گل ارکیده؛ معرفی انواع، روش‌های نگهداری و تکثیر
گل ارکیده را با زیبایی خیره‌کننده‌اش می‌شناسند. این گل انواع مختلفی دارد که شامل گل ارکیده فالانوپسیس، دندروبیوم، کاتلیا، سیمبیدیوم و… می‌شود. شما لازم است با توجه به نوع گل ارکیده خود، شرایط محیطی مناسبی از جمله نور کافی، آبیاری منظم، دما و رطوبت مناسب، خاک و کوددهی را فراهم کنید. همچنین به‌کمک تنوع و فراوانی در رنگ و طرح این گیاه، شما می‌توانید یک باکس گل ارکیده برای مناسبت‌های خود درست کنید.
خبر خوب این است که امکان تکثیر این گیاه از طریق ساقه، بوته، برگ و حتی بذر وجود دارد. در این مطلب به‌طور مفصل علاوه‌بر معرفی انواع گل‌های ارکیده و شرایط نگهداری از آن‌ها، شما را با روش‌های تکثیر و بیماری‌های این گیاه آشنا می‌کنیم.
معرفی گل ارکیده
گل ارکیده (Orchidaceae) بزرگ‌ترین خانواده گیاهان گل‌دار روی زمین با حدود ۲۸۰۰۰ گونه است؛ به‌همین خاطر دسته گل عروس ارکیده عموما از تنوع و جذابیت چشم‌نوازی برخوردار است. یکی از قدیمی‌ترین خانواده‌های گیاهی هستند که حدود ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلیون سال پیش رشد می‌کردند. همچنین گل ارکیده از گزینه‌های محبوب گل برای روز مادر است.
ارکیده‌ها در سراسر جهان، به‌ویژه در مناطق گرمسیری مرطوب پراکنده شده‌اند و به‌صورت اپی‌فیت رشد می‌کنند؛ به این معنی که گل ارکیده روی گیاهان دیگر رشد می‌کند و ریشه در خاک ندارد. این گیاهان دارای پوشش ریشه اسفنجی به نام ولامن هستند که آب را از هوای اطراف خود جذب می‌کنند.
ارکیده‌ها، به‌استثنای چند مورد، دارای تقارن دوطرفه، سه کاسبرگ و سه گلبرگ هستند. اندازه، شکل و رنگ کاسبرگ و گلبرگ توسط گرده‌افشان خاصی که ارکیده سعی در جذب آن دارد، تعیین می‌شود. می‌توان گفت که عمر گل ارکیده در شرایط ایده‌آل به ۱۵ سال می‌رسد.
انواع گل ارکیده
گل ارکیده طبیعی مثل گل لیلیوم انواع مختلفی دارد که زیبایی و طراوت را برای شما به‌ارمغان می‌آورد. در زیر به معرفی مهم‌ترین آن‌ها پرداخته‌ایم.
گل ارکیده‌ی شاپرکی یا فالانوپسیس (Phalaenopsis)
ارکیده فالانوپسیس یکی از محبوب‌ترین انواع ارکیده، دارای گل‌هایی به‌شکل پروانه در طیف گسترده‌ای از رنگ‌هاست. این گل با زیبایی بی‌نظیرش از گل‌های محبوب در دسته گل عروس به‌شمار می‌آید به علاوه این گونه به‌راحتی رشد می‌کند و شما می‌توانید از آن به‌عنوان یک گیاه آپارتمانی هم مراقبت کنید. مکان قراردهی این گل باید دارای نور زیاد و غیرمستقیم باشد. یک پنجره رو به جنوب یا شرق را برایش انتخاب کنید. اگر شرایط نگهداری از این گل را فراهم کنید، فالانوپیسیس می‌تواند ۱۵ الی ۲۰ سال در خانه شما عمر کند.
بهتر است از خاک گلدان برای رشد این ارکیده استفاده نکنید. همچنین، هفته‌ای یکبار آبیاری برای آن کافی است. اجازه دهید خاک بین دو آبیاری خشک شود و بعد مجددا آبیاری کنید. زمان کوددهی مناسب زمانی است که گیاه به‌طور فعال در حال رشد باشد.
