قلمه زدن گل شمعدانی به 4 روش اصلی کاشت
قلمه زدن گل شمعدانی یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌های تکثیر این گیاه است که به تجربه زیادی نیاز ندارد و به‌راحتی در خانه می‌توانید انجام دهید. با انتخاب ساقه‌های سالم و استفاده از خاک مناسب، می‌توانید به‌راحتی قلمه‌ها را ریشه‌دار و این گیاه را تکثیر کنید و گل‌های جدیدی پرورش دهید. این روش نه‌تنها اقتصادی است، بلکه فرصتی برای لذت‌بردن از فرایند رشد گیاه هم فراهم می‌کند.
برای موفقیت در قلمه‌زنی، آگاهی از زمان مناسب و فراهم‌کردن شرایط محیطی مطلوب، اهمیت بالایی دارد. اکنون وقت آن است که دست به کار شوید، چند ساقه سالم از گل شمعدانی را انتخاب کنید و با رعایت نکاتی که در این مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنیم، با یک قلمه کوچک، دنیایی از گل‌های شمعدانی رنگارنگ و شاداب بسازید.
قلمه زدن گل شمعدانی در خاک
قلمه زدن شمعدانی در خاک یکی از روش‌های تکثیر این گیاه است که با جداکردن بخشی از ساقه سالم و کاشت آن در محیط مناسب انجام می‌شود. قلمه‌زدن، ساده‌ترین روش تکثیر است که در ادامه، تمام مراحل آن را شرح می‌دهیم.
1. ساقه‌های سالم را برای قلمه‌زنی انتخاب کنید
برای قلمه زدن گل شمعدانی، ساقه‌های سبزی را انتخاب کنید که گل، آفت یا بیماری ندارند، محکم و کاملا سالم هستند. سپس، قلمه‌ها را در اندازه‌های حدود 8 تا 12 سانتی‌متر با حدود 3 تا 6 گره برش بزنید. کار برش را به‌کمک چاقو یا قیچی باغبانی تیز انجام دهید تا قلمه خوبی داشته باشید.
2. یک برش انتهای ساقه ایجاد کنید
با استفاده از قیچی یا چاقوی تیز استریل‌شده، یک برش تمیز در زیر گره برگ ایجاد کنید. این‌کار رشد بهتر ریشه را تضمین می‌کند و خطر خراب‌شدن ساقه را کاهش می‌دهد.
3. برگ‌ها و شاخه‌های اضافی را جدا کنید
پس از برش، تمام شاخه‌های اضافه و برگ‌ها را از روی قلمه جدا کنید؛ به‌طوری که تا 5 سانتی‌متر فقط خود ساقه باقی بماند. این‌کار به قلمه کمک می‌کند تا بیشترین انرژی‌اش را به‌جای رشد شاخ‌وبرگ، روی ریشه‌های در حال رشدش متمرکز کند. در نهایت، برای ادامه فرایند فتوسنتز، چندتا از برگ‌هایی که در ابتدای ساقه قرار دارند، نگه دارید و برگ‌های بریده‌شده یا بیمار را جدا کنید.
برای اینکه قلمه‌هایتان زودتر ریشه بزنند، می‌توانید انتهای ساقه‌ها را در هورمون ریشه‌زایی قرار دهید. با این کار در کنار افزایش سرعت ریشه‌زایی، می‌توانید از آلودگی‌های پس از قراردادن قلمه‌ها در خاک هم محافظت کنید.
4. گلدان را آماده کنید
گلدان مورد نظرتان را با خاکی که زهکشی خوبی دارد، پر کنید. شمعدانی‌ها از رطوبت زیاد خوششان نمی‌آید؛ بنابراین، خاکی با زهکشی خوب می‌تواند از پوسیدن ساقه‌ها و ریشه‌ها جلوگیری کند. ماسه، مخلوط خاک و کودهای طبیعی یا مخلوط کوکوپیت و پرلیت، خاک مخصوص قلمه شمعدانی را می‌سازند که رشد بهتر آن را تضمین می‌کند.
5. قلمه‌ها را در گلدان بکارید
با انگشت یا مداد، حفره‌هایی برای کاشت قلمه‌ها در خاک ایجاد کنید؛ سپس، قلمه‌ها را به‌آرامی در خاک بگذارید و اطراف آن‌ها را محکم کنید تا صاف بایستند. پس از کاشت، بهتر است گلدان قلمه‌ها را به مدت یک هفته در یک محیط گرم و نیمه‌سایه، دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید تا قلمه گل شمعدانی بتواند انرژی خود را بر ریشه‌زایی متمرکز کند. پس از یک هفته می‌توانید گلدان‌ها را به مکان پرنورتری همچون مقابل یا کنار پنجره منتقل کنید.
