را در آن کاشته‌اید باید دارای زهکشی مناسب باشد.
دما
دمای ایده‌آل برای کالانکوئه بین 13 تا 29 درجه سانتی‌گراد است. دمای زیر 10 درجه به گیاه آسیب می‌زند. در فصل سرد، گیاه را از باد سرد دور نگه دارید.
رطوبت
رطوبت زیاد برای این گیاه مضر است و باعث ایجاد بیماری‌هایی مثل کپک پودری می‌شود. این گیاه در محیط خشک بهتر رشد می‌کند.
خاک
خاک مناسب باید سبک، با زهکشی خوب و غنی باشد. ترکیب خاک گلدان، خاک مخلوط کاکتوس، پیت‌ماس و پرلیت برای این گیاه مناسب است. اضافه‌کردن مقداری کمپوست به رشد بهتر کمک می‌کند.
کوددهی
کالانکوئه نیاز به کوددهی مکرر ندارد. در فصل رشد می‌توانید 2 تا 3 بار از کود مایع کمک بگیرید؛ ولی در فصل پاییز و زمستان از کوددهی خودداری کنید، زیرا گیاه در حالت استراحت است.
تعویض گلدان کالانکوئه
فصل بهار برای تعویض گلدان، بهترین زمان است؛ هر 2 یا 3 سال یک‌بار می‌توانید گلدان کالانکوئه را عوض کنید. با توجه به اندازه گیاه باید گلدانی با سایز مناسب بردارید و سوراخ‌هایی در زیر گلدان برای خروج آب ایجاد کنید.
غبارپاشی کالانکوئه
غبارپاشی در نگهداری این گیاه به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. عملیات غبارپاشی که به معنای اسپری‌کردن قطرات ریز آب روی برگ گیاهان است، در گیاهی مثل کانلانکوئه که به رطوبت زیاد نیازی ندارد، کاربردی نیست.
هرس گل کالانکوئه
بهترین زمان برای هرس کالانکوئه بعد از پایان فصل گلدهی یعنی در اوایل بهار یا تابستان است؛ چون در این زمان گیاه انرژی بیشتری برای رشد برگ‌ها و ساقه‌های جدید دارد. از قیچی باغبانی ضدعفونی‌شده استفاده کنید. این کار کمک می‌کند که بریدگی‌ها تمیز و دقیق باشد و از انتقال بیماری‌ها جلوگیری خواهد کرد.
گل کالانکوا نماد چیست؟
گل کالانکوا که باطراوت و سرسبز است نماد عشق ابدی، بردباری، صبر، پایداری و سرسختی محسوب می‌شود. البته در فرهنگ چینی، این فقط یک گیاه نیست؛ بلکه در جشن‌های سال نو پیام‌آور ثروت و خوشبختی است.
در طراحی فنگ‌شویی، اعتقاد بر این است که طبیعت قوی کالانکوئه باعث ایجاد ثبات و سرزندگی در خانه می‌شود. رشد روبه‌بالا و شکوفه‌های شاداب به‌عنوان نمادی از انرژی مثبت و پیشرفت است. این گیاه با توانایی در تکثیر غیرجنسی، نمادی زنده از خودکفایی و انعطاف‌پذیری هم محسوب می‌شود.
خواص کالانکوئه
گل آپارتمانی کالانکوئه در طب سنتی، یک گیاه بسیار محبوب است. شما می‌توانید از فواید این گیاه شگفت‌انگیز به روش‌های مختلفی بهره‌مند شوید. می‌توانید آن را به عنوان دم‌کرده مانند چای بنوشید، از مکمل‌های کالانکوئه استفاده کنید یا آن را روی بدن خود بمالید. چند مورد از خواص این گیاه را باهم بخوانیم:
- استفاده منظم از محصولات مبتنی‌بر این گل روی پوست می‌تواند به جلوگیری از چین‌وچروک کمک کند.
- کالانکوئه را می‌توان برای تسکین و درمان آفتاب‌سوختگی در نواحی آسیب‌دیده پوست استفاده کرد.
- یکی از خواص کم‌ترشناخته‌شده کالانکوئه، توانایی آن در عمل به‌عنوان یک شل‌کننده عضلانی طبیعی است.