| گل ارکیده فالانوپسیس | نکات نگهداری |
| قرارگرفتن در معرض آفتاب | نور روشن و غیرمستقیم |
| نوع خاک | زهکشی خوب |
| pH خاک | اسیدی |
| زمان گلدهی | پاییز، زمستان و بهار |
| رنگ گل‌ها | سفید، صورتی، زرد، بنفش |
| منطقه بومی | آسیا و استرالیا |
| دمای مورد نیاز | ۲۳ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد (شب‌ها ۱۲ درجه سانتی‌گراد) |
گل ارکیده‌ی دندروبیوم (Dendrobium)
گل ارکیده دندروبیوم یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های ارکیده با بیش از ۱۵۰۰ گونه است. این گیاهان بومی جنوب شرقی آسیا و اقیانوس آرام هستند و در انواع آب‌وهوا رشد می‌کنند؛ از مناطق پست گرم و مرطوب گرفته تا کوه‌های خنک و مرتفع. دندروبیوم‌ها اپی‌فیت هستند؛ اما مواد مغذی را از میزبان دریافت نمی‌کنند. در طبیعت، آن‌ها اغلب روی شاخه‌های درختان رشد می‌کنند.
برخی از آن‌ها برگ‌ریز هستند و در پاییز برگ‌های خود را از دست می‌دهند و برخی در تمام طول سال برگ‌های خود را نگه می‌دارند. ارکیده دندروبیوم را در محلی که نور روشن دریافت می‌کند، حداقل به‌مدت ۶ ساعت در روز نگه دارید. خاک این گیاه باید دارای هوادهی و زهکشی مناسب باشد.
آبیاری در طول فصل رشد بسیار مهم است و برای جلوگیری از تجمع مواد معدنی و املاح در گلدان باید از آب مقطر یا آب باران استفاده کنید. ارکیده‌های دندروبیوم در روز باید دمای بین ۷۰ تا ۸۵ درجه فارنهایت (۲۱ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد) داشته باشند و دما در شب باید حدود ۱۰ درجه کاهش یابد.
| گل ارکیده دندروبیوم | نکات نگهداری |
| قرارگرفتن در معرض آفتاب | نور جزئی |
| نوع خاک | مرطوب اما با زهکشی خوب |
| pH خاک | اسیدی |
| زمان گلدهی | بهار، تابستان، پاییز |
| رنگ گل‌ها | سفید، زرد، نارنجی، سبز، صورتی، بنفش |
| منطقه بومی | آسیا |
| دمای مورد نیاز | ۲۱ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد |
گل ارکیده‌ی کاتلیا (Cattleya)
ارکیده‌های کاتلیا دارای گل‌های زیبا و معطر هستند که در شکل‌ها، رنگ‌ها و ترکیب‌های متنوعی وجود دارند. این ارکیده‌ها اپی‌فیت هستند و روی شاخه‌های درختان رشد می‌کنند. ارکیده cattleya به نور روشن و غیرمستقیم، خاک با زهکشی مناسب و رطوبت در محدوده ۴۰ تا ۷۰ درصد نیاز دارند.
مراقبت از ارکیده Cattleya دشوار نیست و حتی مبتدیان می‌توانند این نوع گل ارکیده را پرورش دهند. خاک گل ارکیده می‌تواند از پوست درخت صنوبر یا پرلیت، پوسته نارگیل، گلوله‌های خاک رس، شن و… باشد. این ارکیده دمای روز را بین ۷۰ تا ۸۵ درجه فارنهایت (۲۱ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد) و دمای شب را بین ۵۵ تا ۶۰ درجه فارنهایت (۱۲ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد) ترجیح میدهد.
| گل ارکیده کاتلیا | نکات نگهداری |
| قرارگرفتن در معرض آفتاب | نور روشن و غیرمستقیم |
| نوع خاک | خاک با زهکشی مناسب |
| pH خاک | اسیدی |
| زمان گلدهی | بهار و پاییز |
| رنگ گل‌ها | سفید، سبز، زرد، نارنجی، قرمز، بنفش |
| منطقه بومی | آمریکای مرکزی و جنوبی |
| دمای مورد نیاز | ۲۱ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد در روز و ۱۲ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد در شب |
گل ارکیده‌ی سیمبیدیوم (Cymbidium)
ارکیده‌های سیمبیدیوم که به آن‌ها ارکیده قایق هم می‌گویند، نسبت به بسیاری از گونه‌های دیگر ارکیده، در برابر سرما مقاوم‌تر هستند. این ارکیده باید در برابر نور غیرمستقیم خورشید باشد. اگر ارکیده خود را در فضای باز نگهداری می‌کنید، مطمئن شوید که در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگرفته باشند؛ زیرا می‌تواند گیاه را بسوزاند.
سیمبیدیوم‌ها در خاک مرطوب، لومی و اسیدی بهتر رشد می‌کنند. این گیاهان را به‌طور مکرر در طول فصل رشد (یعنی بهار، تابستان و پاییز) آبیاری کنید. به‌یاد داشته باشید، هر چه آب خالص‌تر باشد، گیاهتان سالم‌تر می‌ماند. نمک‌های انباشته‌شده از آب لوله‌کشی می‌تواند باعث پژمردگی نوک برگ‌ها و ازبین‌رفتن گیاه شما شود.