6. گلدان‌ها را بیش از اندازه آبیاری نکنید
میزان کمی آب در گلدان بریزید تا خاک اطراف قلمه سفت‌تر شود؛ اما از خیس‌کردن کامل خاک خودداری کنید. برای حفظ رطوبت خاک می‌توانید یک کیسه پلاستیکی شفاف را سوراخ کنید و روی گلدان بکشید. این کار کمک می‌کند تا رطوبت خاک حفظ و از کپک‌زدن قلمه‌ها جلوگیری شود. حتی می‌توانید هرروز کیسه را از روی گلدان بردارید تا قلمه‌های گل تنفس کنند.
7. از قلمه‌ها مراقبت کنید
وضعیت قلمه‌ها را به‌طور مرتب بررسی کنید تا مطمئن شوید خاک، رطوبت دارد یا غرقاب نشده است. اگر سوراخی روی نایلون‌ها ایجاد نکرده‌اید، هرروز کیسه را باز کنید تا مقداری هوا در جریان باشد و از بروز مشکلات قارچی جلوگیری شود.
چقدر باید منتظر ریشه‌زدن قلمه‌ها باشیم؟
در بهترین شرایط، 3 تا 4 هفته و در بدترین شرایط، 6 تا 8 هفته پس از کاشت، قلمه‌ها ریشه خواهند زد. پس از اینکه گیاه به‌خوبی ریشه دواند، بهترین زمان کاشت شمعدانی در باغچه یا گلدان است تا رشد کند. در صورت مهیابودن شرایط، بعد از چند هفته شاهد گل‌های زیبای شمعدانی خواهید بود.
قلمه زدن شمعدانی در آب
قلمه زدن شمعدانی عطری در آب به این صورت است که حدود چند سانتی‌متر از یک شیشه یا ظرف را باید از آب پر کنید. سپس، قلمه‌ای که از گیاه جدا کرده‌اید، از قسمت بریده‌شده در آب قرار دهید. آب ظرف نباید روی برگ‌ها را بپوشاند، به اندازه پوشاندن 3 تا 4 گره از ساقه گیاه، کافی است. در نهایت، باید هر 3 تا 5 روز آب ظرف را عوض کنید؛ چراکه آب کدر می‌تواند منجر به پوسیدگی شود.
قلمه زدن شمعدانی با برگ
متداول‌ترین روش برای تکثیر شمعدانی، قلمه‌زدن یا استفاده از بذر است؛ اما برخلاف برخی از گیاهان دیگر، این گیاه را از طریق برگ‌ها هم می‌توان تکثیر کرد. کافی است کارهای زیر را انجام دهید.
1. جداکردن برگ
تعدادی از برگ‌های جوان و سالم قسمت پایینی ساقه گیاه را با احتیاط و طوری جدا کنید که بخشی از ساقه در انتهای برگ‌ها باقی بماند؛ چراکه این قسمت، سلول‌های لازم برای رشد گیاه جدید را فراهم می‌کند. پس از آن، حدود 5 تا 7 سانتی‌متر از قسمت انتهایی برگ را به‌صورت مورب برش دهید.
2. کاشت در گلدان
برگ‌ها را در یک گلدان با خاک و زهکشی خوب، کنار لبه‌ها بکارید. برای اینکه قبل از ریشه‌دهی، قلمه‌تان آب زیادی از دست ندهد، می‌توانید مقداری از سطح برگ (حدود نصف) را کوتاه کنید.
3. آبیاری قلمه‌های برگ
قلمه برگ شمعدانی را آبیاری کنید و سطح خاک را با یک کیسه پلاستیکی سوراخ‌شده بپوشانید تا رطوبت خاک حفظ شود و در عین حال، هوا در گردش باشد. به‌طور مرتب گلدان‌ها را بررسی کنید تا رطوبت خاک در حد اعتدال (نه خیلی مرطوب و نه خیلی خشک) باشد؛ چراکه رطوبت زیاد باعث خراب‌شدن قلمه و رطوبت کم باعث خشک‌شدن آن می‌شود.
4. بررسی ریشه‌دهی برگ‌ها
قلمه‌های برگ هم به روش معمول ریشه می‌دهند. برای اینکه مطمئن شوید برگ‌ها ریشه داده‌اند، می‌توانید خیلی آرام و بدون فشار زیاد آن‌ها را بکشید. اگر مقاومتی احساس کردید، یعنی ریشه‌دهی آغاز شده است. زمانی که رشدی در برگ‌ها مشاهده کردید و از ریشه‌دهی گیاه مطمئن شدید، آن‌ها را به گلدان‌های جداگانه منتقل کنید.
