اگر یک بار به آموزش‌های شیرینی‌پزی و کیک‌پزی دقت کنید، متوجه می‌شوید که بکینگ پودر تا چه حد کاربردی و پرمصرف است. بكينگ پودر یک پودر سفیدرنگ بوده که در مخلوط خمیر کیک و شیرینی استفاده می‌شود؛ اما این ماده در اصل چه چیزی است و در چه مواردی کاربرد دارد؟ در ادامه این مطلب از مجله اسنپ فود قصد داریم تا درباره خواص بکینگ پودر و انواع و ترکیبات آن صحبت کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که بکینگ پودر برای چیست و چه کاربردی دارد؟ پس تا انتها همراه ما باشید.

بکینگ پودر چیست؟

ابتدا باید به این سوال بپردازیم که بیکینگ پودر چیست؟ بكينگ پودر یا بیکینگ پودر (Baking powder) نوعی ماده سفید رنگ است که با اسم پودر پخت هم شناخته می‌شود. بکینگ پودر، نوعی عمل آورنده است که در فرایند پخت کیک و انواع شیرینی، نقش ماده تخمیری را ایفا می‌کند.

با استفاده از بكينگ پودر، خمیر پف می‌کند و بافت نهایی کیک و شیرینی شما، سبک و اسفنجی می‌شود. بدون استفاده از بیکینگ پودر، عمل آوردن خمیر کار سختی خواهد بود و باید زمان و انرژی زیادی را برای هم زدن خمیر صرف کنید. به دلیل قیمت مناسب و ماندگاری بالا، این پودر پخت از ترکیب‌های محبوب برای تهیه انواع کیک و شیرینی محسوب می‌شود.

موارد استفاده از بکینگ پودر

اکنون به این سوال می‌رسیم که بکینگ پودر برای چیست و در چه مواردی استفاده می‌شود؟ همان‌طور که گفتیم بکینگ پودر یک ماده عمل آورنده است و در پخت‌وپز برای پف کردن و ایجاد بافت نرم، لطیف و اسفنجی خمیر کیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این پودر در تهیه انواع کیک، کلوچه، وافل، پنکیک، نان ذرت، بیسکویت و… استفاده می‌شود.

از مصارف غیرخوراکی بکینگ پودر هم می‌توان به کمک به از بین بردن بوی یخچال و تمیز کردن لک سطوح اشاره کرد. همچنین بکینگ پودر را می‌توان به شوینده لباس اضافه کرد تا لباس‌ها سفیدتر و درخشان‌تر شوند. در برخی موارد برای نگهداری گیاهان آپارتمانی نیز می‌توان از بیکینگ پودر استفاده کرد تا آفات و حشرات دفع شوند.

خواص بکینگ پودر

اکنون به این سوال می‌رسیم که خواص بکینگ پودر چیست؟ درباره فواید و خواص بکینگ پودر نمی‌توان به طور قطعی صحبت کرد، چراکه تاکنون مطالعه دقیق و کاملی درباره خواص این ماده غذایی انجام نشده است. مواردی که به عنوان خواص بکینگ پودر مطرح می‌شوند و ما نیز در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، مربوط به جوش شیرین (بی‌کربنات سدیم) و ترکیب اسیدی بکینگ پودر است. در واقع به طور مستقیم نمی‌توان خواص ویژه‌ای را به بكينگ پودر نسبت داد. با وجود تمامی این نکات، خواص بکینگ پودر به شرح زیر است:

• مصرف بکینگ پودر احتمالا عملکرد کلیه‌ها را بهبود می‌بخشد؛ چراکه ترکیب بی‌کربنات سدیم موجود در آن، بر حفظ عملکرد کلیه‌ها و جلوگیری از بیماری‌های کلیوی تاثیرگذار است.
• از دیگر خواص بکینگ پودر می‌توان به احتمال افزایش استقامت عضلات اشاره کرد. این ویژگی نیز به دلیل وجود بی‌کربنات سدیم است که مانند مکمل عمل می‌کند.
• پودر پخت به دلیل وجود بی‌کربنات سدیم ممکن است سلول‌های ضد التهابی در بدن را تقویت کرده و برای درمان بیماری‌ها و علائم التهاب مفید باشد.
• بکینگ پودر مانند یک پاک‌کننده دندان عمل کرده و از پوسیدگی دندان‌ها و فرسایش آن‌ها جلوگیری می‌کند. البته این خاصیت، تایید نشده است و به بررسی‌های بیشتر نیاز دارد.

نکته: فراموش نکنید که تمامی خواص معرفی شده درباره بکینگ پودر، قطعی نیستند و بر اساس برخی مشاهدات و مطالعات محدود مطرح می‌شوند. از سوی دیگر، به دلیل ترکیب بکینگ پودر در کیک و شیرینی‌ها، برخی از خواص آن مانند پاک‌کنندگی دندان‌ها، بی اثر خواهد بود؛ چراکه بکینگ پودر به تنهایی خورده نمی‌شود!

ترکیبات موجود در بکینگ پودر

بکینگ پودر از ترکیب باز با یک اسید ضعیف به وجود می‌آید که در طی واکنش بین اسید و باز، گاز کربن دی اکسید (CO₂) آزاد می‌شود و خمیر به عمل خواهد آمد. ترکیب باز در بكينگ پودر، عمدتا بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین) است و برای بخش اسیدی هم از یک اسید ضعیف خوراکی مانند کرم تارتار، سدیم اسید پیروفسفات، اسید سیتریک، مونو کلسیم فسفات مونو هیدراته و اسید تارتاریک استفاده می‌شود. علاوه بر این دو ترکیب اسید و باز، یک ماده پرکننده خنثی با قابلیت جذب رطوبت نیز در بکینگ پودر وجود دارد که معمولا نشاسته گندم یا نشاسته ذرت است. این ماده پرکننده، واکنش بین اسید و باز را تسهیل می‌کند.