سیمبیدیوم در زمستان شکوفه‌هایی با برگ‌های بلند و نازک میدهد که می‌توانند تا سه ماه دوام بیاورند. در طول زمستان، آبیاری را کاهش دهید. بااین‌حال، اجازه ندهید گیاه کاملا خشک شود.
| گل ارکیده سیمبیدیوم | نکات نگهداری |
| قرارگرفتن در معرض آفتاب | نور جزئی |
| نوع خاک | لومی، مرطوب، دارای زهکشی خوب |
| pH خاک | اسیدی |
| زمان گلدهی | پاییز، زمستان، بهار |
| رنگ گل‌ها | صورتی، سبز، زرد، سفید |
| منطقه بومی | آسیا و استرالیا |
گل ارکیده‌ی واندا (Vanda)
گل ارکیده واندا به‌خاطر گلبرگ‌های مسطح و ریشه‌های بلند و پرپیچ‌وخم‌شان شناخته می‌شوند. آن‌ها در رطوبت و دمای بالا، نور روشن و جریان هوای خوب رشد می‌کنند. به همین دلیل، پرورش آن‌ها می‌تواند در خانه دشوار باشد. این ارکیده همچنین دمای ثابت روز بین ۷۰ تا ۸۵ درجه فارنهایت (۲۱ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد) و دمای شب بین ۶۰ تا ۷۰ درجه فارنهایت (۱۵ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد) را ترجیح می‌دهند.
وانداها به مقدار زیادی آب نیاز دارند. این گیاه در دمای بالا ممکن است نیاز به آبیاری دو بار در روز داشته باشد؛ اما، در زمان خواب زمستانی تقریبا هفته‌ای یکبار به آبیاری نیاز خواهد داشت.
| گل ارکیده واندا | نکات نگهداری |
| قرارگرفتن در معرض آفتاب | نور کامل و جزئی |
| نوع خاک | خاک پیت ماس |
| pH خاک | اسیدی |
| زمان گلدهی | بهار، تابستان، پاییز، زمستان |
| رنگ گل‌ها | صورتی، قرمز، زرد، نارنجی، آبی، بنفش، سفید |
| منطقه بومی | آسیا |
گل ارکیده فایوس (Phaius Orchid)
گل ارکیده فایوس در آفریقا، ماداگاسکار، آسیا، استرالیا و جزایر اقیانوس آرام یافت می‌شود. شما به‌راحتی و با مساعدکردن شرایط محیطی برای این گل می‌توانید آن را در خانه و آپارتمان خود نگهداری کنید.
ارکیده فایوس به‌راحتی در یک کمپوست با زهکشی خوب و غنی از هوموس در برابر نور سایه روشن خورشید (نه نور مستقیم) رشد می‌کند. همچنین، این ارکیده به دمای متوسط تا گرم بین ۶۰-۷۰ درجه فارنهایت (۱۵-۲۱ درجه سانتی‌گراد) نیاز دارد و باید سطح آن را در تمام طول سال مرطوب نگه دارید.
| گل ارکیده فایوس | نکات نگهداری |
| قرارگرفتن در معرض آفتاب | نور سایه روشن خورشید |
| نوع خاک | کمپوست با زهکشی خوب و غنی از هوموس |
| منطقه بومی | آفریقا، ماداگاسکار، آسیا، استرالیا و جزایر اقیانوس آرام |
| دمای مناسب | ۱۵-۲۱ درجه سانتی‌گراد |
گل ارکیده لیکاسته (Lycaste orchid)
ارکیده لیکاسته بومی نواحی گرمسیری آمریکای جنوبی و مرکزی است که در زمستان و بهار شکوفه‌های بزرگ و معطر تولید می‌کند؛ از همین رو یک انتخاب مناسب برای داشتن یک دسته گل ارکیده و ژیپسوفیلا است. حداقل ۳۰ گونه ارکیده لیکاسته وجود دارد که برخی از این گونه‌ها برگ‌ریز هستند؛ در حالی که برخی دیگر شاخ و برگ خود را در طول خواب زمستانی حفظ می‌کنند.