- برگ‌های کالانکوئه یک درمان عالی برای میگرن یا سردرد هستند.
- این گیاه به‌شکل قطره بینی می‌تواند به مبارزه با بیماری‌های گلو، بینی و گوش کمک کند.
- استفاده از عصاره آن می‌تواند به کاهش قندخون کمک کند.
- می‌توان از این گیاه برای درمان نیش حشرات هم استفاده کرد.
روش‌های تکثیر کالانکوئه
تکثیر کالانکوئه مانند بسیاری از گیاهان دیگر، فرآیندی ساده و سریع است که می‌تواند به روش‌های مختلف انجام شود. این گیاه به‌راحتی از طریق قلمه‌زدن و کاشت بذر تکثیر می‌شود و به همین دلیل برای کسانی که علاقه‌مند به بیشترشدن گیاهان خود هستند، گزینه‌ای مناسب به‌شمار می‌آید.
قلمه‌زدن ساقه
- با قیچی تمیز قلمه‌های 8 الی 10 سانتی‌متری از ساقه یک کالانکوئه سالم جدا کنید و برگ‌های اضافی را بچینید (حداقل 2 برگ روی ساقه بماند).
- قلمه‌هایی را که برش داده‌اید 3 روز در اتاقی تاریک و خشک بگذارید تا محل برش خشک شود.
- یک گلدان کوچک با خاک مناسب و زهکشی‌شده تهیه کنید و قلمه را به‌آرامی در آن قرار دهید.
- قلمه‌های ساقه کالانکوئه نیاز به رطوبت و گرمای ملایم دارند تا ریشه‌دار شوند. برای حفظ رطوبت، می‌توانید روی گلدان یک کیسه پلاستیکی قرار دهید.
- فرآیند ریشه‌زنی ممکن است حدود ۲-۴ هفته طول بکشد. زمانی که ریشه‌ها به‌اندازه کافی رشد کردند، قلمه‌ها آماده انتقال به گلدان اصلی هستند.
قلمه‌زدن برگ
- برای شروع، باید یک برگ سالم و بالغ از این گیاه را انتخاب کنید.
- با استفاده از یک قیچی باغبانی یا چاقوی تیز و تمیز، برگ انتخابی را از ساقه گیاه مادر جدا کنید.
- برای کاشت قلمه برگ کالانکوئه، نیاز به خاک سبک و دارای زهکشی خوب دارید که خیس هم نباشد.
- برگ را به‌صورت عمودی یا کمی مورب در خاک قرار دهید؛ طوری که لبه پایینی برگ داخل خاک فرو رود. اگر برگ به‌صورت افقی در خاک قرار گیرد، ممکن است نتیجه خوبی نداشته باشد.
- در طول فرآیند ریشه‌زنی، لازم است که رطوبت خاک را کنترل کنید. خاک باید همیشه خیس باشد؛ اما نباید پر از آب شود.
- زمانی که ریشه‌ها به‌اندازه کافی رشد کردند و پاجوش‌های جدید از برگ ظاهر شدند، گیاه جدید آماده انتقال به گلدانی بزرگ‌تر است.
کاشت بذر
تکثیر از طریق بذر، خلاف روش‌های دیگر مثل قلمه‌زدن ممکن است زمان بیشتری طول بکشد. در این‌جا روش کاشت بذر کالانکوئه را توضیح می‌دهیم:
- اگر قصد استفاده از بذرهای بسته‌بندی‌شده را دارید، می‌توانید آن‌ها را از فروشگاه‌های گل و گیاه تهیه کنید.
- خاک را در یک سینی یا گلدان کم‌عمق بریزید و آن را به‌خوبی آبیاری کنید.
- بذرهای کالانکوئه معمولا باید در سطح خاک کاشته شوند و نیازی به پوشاندن آن‌ها با خاک زیاد نیست. بذرها را به‌طور یکنواخت روی سطح خاک پخش کنید.
- دمای مناسب برای جوانه‌زنی بذر کالانکوئه معمولا حدود ۲۱-۲۴ درجه سانتی‌گراد است.
- پس از حدود ۱۰-۱۴ روز، بذرها شروع به جوانه‌زدن خواهند کرد.
- زمانی که بذرها جوانه زدند و نهال‌های کوچکی شروع به رشد کردند، باید از آن‌ها مراقبت بیشتری کنید.