قلمه‌های برگ نسبت به قلمه‌های گرفته‌شده از ساقه گیاه در نشان‌دادن رشد در قسمت بالایی کُند عمل می‌کنند؛ بنابراین، نگران نباشید و صبر کنید. رشد جدید از زیر خاک و در پایه دم‌برگ ظاهر خواهد شد.
قلمه زدن شمعدانی در ماسه
در روش قلمه زدن گل شمعدانی در ماسه، قلمه‌های سالم را باید در ماسه شسته‌شده و مرطوب بکارید. ماسه به‌دلیل زهکشی مناسب، ریشه‌زایی گیاه را تسهیل می‌کند و باعث رشد بهتر ریشه‌های شمعدانی می‌شود.
تکثیر گل شمعدانی با بذر
در این روش تکثیر شما به بذر گل شمعدانی، گلدان، خاک مخصوص شمعدانی، نور خورشید و کود نیاز دارید. بهترین زمان برای کاشت بذر، بهار است که باید مراحل زیر را طی کنید.
- گلدان را با خاک مناسب (ماسه، کوکوپیت یا ترکیب پیت ماس) و مرطوب پر کنید.
- به اندازه نیم سانتی‌متر و دو برابر قطر بذرها، سوراخی در خاک ایجاد کنید.
- بذر را درون سوراخ‌ها قرار دهید و روی آن‌ها را با خاک بپوشانید.
- خاک را با اسپری‌کردن آب روی آن مرطوب کنید و برای حفظ رطوبت، سطح خاک را با نایلون شفاف بپوشانید.
- گلدان را در مکانی گرم (در دمایی حدود 23 درجه سانتی‌گراد) با نور مناسب اما غیرمستقیم قرار دهید.
- به‌منظور جلوگیری از کپک‌زدن خاک، هر چند وقت یک‌بار پوشش نایلونی را بردارید تا هوای تازه به سطح خاک برسد.
- حدود 3 تا 7 روز طول می‌کشد تا بذرها جوانه بزنند و رشد کنند؛ به‌همین دلیل، در این مدت لازم است رطوبت خاک را حفظ و در صورت خشک‌شدن سطح خاک، از اسپری آب برای مرطوب‌کردن سطح آن استفاده کنید.
- پس از مشاهده اولین جوانه‌های گیاه، سوراخ‌هایی برای تنفس روی نایلون ایجاد کنید. پس از گذشت یک هفته، چند سوراخ دیگر روی نایلون ایجاد کنید تا شمعدانی به محیط خارجی عادت کند.
پس از گذشت چند هفته از رشد گیاه، نایلون را به‌صورت کامل از روی گلدان بردارید و آن را جلوی یک پنجره آفتاب‌گیر جنوبی قرار دهید. در نهایت، پس از رشد گیاه، هفته‌ای یک‌بار گلدان را کوددهی کنید.
قلمه‌زدن شمعدانی در فصل‌های مختلف
بهترین زمان برای قلمه زدن گل شمعدانی، بهار و تابستان است؛ اما در پاییز و زمستان هم با فراهم‌کردن شرایط مناسب می‌توان این کار را انجام داد. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر درباره زمان‌های مناسب و شرایط کاشت، جدول زیر می‌تواند راهنمای مناسبی برایتان باشد.
| فصل | زمان مناسب | ویژگی‌ها | نکات مهم |
| قلمه زدن شمعدانی در بهار | اوایل بهار | این زمان دومین دوره خوب برای قلمه زدن گل شمعدانی است؛ زیرا گیاه آماده رشد فعال در بهار است. | قلمه‌ها در این فصل به‌سرعت ریشه می‌دهند و می‌توان آن‌ها را به باغچه یا گلدان منتقل کرد. |
| قلمه زدن شمعدانی در تابستان | اوایل تا اواسط تابستان | این فصل بهترین زمان برای قلمه‌زدن است؛ زیرا گیاه در حال رشد فعال است و قلمه‌ها به‌سرعت ریشه می‌دهند. | قلمه‌ها را در محیط نیمه‌سایه و دور از نور مستقیم خورشید بکارید تا از گرمای شدید در امان باشند. |
| قلمه زدن شمعدانی در پاییز | اوایل پاییز | در این زمان، دما کاهش پیدا می‌کند و شرایط برای قلمه‌زدن بهتر می‌شود؛ اما رشد گیاه ممکن است نسبت به تابستان کمی کندتر باشد. | قلمه‌ها را در محیط گرم، نیمه‌سایه و دور از نور مستقیم خورشید نگه دارید. |
| قلمه زدن شمعدانی در زمستان | اواخر زمستان | رشد قلمه‌ها در زمستان به‌دلیل کاهش نور و دما بسیار کند است. | برای تسریع روند ریشه‌دهی، قلمه‌ها را در محیط گرم با نور کافی قرار دهید و از آب زیاد استفاده نکنید. |
فرقی نمی‌کند کدام گونه شمعدانی را در خانه‌تان دارید، روش قلمه‌زدن تمام شمعدانی‌ها یکسان است و شما را صاحب گیاهان جوان می‌کند.