ارکیده‌های لیکاسته در نور متوسط، غیرمستقیم یا فیلترشده خورشید بهترین عملکرد را دارند. برگ‌های سبز زمردی و روشن نشان می‌دهند که گیاه نور کافی دریافت می‌کند. این نوع ارکیده‌ها دمای گرم روز را بین ۶۰ تا ۸۵ فارنهایت (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد) دوست دارند. دمای شب هم باید ۵۰ تا ۶۰ فارنهایت (۱۳-۱۵ درجه سانتی‌گراد) باشد.
| گل ارکیده لیکاسته | نکات نگهداری |
| قرارگرفتن در معرض آفتاب | نور متوسط، غیرمستقیم یا فیلترشده خورشید |
| نوع خاک | خاک با زهکشی مناسب |
| زمان گلدهی | بهار و زمستان |
| رنگ گل‌ها | صورتی، قرمز، زرد، نارنجی، آبی، بنفش، سفید |
| منطقه بومی | آمریکای جنوبی و مرکزی |
| دمای مناسب | در روز ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد و ۱۳-۱۵ درجه سانتی‌گراد در شب |
شما می‌توانید انواع این گیاه را با قیمت مناسب از بازار گل محلاتی و یا بازار گل امام رضا در تهران خریداری کنید.
روش های نگهداری گل ارکیده
روش‌های مختلفی برای نگهداری و مراقبت بهتر از گل‌های ارکیده وجود دارد که اگر قصد پرورش گل ارکیده را داشته باشید، یادگیری آن‌ها ضروری است. اگر شرایط محیطی مناسب را برای این گل‌ها فراهم کنید، مراقبت از آن‌ها هم مثل گل فیتونیا بسیار آسان می‌شود. در ادامه این روش‌ها را بیان می‌کنیم.
نور
گل ارکیده وحشی برای گل‌دادن به نور روشن نیاز دارد. بنابراین، تا آن‌جا که ممکن است به گیاهان نور روشن و غیرمستقیم دهید. به‌طور ایده‌آل گیاه خودتان را در یک پنجره رو به جنوب یا شرق قرار دهید. یادتان باشد که گیاه را در برابر نور مستقیم خورشید نگذارید؛ زیرا می‌تواند آن را بسوزاند.
خاک
خاک ارکیده‌ها باید سبک و دارای زهکشی سریع، ترکیبی از پوست درخت، پرلیت و زغال‌سنگ نارس باشد. از خاک گلدان معمولی یا مخلوط گلدان استفاده نکنید. ارکیده‌ها در خاک گلدان معمولی رشد نمی‌کنند. pH خاک گل ارکیده در حالت ایده‌آل باید کمی اسیدی باشد.
آبیاری
از آن‌جایی که ارکیده‌ها گیاهان گرمسیری هستند، نیازی به آبیاری زیاد ندارند. در واقع، آبیاری بیش‌ازحد قاتل اصلی این گیاه محسوب می‌شود. به‌طور معمول، ارکیده‌ها یکبار در هفته نیاز به آبیاری دارند. شما باید درست قبل از خشک‌شدن سطح خاک گیاه، آن را آبیاری کنید. یکی از راه‌های سنجش این موضوع، خیس‌بودن سطح خاک گلدان است.
آبیاری گل ارکیده معمولا هفته‌ای دو بار در ماه‌های گرم -که گیاه در حال رشد فعال است- و فقط یک بار در هفته یا کم‌تر در ماه‌های سردتر انجام می‌شود. از آب با دمای اتاق استفاده و به‌آرامی آبیاری کنید تا از منافذ زهکشی گلدان خارج شود.
یکی از نکاتی که باید در طرز نگهداری گل ارکیده به آن توجه کنید، ریشه‌هاست. اگر سفید یا سبز هستند، یعنی به‌خوبی آبیاری شده‌اند؛ اگر چروکیده و خاکستری‌رنگ هستند، یعنی گیاه شما تشنه است.
دما و رطوبت
گل ارکیده در محدوده‌های بین ۵۰ تا ۹۰ درجه فارنهایت (۱۰ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد) بهترین عملکرد را دارند. آن‌ها رطوبت را بین ۴۰ تا ۷۰ درصد ترجیح می‌دهند. اگر محیطی گرم و تا حدودی مرطوب فراهم کنید، می‌توانید گل ارکیده را برای مدت طولانی‌تری نگه دارید.
سعی کنید گل ارکیده را در معرض هوای سرد، نور مستقیم خورشید یا هوای خشک ناشی از دریچه‌های گرمایش قرار ندهید. دمای ارکیده‌ها در فصول مختلف و در طول شب و روز باید در محدوده مقادیر زیر باشد:
- هوای سرد: ۶۰ تا ۷۰ درجه فارنهایت (۱۵ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد) در روز و ۵۰ تا ۵۵ درجه فارنهایت (۱۰ تا ۱۲ درجه سانتی‌گراد) در طول شب.
- هوای متعادل: ۷۰ تا ۸۰ درجه فارنهایت (۲۱ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد) در روز و ۵۵ تا ۶۵ درجه فارنهایت (۱۲ تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد) در طول شب.