- پس از رشد کافی نهال‌ها و زمانی که گیاهان جدید شروع به رشد بهتر کردند، آن‌ها را به گلدان بزرگ‌تری انتقال دهید.
بیماری‌های کالانکوئه و روش درمان
این گیاه به‌دلیل زیبایی و مقاومت در برابر شرایط مختلف آب‌وهوایی محبوب است؛ اما مانند دیگر گیاهان، ممکن است به برخی بیماری‌ها و مشکلات مبتلا شود. در ادامه به بعضی از بیماری‌های رایج کالانکوئه و روش‌های درمان آن‌ها اشاره می‌کنیم.
علت خشک‌شدن کالانکوئه
خشک‌شدن این گیاه معمولا به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
- اگر گیاه به‌طور مرتب آبیاری نشود یا آب زیاد در خاک باعث خفگی ریشه‌ها شود، برگ‌ها و ساقه‌ها خشک می‌شوند. پس در آبیاری آن از افراط و تفریط بپرهیزید!
- گیاهان ساکولنت (با نام کامل کالانکوئه کاتالیدون ساکولنت) معمولا به رطوبت بالا حساس نیستند؛ اما هوای خیلی خشک یا دمای بالا می‌تواند باعث خشک‌شدن برگ‌ها و ساقه‌ها شود. در نتیجه باید حواستان به خشکی محیط باشد.
- نور خیلی زیاد به‌خصوص در تابستان می‌تواند باعث سوختن برگ‌ها و خشک‌شدن آن‌ها شود.
راه‌حل: با توجه به موارد بالا، گلدان گیاه را عوض کنید، آن را به جایی با نور مناسب انتقال دهید و دمای مناسب نگهداری را حفظ کنید.
علت گل‌ندادن گل کالانکوئه
این گیاه مانند گل شمعدانی گلدار است و برای گلدهی به نور زیاد و مستقیم نیاز دارد. اگر گیاه در مکانی کم‌نور یا سایه قرار بگیرد، قادر به تولید گل نخواهد بود. البته یکی دیگر از عوامل مهم در گلدهی کالانکوئه، آبیاری مناسب و شرایط دمایی استاندارد است. راه حل این است که روزها گیاه را در معرض نور کافی قرار دهید و شب‌ها آن را در تاریکی کامل نگه دارید.
- کالانکوئه‌های خیلی جوان یا خیلی مسن ممکن است به‌طور طبیعی کمتر گل دهند. صبر کنید تا گیاه به‌اندازه کافی رشد کند.
- کالانکوئه مانند بسیاری از گیاهان دیگر ممکن است در برخی از فصول سال به استراحت برود. در این دوره، تولید گل ممکن است کاهش پیدا کند یا متوقف شود. پس از رد‌شدن از این دوره می‌توانید از کود مخصوص گلدهی کالانکوئه استفاده کنید.
علت زردشدن برگ کالانکوئه
معمولا این موارد باعث زردی برگ‌ها می‌شوند:
- آبیاری زیاد می‌تواند منجر به پوسیدگی ریشه‌ها و کاهش جذب مواد مغذی شود و در نتیجه زردشدن برگ‌ها را به دنبال داشته باشد.
- کمبود نیتروژن، آهن یا پتاسیم می‌تواند باعث زردشدن برگ‌ها شود. این مشکل به‌خصوص زمانی پیش می‌آید که گیاه در خاک خالی از مواد مغذی رشد کند.
- دمای پایین می‌تواند باعث آسیب به سلول‌های گیاه و زردشدن برگ‌ها شود.
راه‌حل: برای درمان زردی، به دمای مناسب، آب کافی و استفاده از مواد مغذی نیاز دارید. فاصله آب‌دادن به گیاه را زیاد کنید؛ به‌طوری که خاک گلدان کاملا خشک باشد.
علت کوچک‌شدن برگ‌های کالانکوئه
کوچک‌شدن برگ‌ها در این گیاه به دلیل‌های زیر رخ می‌دهد:
- کالانکوئه به نور مستقیم و زیاد نیاز دارد تا برگ‌های بزرگ و سالم داشته باشد.
- هم آبیاری کم و هم آبیاری زیاد می‌تواند منجر به رشد ضعیف و کوچک‌شدن برگ‌ها شود.
