سودا یکی از اخلاط چهارگانه در طب سنتی است که معادل عنصر طبیعی خاک قرار می‌گیرد. این خلط نسبت به اخلاط دیگر یعنی دم، صفرا و بلغم، سنگین‌تر و غلیظ‌تر است و به‌عنوان رسوبات خون در بدن ته‌نشین می‌شود. بخش عمده‌ای از  این ماده غلیظ در طحال ذخیره می‌شود و رسوب آن در اعضایی مانند استخوان‌ها، اعصاب و عضلات در حد تعادل لازم است. با این حال، باید دانست که غلبه سودا هم مانند تمام اخلاط دیگر، بدن را از حالت تعادل خارج می‌کند و مشکلات زیادی در پی دارد.

متأسفانه سبک زندگی پراسترس امروزی و عدم تحرک کافی، زمینه‌های مناسبی برای غلبه این خلط فراهم کرده‌اند، اما مهم این است که با شناخت خلط سودا و علائم غلبه آن، تدابیر لازم را در زمان مناسب به کار بگیرید و اجازه بر هم خوردن تعادل طبع خود را ندهید. برای این منظور، با اسنپ فود همراه باشید تا اطلاعاتی مفید در اختیارتان قرار دهیم.

دلایل غلبه سودا

سبک زندگی نادرست ارتباط مستقیمی با افزایش این خلط سنگین و غلیظ دارد و نباید این حالت را فقط به مواد غذایی نسبت داد. برای مثال، به موارد زیر توجه کنید:

• بی‌تحرکی فکری
• بی‌تحرکی جسمی و نشستن‌های مداوم
• استفاده بیش از حد از وسایلی مانند گوشی موبایل و کامپیوتر
• قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرما یا سرمای شدید
• دیر خوابیدن، کمبود خواب و خوابیدن هنگام صبح یا غروب آفتاب
• ایستاده غذا خوردن
• زیاده‌روی در مصرف غذاهای سرد و خشک
• قرار داشتن بدن در معرض فشارهای زیاد از قبیل فشارهای روحی و روانی یا انجام برخی ورزش‌های سنگین
• استفاده از میوه‌های نارس
• مصرف داروهایی که باعث افزایش سردی در بدن می‌شوند.

تدابیر غذایی برای درمان غلبه سودا

غلبه سودا به معنای غلبه سردی و خشکی در بدن است. بنابراین، رژیم پاکسازی سودا باید به گونه‌ای باشد که رطوبت از دست رفته بدن را بازگرداند و گرمای مورد نیاز آن را فراهم کند. برای این منظور، به موارد زیر توجه کنید:

۱. متوقف کردن یا کاهش مصرف غذاهای سودازا

در قدم اول، بسته به نظر پزشک خود مصرف غذاهای سودازا را متوقف یا محدود کنید. برخی از مهم‌ترین غذاهای سودازا عبارتند از:

• غذاهای سرخ‌کردنی
• غذاهای خیلی سرد یا خیلی خشک مانند ماست، ماهی، عدس و…
• غذاهای شور (این غذاها باعث بر هم خوردن تعادل آب و الکترولیت در بدن می‌شوند و علائم ناخوشایند غلبه سودا را تشدید می‌کنند.)
• ادویه‌های بسیار گرم و تند مانند فلفل قرمز (چنین ادویه‌هایی خشکی بدن را بیشتر می‌کنند.)
• ترشیجات و مصرف چاشنی‌هایی مانند سرکه، آبلیمو و آبغوره
• غذاهای فراوری‌شده مانند سوسیس و کالباس
• گوشت گاو
• قندهای تصفیه‌شده
• کافئین و الکل
• چربی‌های اشباع‌شده

۲. مصرف غذاهای سودابر

گنجاندن غذاهایی با طبیعت گرم و تر به تعادل طبع بدن شما کمک می‌کنند. برای مثال غذاهای زیر را ببینید:

• آبگوشت (ترجیحا با گوشت گوسفند و دنبه)
• انواع آش‌ و سوپ‌
• خورشت قورمه سبزی
• خورشت قیمه
• انواع غذای گرم با حبوبات
• انواع خوراک‌ها با حبوبات
• غذا با گوشت شترمرغ، کبک یا بلدرچین

همچنین توصیه می‌شود افرادی که دچار غلبه سودا هستند، حتما روغن زیتون را در برنامه غذایی خود بگنجانند.

۳. مصرف میوه های ضد سودا

برای افزایش انرژی بدن و کاهش خشکی، از میوه‌های شیرین با طبع گرم و تر استفاده کنید. از مهم‌ترین میوه‌های سودابر می‌توان به این موارد اشاره کرد:

انگور، انجیر، انبه، سیب شیرین، انار شیرین، هندوانه شیرین، آناناس، گلابی و…

۴. مصرف سبزیجات ضد سودا

مهم‌ترین سبزیجاتی که افراد سوداوی می‌توانند با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنند، عبارتند از:

هویج، کرفس، ریحان، ترخون، جعفری، مرزه، تربچه، مارچوبه، شلغم، شنبلیله، ترب و…

۵. مصرف آجیل و مغزیجات مناسب برای مزاج سودا

استفاده از مغز بادام شیرین برای درمان غلبه سودا بسیار عالی است. همچنین این افراد می‌توانند از بادام در قالب نوشیدنی شیربادام استفاده کنند. به‌علاوه استفاده روزانه از موادی مانند مویز، کشمش، نخود و فندق هم برای این افراد بسیار مفید است.