- هوای گرم: ۸۰ تا ۹۰ درجه فارنهایت (۲۶ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد) در روز و ۶۵ تا ۷۰ درجه فارنهایت (۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد) در طول شب.
شما می‌توانید برای نگهداری گل ارکیده سفید از دمای 12 تا 28 درجه سانتی‌گراد استفاده کنید.
کوددهی
توصیه می‌شود در طول فصل گل ارکیده (گلدهی) که عموما بهار و تابستان است، از کود مخصوص ارکیده با رعایت دستورالعمل‌های روی آن استفاده کنید. در ماه‌های زمستان به گیاه خود کود ندهید. کوددهی بیش‌ازحد می‌تواند باعث سوختگی ریشه گیاه شما شود. پس از پایان گلدهی و افتادن گلبرگ‌ها، سنبله گل قدیمی را جدا کنید (کل ساقه را قطع نکنید).
تعویض گلدان
گل ارکیده معمولا هر ۲ تا ۳ سال یکبار نیاز به تعویض گلدان دارد؛ به این دلیل که ارکیده‌ها باید گلدانی بزرگ‌تر و فضای بیشتر برای رشد ریشه داشته باشند. همچنین، در صورت عدم تعویض گلدان، احتمال خراب‌شدن گیاه وجود دارد. معمولا بهترین زمان برای تعویض گلدان بهار و تابستان است.
بهتر است از گلدانی استفاده کنید که دهانه آن ۲.۵ سانتی‌متر از گلدان قبلی بزرگ‌تر باشد. ریشه‌های قهوه‌ای‌رنگ و نرم را از گیاه خود جدا و خاک قدیمی را با خاک جدید عوض کنید. خاک جدید را به‌آرامی در گلدان جدید بریزید و با انگشت خود فشار دهید. بعد از تعویض گلدان، گیاه خود را به‌خوبی آبیاری کنید. همچنین، تا یک ماه بعد از انجام این کار نیازی به کوددهی نیست.
هرس
هرس ارکیده بعد از پایان فصل گلدهی به آن اجازه میدهد تا انرژی لازم برای داشتن گل‌های جدید را به‌دست آورد. به‌طور کلی، حذف گل‌های پژمرده باعث می‌شود تا انرژی گیاه روی رشد گل‌های جدید متمرکز شود. قبل از هر برشی روی گیاه خود، قیچی یا تیغ مخصوص هرس را استریل کنید. مراقب ساقه‌هایی که زبانک‌های قهوه‌ای و سبز دارند، باشید. این ساقه‌ها را به‌هیچ‌عنوان هرس نکنید؛ زیرا احتمال گلدهی در آن‌ها زیاد است.
گل ارکیده نماد چیست؟
گل ارکیده نماد عشق، زیبایی، ظرافت، تفکر و جذابیت است. گل ارکیده رنگ‌های مختلفی دارد که هر کدام از آن‌ها بیانگر نماد خاصی هستند:
- گل ارکیده بنفش نماد احترام و سلطنت
- گل ارکیده قرمز نماد عشق و شجاعت
- گل ارکیده صورتی نماد لطافت و زنانگی
- گل ارکیده سفید نماد پاکی و خلوص
- ارکیده زرد نماد شادی و دوستی
- ارکیده آبی نماد معنویت و کمیاب‌بودن
- ارکیده نارنجی نماد هیجان و جسارت
- ارکیده سبز نماد سلامتی و خوش‌شانسی
- ارکیده مشکی نماد قدرت، رمزوراز و مردانگی
در مقاله‌ای دیگر به طور مفصل به این موضوع که “گل ارکیده نماد چیست؟” پرداخته‌ایم و با مطالعه‌ی آن می‌توانید به‌راحتی یک سبد گل ارکیده به سلیقه خودتان و برای مناسبت‌های مختلف تدارک ببینید.
خواص گل ارکیده
اگر فکر می‌کنید که از گل ارکیده فقط می‌توان برای دکور و تزئین منازل استفاده کرد، سخت در اشتباهید. در گذشته داروهای گیاهی از گل ارکیده تهیه می‌شدند. علاوه‌بر این، گل ارکیده می‌تواند باعث کاهش استرس، تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک به درمان بیماری‌هایی همچون آلزایمر و بیماری‌های قلبی، مراقبت از دهان و دندان و… شود.