انواع بکینگ پودر

حال که می‌دانید بیکینگ پودر چیست، بهتر است تا انواع آن را نیز بشناسید. به طور کلی، بکینگ پودر دارای دو نوع مختلف تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای دارد.

بكينگ پودر تک مرحله‌ای (تک واکنشه)

در این ماده، از یک اسید استفاده می‌شود که واکنش آن سریع یا کند است. در نوع سریع، بلافاصله اسید و باز واکنش می‌دهند و در نوع کند، انجام واکنش نیاز به انرژی گرمایی دارد. بیکینگ پودر تک مرحله‌ای با یک ماده مبتنی بر آب واکنش می‌دهد و به محض مخلوط شدن مواد، حباب‌ها تشکیل می‌شوند.

از آنجایی که این بکینگ پودر پس از ترکیب شدن با خمیر، تنها یک واکنش ایجاد می‌کند، سرعت کار اهمیت زیادی دارد و باید خمیر را بلافاصله پس از مخلوط کردن، در فر قرار دهید. به همین دلیل، معمولا بکینگ پودرهای تک مرحله‌ای برای استفاده‌های تجاری در دسترس هستند.

بکینگ پودر دو مرحله‌ای (دو واکنشه)

در ترکیب این ماده، دو یا چند اسید استفاده شده است. اسید اول، در دمای اتاق و پس از ترکیب با خمیر واکنش می‌دهد؛ اما واکنش اسید دوم، نیازمند انرژی گرمایی است. در واقع این بیکینگ پودر دو بار واکنش نشان می‌دهد و حباب‌های گاز ایجاد می‌کند: یک بار هنگامی که به مایع اضافه می‌شود و بار دوم زمانی که در معرض حرارت قرار می‌گیرد.

با توجه به دو مرحله‌ای بودن اثر این بکینگ پودر، فرصت بیشتری برای تهیه خمیر خواهید داشت و به همین دلیل برای پخت‌وپزهای خانگی از بکینگ پودر دو مرحله‌ای استفاده می‌شود. بکینگ پودرهای موجود در فروشگاه‌های مواد غذایی نیز از همین نوع هستند.

تفاوت‌های بکینگ پودر و جوش شیرین و راه تشخیص آن‌ها

شاید ظاهر یکسان بکینگ پودر و جوش شیرین، شما را به این اشتباه بیندازند که این دو ترکیب یکسان هستند؛ در حالی که بکینگ پودر و جوش شیرین با یکدیگر تفاوت دارند! تفاوت‌های این دو ماده را می‌توان به صورت زیر توضیح داد:

• بكينگ پودر حاوی اسید است و در دستورالعمل‌هایی مانند بیسکویت، پنکیک و نان ذرت استفاده می‌شود که در آن‌ها ماده اسیدی نیست. در مقابل، جوش شیرین برای واکنش به یک ماده اسیدی نیاز دارد و در ترکیب مواد باید یک ماده اسیدی مانند دوغ، سرکه یا آبلیمو نیز وجود داشته باشد.
• بکینگ پودر در مواردی استفاده می‌شود که زمان پخت زیاد است؛ اما جوش شیرین برای دستورالعمل‌های با زمان پخت کوتاه‌تر، کاربرد دارد.
• برای به عمل آمدن مقدار مشخصی از آرد، در مقایسه با جوش شیرین، به میزان بیشتری از بکینگ پودر نیاز دارید. (مثلا ۱ قاشق غذاخوری جوش شیرین، در مقابل ۳ قاشق غذاخوری بکینگ پودر)
• این دو ماده هر دو تلخ هستند، اما میزان تلخی بکینگ پودر کمتر از جوش شیرین است.

راه تشخیص جوش شیرین از بکینگ پودر در خانه

ممکن است در منزل جوش شیرین و بکینگ پودر داشته باشید، اما نمی‌دانید که کدام یک جوش شیرین است و کدام بکینگ پودر! در این حالت باید به سراغ روش تشخیص خانگی این دو ماده بروید:

• یک قاشق چایخوری از هر دو ماده را در ظرف‌های جداگانه بریزید و یک قاشق غذاخوری آب (یا یک قطره سرکه) به آن‌ها اضافه کنید. جوش شیرین بلافاصله شروع به حباب زدن می‌کند، اما حباب زدن بکینگ پودر بیشتر طول می‌کشد.

خرید بکینگ پودر از فروشگاه‌های معتبر

در این مطلب به این سوال پاسخ دادیم که بکینگ پودر چیست و سپس درباره موارد مصرف و خواص بکینگ پودر صحبت کردیم. همان‌طور که گفته شد، بكينگ پودر یا همان پودر پخت، به دلیل ماندگاری بالا، قیمت مناسب و تاثیر خوب، موارد مصرف زیادی دارد؛ اما نکته مهم تهیه بكينگ پودر باکیفیت و مرغوب است.

برای خرید بكينگ پودر، تنها به فروشگاه‌های معتبر مراجعه کنید تا درباره کیفیت و اصالت کالای خریداری شده مطمئن باشید. سفارش این محصول با عطاری آنلاین اسنپ فود، یکی از بهترین انتخاب‌ها است تا در مدتی کوتاه، بكينگ پودر مرغوب و باکیفیت را سفارش داده و در محل آدرس خود تحویل بگیرید. حالا وقت آن است که برای تهیه کیک و شیرینی دست به کار شوید.