- در دماهای پایین‌تر از حد معمول برای این گیاه، رشد برگ‌ها کاهش می‌یابد و برگ‌ها کوچک‌تر می‌شوند.
راه‌حل: بهتر است برای بهبود کوچک‌شدن برگ‌ها، گلدان را به مکانی با نور مناسب منتقل کنید و حواستان به آبدهی باشد.
علت پژمرده شدن گل کالانکوئه
این عوامل جلوی شکوفاشدن گل‌های کالانکوئه را می‌گیرد و باعث پژمردگی می‌شود:
- در صورت آبیاری بیش‌از‌حد، ریشه‌ها دچار پوسیدگی می‌شوند و گیاه نمی‌تواند مواد مغذی لازم را از خاک جذب کند. این روند باعث پژمردگی گل‌ها می‌شود.
- تغییرات ناگهانی دما می‌تواند برای گل‌ها استرس‌زا باشد و باعث پژمردگی آن‌ها شود.
- کالانکوئه برای گلدهی نیاز به تغذیه منظم با کودهای مناسب دارد. اگر مواد مغذی کافی در اختیار گیاه نباشد، گل‌ها پژمرده می‌شوند.
علت ریزش برگ کالانکوا
ریزش برگ‌ها در گیاه کالانکوئه می‌تواند به دلایل زیر باشد:
- گیاهانی که در شرایط نور ناکافی رشد می‌کنند، برگ‌هایشان زرد می‌شود و ریزش پیدا می‌کنند.
- برخی آفات مثل شپشک‌های آردی و آفاتی مانند تریپس‌ها می‌توانند باعث آسیب به برگ‌ها و ریزش آن‌ها شوند
- هرگونه آسیب به ریشه‌ها که ناشی از آبیاری نادرست، کمبود مواد مغذی یا انتقال گیاه به گلدان جدید باشد، می‌تواند موجب ریزش برگ‌ها شود.
راه‌حل: گیاه را در مکانی ثابت قرار دهید و از کودهای آپارتمانی مناسب برای تغذیه آن استفاده کنید.
آفات گل کالانکوئه
این گیاه ممکن است توسط چندین نوع آفات مورد حمله قرار گیرد که شامل موارد زیر هستند:
- شپشک آردآلود: این آفت معمولا در قسمت‌های زیری برگ‌ها یا در ریشه‌ها دیده می‌شود. شپشک آردآلود باعث ضعف و پژمردگی برگ‌ها می‌شود.
- شته: شته‌ها هم یکی از دشمنان اصلی این گیاه هستند که با تغذیه از شیره گیاه، آن را ضعیف می‌کنند.
- کنه‌های قرمز: این آفات کوچک روی برگ‌ها فعالیت می‌کنند و می‌توانند باعث لکه‌های زرد و پژمردگی گیاه شوند.
- تریپس‌ها: این آفات کوچک و ریز به گیاهان حمله و از شیره برگ‌ها تغذیه می‌کنند که باعث آسیب به گیاه و خراب‌شدن گل‌ها می‌شود.
برای مقابله با آفات می‌توانید از راهکارهایی مثل غبارپاشی برگ‌ها، استفاده از محلول‌های حشره‌کش طبیعی و سم‌پاشی گیاه با سم دیازینون استفاده کنید.
در آخر: کالانکوئه گیاهی مناسب برای آپارتمان و باغچه
کالانکوئه یکی از گیاهان زینتی و مقاومی است که با نگهداری آسان و گل‌های رنگارنگ، به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای علاقه‌مندان به گیاهان آپارتمانی تبدیل شده است. این گیاه با شرایط نگهداری ساده‌ای مانند نور مناسب، آبیاری کم و دمای معتدل سازگار است و می‌تواند به‌راحتی در محیط‌های داخلی و حتی فضای باز رشد کند.
گیاه کالانکوئه علاوه‌بر زیبایی ظاهری، نماد پایداری و انرژی مثبت است و در بعضی فرهنگ‌ها به عنوان گیاهی خوش‌یمن شناخته می‌شود. پینشهاد می‌کنیم با سفارش آنلاین گل از اسنپ‌فود همین حالا یک کالانکوئه به خودتان هدیه دهید.