شکوفه‌های ارکیده به‌عنوان یک ماده آرام‌بخش در داروهای گیاهی مورد استفاده هستند. شما می‌توانید آن‌ها را بجوشانید یا به آب میوه تبدیل کنید و بخورید. کلسیم و منیزیم موجود در شکوفه‌های ارکیده، دندان‌ها و استخوان‌ها را قوی نگه می‌دارند. همچنین، فیبر و مایعات موجود در آن‌ها می‌تواند به هضم غذا کمک کند. آن‌ها همچنین به حفظ سلامت روده‌ها و رفع مشکلاتی مانند یبوست و اسهال کمک می‌کنند.
روش های تکثیر گل ارکیده
روش‌های مختلفی برای تکثیر این گل شگفت‌انگیز وجود دارد که در زیر به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
تکثیر گل ارکیده از طریق ساقه
تکثیر گل ارکیده با ساقه از دو طریق پاجوش و برش ساقه انجام می‌شود که در جدول زیر هرکدام از این روش‌ها را مشاهده می‌کنید.
- تکثیر ساقه گل ارکیده از طریق پاجوش (Keiki): برخی از گل‌های ارکیده دارای پاجوش‌هایی روی ساقه هستند که می‌توانید آن‌ها را تکثیر کنید و در گلدان جدیدی بکارید. برای جداکردن پاجوش، باید پاجوش انتخابی دارای ۲ تا ۳ برگ باشد و همچنین ریشه‌های آن به‌اندازه کافی (۵ تا ۷ سانتی‌متر) رشد کنند. سپس، پاجوش‌ها را به‌کمک یک چاقو یا قیچی تیز و استریل جدا کنید و در گلدان مورد نظرتان بکارید. بهترین زمان برای این کار، بعد از گلدهی یا در فصل بهار است. شرایط محیطی مناسب را برای گیاه جدید فراهم کنید. ممکن است حدود ۶ ماه زمان ببرد تا گیاهتان ریشه دهد.
- تکثیر گل ارکیده از طریق برش ساقه: برای تکثیر گل ارکیده از طریق ساقه می‌توانید از گره‌های موجود روی آن استفاده کنید. شما باید ساقه مورد نظر را از ۲ سانتی‌متر بالاتر و پایین‌تر از گره با وسایل استریل برش بزنید. سپس، در خاک مرطوب و دارای خزه بکارید. گیاه را در محیطی گرم و نور غیرمستقیم خورشید قرار دهید. برای ایجاد یک فضای گلخانه‌ای مناسب و گلدهی بهتر، می‌توانید سطح خاک کاشت را پلاستیک بکشید.
تکثیر ارکیده از طریق تقسیم بوته
در این روش تکثیر شما باید چند ساقه کاملا سالم داشته باشید. در ابتدا گیاه را از گلدان خارج و ریزوم‌هایش را تقسیم کنید. ریزوم‌های انتخابی شما باید ۴ عدد پیاز داشته باشد تا بتوانید از آن استفاده کنید. بعد از انجام این کار، هرکدام را در گلدانی با خاک و زهکشی مناسب بکارید.
تکثیر ارکیده از طریق برگ
در ابتدا برگ‌های سالم و بدون آفت را با استفاده از تیغ یا قیچی استریل‌شده بچینید. سپس، آن را در یک ظرف آب قرار دهید. شما می‌توانید گیاه خود را در سیب‌زمینی هم بکارید و سپس، گیاه را در محیطی با نور غیرمستقیم بگذارید. از این مرحله به بعد صبر و حوصله شما حرف اول را می‌زند. زمانی که گیاه ریشه داد، آن را در خاک مناسب و مرطوب بکارید. بهترین زمان برای انجام این تکثیر سخت و طولانی‌مدت، فصل بهار است.
تکثیر ارکیده از طریق بذر
تکثیر از طریق بذر روشی زمان‌بر است و شما به‌راحتی نمی‌توانید این روش را عملی کنید؛ زیرا به یک متخصص حرفه‌ای در این زمینه نیاز دارید. بذر گل ارکیده بسیار ریز است و برای انجام این روش به شرایط آزمایشگاهی مناسب نیاز خواهید داشت.
بیماری های گل ارکیده و روش درمان
گل ارکیده هم همانند سایر گیاهان دچار مشکلات و بیماری‌های متعددی می‌شود؛ اما نگران نباشید. راه‌های درمان مشخصی دارد که در زیر به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
علت خشک شدن ریشه های هوایی ارکیده
کوددهی بیش‌ازحد، رطوبت کم، تابش مستقیم نور خورشید، زهکشی نامناسب، گردش هوای ضعیف در اطراف ریشه‌ها، کم‌آبی و دفن ریشه‌های هوایی زیر خاک، می‌تواند دلایل اصلی خشک‌شدن ریشه‌های هوایی باشد. برای درمان این مشکل باید ریشه‌های هوایی را که نرم و تیره شده‌اند، از گیاه جدا و سایر ریشه‌ها را هم با قارچ‌کش مخصوص ضدعفونی کنید. به‌یاد داشته باشید که ریشه‌های هوایی باید بیرون از خاک قرار بگیرند و بعد از آبیاری هم خشک شوند.