زمان کاشت شمعدانی در باغچه: پس از ریشه‌زدن کامل قلمه‌های شمعدانی، آن‌ها را می‌توانید در باغچه بکارید. برای رشد بهتر شمعدانی، حتما به مناسب‌بودن خاک باغچه برای گیاه و رطوبت آن توجه کنید و در نور مناسب بکارید. شمعدانی باید در محیطی کاشته شود که نه خیلی سایه باشد و نه نور شدید خورشید برگ‌های آن را بسوزاند.
چرا باید شمعدانی را با قلمه تکثیر کنیم؟
شمعدانی‌ها از ساده‌ترین و زیباترین گیاهانی هستند که با استفاده از قلمه تکثیر می‌شوند. برخی از مزایای کلیدی قلمه زدن گل شمعدانی را در ادامه آورده‌ایم.
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها: به‌جای خرید گیاه جدید می‌توانید با استفاده از یک گیاه، باغچه‌تان را با گیاهان زیاد پر کنید.
- دستیابی به گیاهان سالم‌تر: با گذشت زمان، شمعدانی‌ها پیرتر می‌شوند و ممکن است گل‌دهی و زیبایی کمتری داشته باشند؛ بنابراین، با تکثیر و قلمه زدن شمعدانی در بهار می‌توانید به گیاهان جوان و زیبایی دست یابید.
مشکلات احتمالی پس از قلمه زدن گل شمعدانی
برخی از رایج‌ترین مشکلاتی که پس از قلمه‌زدن و کاشت شمعدانی ممکن است رخ دهند عبارت‌اند از:
- پوسیدگی: پوسیدگی قلمه‌ها ممکن است به‌دلیل آبیاری بیش از حد گیاه و رطوبت زیاد خاک باشد. برای رفع مشکل، از زهکشی خوب گلدان مطمئن شوید.
- عدم تشکیل ریشه: اگر پس از گذشت مدتی هنوز قلمه‌تان ریشه نداده است، ممکن است از گرما یا نور کافی برخوردار نباشد. آن را به یک مکان گرم‌تر با نور غیرمستقیم خورشید منتقل کنید.
- پژمرده‌شدن قلمه‌ها: اگر قلمه‌های شمعدانی رطوبت زیادی از دست دهند، ممکن است پژمرده شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، سطح خاک را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید؛ البته، به‌صورت منظم نایلون را از روی خاک بردارید یا سوراخ‌هایی روی آن ایجاد کنید تا جریان هوا فراهم شود.
قلمه زدن شمعدانی، راهی آسان برای خلق باغچه‌ای پر از گل
قلمه زدن گل شمعدانی یکی از ساده‌ترین روش‌های تکثیر این گیاه است که با کمترین هزینه ممکن شما را صاحب باغی پر از گل‌های زیبای شمعدانی می‌کند. فقط با کمی صبر، حوصله و دقت می‌توانید از این گیاه قلمه بگیرید و آن را تکثیر کنید. فرقی نمی‌کند باغبانی باتجربه هستید یا مبتدی، برای موفقیت در قلمه‌زنی باید از ساقه‌های سالم، خاک مخصوص قلمه شمعدانی، نور و آبیاری کافی استفاده کنید. با خرید آنلاین گل از اسنپ فود، به راحتی گل شمعدانی یا هر گیاهی که می‌خواهید را به راحتی تهیه کنید.
رعایت نکات ساده‌ای که در این مقاله بیان کردیم، به شما کمک می‌کند تا بتوانید گلدان‌ها و باغچه‌ای زیبا از شمعدانی‌های رنگارنگ و شاداب داشته باشید. شما چه تجربه‌ای از تکثیر این گیاه زیبا دارید؟ خوشحال می‌شویم تجربه‌های ارزشمندتان را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