علت گل ندادن ارکیده
دما و نور نامناسب، زهکشی ضعیف، کوددهی بیش‌ازحد و کمبود مواد غذایی، علت اصلی گل‌ندادن ارکیده شماست. شما باید برای گل‌دادن گیاه خود شرایط محیطی مساعدی را از جمله زهکشی مناسب، نور غیرمستیقم خورشید، دمای ۲۵ تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد و… را فراهم کنید.
علت شکستن شاخه گل ارکیده
ممکن است گیاهتان را در محل‌های شلوغ و پررفت‌وآمد قرار داده‌اید که اکنون شاخه‌های آن شکسته شده‌اند. محل قرارگیری گیاه شما نباید در معرض برخورد اشیاء و افراد مختلف باشد.
علت باز نشدن غنچه گل ارکیده
دما و رطوبت نامناسب، نور ناکافی و کوددهی کم می‌تواند روی بازنشدن غنچه‌های گل ارکیده تاثیر داشته باشد. بنابراین بهترین کار، شناسایی نوع ارکیده و مساعدکردن شرایط برای گلدهی است.
علت زرد شدن برگ ارکیده
نور زیاد، آبیاری بیش از حد، دمای زیاد و تعویض مداوم گلدان می‌تواند باعث زردشدن برگ‌های گل ارکیده شود. شما در ابتدا باید دلیل اصلی زردشدن برگ‌ها را بررسی کنید تا راه درمان مناسب آن پیدا شود.
به‌عنوان مثال، اگر مشکل از دمای محیط باشد، شما باید گل خود را در محدوده دمایی ۱۵ تا ۲۷ درجه سانتی‌گراد قرار دهید. به‌هیچ‌عنوان گل ارکیده خود را غرقابی نکنید و از قراردادن آن در برابر نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
علت شل شدن برگ ارکیده
شل‌شدن برگ گیاه ارکیده می‌تواند به کم‌آبی و پوسیدگی ریشه مرتبط باشد. اگر دلیل اصلی آن کمبود آب باشد، بعد از آبیاری منظم، برگ گیاه شما به حال اولیه خود برمی‌گردد؛ اما اگر مشکل پوسیدگی ریشه باشد، باید گل را از گلدان خارج و ریشه‌ها را از لحاظ تغییر رنگ و شل‌شدن بررسی کنید. در صورت مشاهده چنین مشکلی باید گلدان را عوض و از خاک مناسب استفاده کنید.
پوسیدگی ریشه ارکیده
هر زمانی که ساقه‌ها، برگ‌ها یا ریشه‌های هوایی شروع به شل‌شدن یا رنگ‌پریدگی کردند، وقت آن رسیده که ارکیده را از گلدانش بیرون آورید و ریشه‌ها را بررسی کنید. ریشه‌های پوسیده تغییر رنگ می‌دهند؛ قهوه‌ای یا سیاه و نرم می‌شوند. علت پوسیدگی ریشه آبیاری بیش‌ازحد و زهکشی نامناسب است.
اگر قسمت‌های بیرونی ریشه گل ارکیده شما دچار پوسیدگی شده است، باید با استفاده از وسایل استریل قسمت پوسیده را برش دهید. دارچین درمانی گل ارکیده (درمان پوسیدگی ریشه) می‌تواند به برطرف‌کردن پوسیدگی ریشه کمک کند. شما می‌توانید از محلول آب و پودر دارچین برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه و قارچی‌شدن گیاه خود استفاده کنید. در نهایت، بعد از دارچین‌درمانی باید ارکیده را درون گلدانی با زهکشی و خاک مناسب مجددا بکارید.
علت خشک شدن غنچه گل ارکیده
علت خشک‌شدن غنچه گل ارکیده می‌تواند تماس با مواد شیمیایی، رطوبت ناکافی و نور شدید خورشید باشد. برای درمان این مشکل باید شرایط محیطی لازم را برای گل ارکیده خود فراهم کنید.
چسبناک شدن برگ ارکیده
شته‌ها و شپشک آردآلود می‌تواند باعث چسبناک‌شدن برگ ارکیده و در نهایت زردی و پژمردگی آن‌ها شود. برای ازبین‌بردن این آفات می‌توانید از صابون‌های حشره‌کش و روغن‌های باغبانی استفاده کنید.
قارچی شدن ارکیده
قارچی‌شدن گل ارکیده نشانه‌ای از بیماری لکه‌برگی است. در این بیماری شما شاهد لکه‌های صورتی و خاکستری‌رنگ روی ارکیده خواهید بود. برای ازبین‌بردن این بیماری باید قسمت‌های بیمار را از گیاه خود جدا یا با یک کارشناس در این زمینه مشورت کنید.
آفات گل ارکیده
گل ارکیده می‌تواند درگیر بیماری‌ها و آفات مختلفی شود که در زیر به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
شپشک آردآلود
شپشک‌های آردآلود شیره گیاه را می‌مکند و موم‌های چسبنده‌ای را دفع می‌کنند که کیفیت گیاه و میوه را کاهش می‌دهند. این آفت با ترشح پودر سفید آردی و مومی‌شکل، از خود در برابر بیشتر آفت‌کش‌ها محافظت می‌کند. استفاده از صابون حشره‌کش، سم مالاتیون و روغن باغبانی، موثرترین ابزار کنترل شپشک آردآلود هستند.
کنه‌های عنکبوتی
کنه‌های عنکبوتی تارهای ریز و ابریشمی دارند و در عین حال اثرات بسیار مخربی روی گیاه ارکیده شما ایجاد می‌کنند. کنه‌های عنکبوتی ارکیده‌هایی با برگ‌های نازک را ترجیح می‌دهند و جذب رنگ‌های روشن به‌خصوص رنگ زرد می‌شوند. این آفت را می‌توانید با صابون‌های حشره‌کش و روغن باغبانی کنترل کنید.
تریپس
تریپس یکی از سرسخت‌ترین آفت‌های گل ارکیده محسوب می‌شود که کنترل‌کردن آن دشوار است. این حشره‌ها باعث تغییر شکل گل‌ها و ایجاد حفره روی برگ‌ها می‌شوند. شما می‌توانید برای ازبین‌بردن آن‌ها از سم مالاتیون استفاده کنید.
شته‌ها
شته‌ها یکی از اصلی‌ترین آفات گل ارکیده به‌حساب می‌آیند و باعث ضعیف‌شدن گل ارکیده خواهند شد. اگر برگ‌های گل ارکیده شما زرد یا قهوه‌ای شد، ممکن است یکی از نشانه‌های حمله شته‌ها به گیاه باشد. برای ازبین‌بردن شته‌ها می‌توانید از صابون‌های حشره‌کش، روغن باغبانی و شست‌وشو با آب استفاده کنید.
زیباترشدن خانه شما با گل ارکیده‌های متنوع
وجود گل ارکیده در رنگ‌ها و انواع مختلف در منزل یا حیاط شما، زیبایی و جلوه محیط را دوچندان می‌کند. اما، نگهداری و مراقبت از این گیاه زیبا نیازمند اطلاعات کافی است. با مطالعه این مطلب شما درباره انواع ارکیده‌ها، طریقه نگهداری گل ارکیده، روش‌های تکثیر و انواع بیماری‌های آن اطلاعات کافی به‌دست آوردید. شما می‌توانید با سفارش گل آنلاین از اسنپ فود به سرعت گل ارکیده یا دسته گل ارکیده عروس و سایر گیاهان مورد نطر خود را به‌صورت آنلاین سفارش دهید.
اگر در اصفهان زندگی می‌کنید، به راحتی از گل فروشی اصفهان، انواع گل و گیاه دلخواه خود را آنلاین سفارش دهید و با تحویل سریع درب منزل دریافت کنید؛ زیرا اسنپ فود در شهرستان‌ها هم خدمات گلفروشی آنلاین را ارائه میدهد.
سوالات متداول
گل ارکیده چند بار در سال گل میدهد؟
بستگی به نوع گل ارکیده شما دارد. برخی از ارکیده‌ها هر ماه و برخی دیگر هر یک یا دو سال یکبار گل می‌دهند.
راز دوباره گل دادن ارکیده چیست؟
بهترین راه برای گل‌دادن مجدد گل ارکیده، مساعدکردن شرایط محیطی مانند کوددهی مناسب، دما و آبیاری به‌اندازه، هرس‌کردن به‌موقع، نور کافی و… است.
انواع گل ارکیده کدام است؟
انواع گل ارکیده شامل ارکیده فالانوپسیس، دندروبیوم، ارکیده کاتلیا، سیمبیدیوم و… است.
آیا نگهداری گل ارکیده در گلدان شیشه ای امکان‌پذیر است؟
بله؛ نگهداری گل ارکیده در آب داخل شیشه به شما این امکان را میدهد که از سلامت ریشه‌ها آگاه شوید و از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری کنید.