۶. نوشیدن دمنوش مناسب مزاج سوداوی

یکی از تدابیر سوداوی‌ها، مصرف مایعات کافی در طول روز است؛ البته باید از مصرف آب سرد و یخ‌زده خودداری کرد. از جمله نوشیدنی‌های مفید برای این افراد می‌توان به شربت شیره انگور، آب گرم و عسل، آب سیب و آب هویج و اشاره کرد. همچنین یکی از راه‌های سریع پاکسازی کبد از سودا و بلغم، مصرف نوشیدنی خاکشیر و ترنجبین است که البته صفراوی مزاج‌ها باید در مصرف آن احتیاط کنند.

در کنار این موارد، انواع زیادی از دمنوش برای دفع سودا هم وجود دارند که باعث آرامش اعصاب و رفع سردی و خشکی بدن می‌شوند. برای مثال، دمنوش گل گاوزبان با به لیمو یا دمنوش گل محمدی با رزماری بسیار مؤثر هستند. همچنین مصرف دمنوش بابونه و دمنوش بادرنجبویه هم برای درمان غلبه سودا توصیه می‌شوند.

۷. مصرف عرقیات ضد سودا

برای درمان سودا از عرقیجات گرم و تر مانند موارد زیر استفاده کنید و به یاد داشته باشید که تهیه آن‌ها از عطاری آنلاین اسنپ فود بسیار راحت است.

• عرق بیدمشک با عسل
• عرق بهارنارنج با عسل
• عرق نسترن با شیره انگور و گلاب

سوداوی ها چقدر آب بخورند؟

دقت کنید که مصرف مایعات کافی به معنای زیاده‌روی در مصرف آب نیست؛ زیرا بخشی از مایعات بدن از طریق خوردن غذاهای آبکی مانند انواع سوپ یا دمنوش‌ها و… تأمین می‌شود. همچنین طبع آب، سرد و تر است و خود زیاد خوردن آب، سردی مزاج را به‌دنبال دارد. در نتیجه زیاده‌روی در آن باعث ایجاد حالاتی مانند سستی، ضعف، کاهش توان بدن، کم‌خونی و… می‌شود. بنابراین، شاید یکی از بهترین پاسخ‌ها برای این سوال این باشد که آشامیدن آب باید با حس تشنگی همراه باشد.

علائم غلبه سودا

مزاج سودا، سرد و خشک است و تجمع این خلط در هر قسمت از بدن، علائم و نشانه‌هایی را به‌دنبال دارد. برای مثال، موارد زیر را ببینید:

• ایجاد اشتهای کاذب و میل به ریزه‌خواری در طول روز
• تأخیر در دوره قاعدگی
• از دست دادن تدریجی وزن
• بدخوابی یا بی خوابی
• اسنداد عروق و ایجاد سردرد
• به وجود آمدن افکار منفی و آزاردهنده، وسواس فکری و نگرانی
• عدم تمرکز
• گود افتادن چشم‌ها
• خشکی پوست و بروز لکه‌های تیره پوستی
• احساس اسپاسم و سوزش در دریچه ورودی معده
• ایجاد لرزش و تیک در بدن
• احساس خستگی، پژمردگی روحی و بی قراری
• وجود اسپاسم‌های عضلانی ناخواسته
• خشکی مو و در موارد شدیدتر ریزش مو

درمان مزاج سوداوی

درمان غلبه سودا بسته به سن، جنسیت و شرایط محیطی هر فرد متفاوت است. همچنین ممکن است این خلط به صورت ترکیبی با سایر اخلاط در اعضای بدن وجود داشته باشد که یک پزشک طب سنتی باید تمام این موارد را در نظر بگیرد. معمولا در ابتدای درمان سودا ، از داروهای منضج سودا استفاده می‌شود. نضج به معنای پختن است و استفاده از چنین داروهایی، با قوام دادن خلط سودا، حالت سفت و چسبنده آن را برطرف می‌کند. در ادامه درمان، از داروهای مسهل استفاده می‌شود تا بدن بتواند سودای نرم شده را با سهولت بیشتری دفع کند. توجه کنید که تمام مراحل درمان سودا باید زیر نظر پزشک طب سنتی یا ایرانی انجام شود. فراموش نکنید که در کنار استفاده از داروها، اطلاح سبک زندگی و نوع تغذیه هم بسیار مهم است.

سودابر قوی

گاهی تنظیم یک رژیم غذایی درست برای درمان غلبه سودا کافی است، اما گاهی هم نیاز است که یک سودابر قوی تجویز شود. سودابر یک داروی ترکیبی گیاهی است که بر پایه فرمول‌های طب سنتی ایرانی تولید می‌شود و معمولا رد پای گیاهانی مانند هلیله سیاه، افتیمون، فلوس، گل سرخ، سنای مکی و… در آن به چشم می‌خورد. با این حال، هر داروی سودابر مانند افتیمون، اطریفل افتیمونی، اطریفل اسطوخدوسی و… ترکیبات خاص خود را دارند و بسته به شدت و ضعف بیماری توسط پزشک متخصص تجویز می‌شوند. برای مثال، اطریفل اسطوخدوسی، دارویی مناسب برای پاکسازی سودای مغز است. از ترکیبات دیگر در این مورد می‌توان به ماء‌الجبن افتیمونی اشاره کرد که اضطراب و وسواس فکری را کاهش می‌دهد.

نشانه های دفع سودا

در نتیجه دفع سودا ، علائم آزاردهنده به سرعت رو به بهبود می‌روند. برای مثال، به موارد زیر توجه کنید:

• روشن شدن رنگ پوست
• کاهش یبوست
• بهبود رنگ و بوی ادرار و مدفوع
• کاهش دردهای عضلانی و عصبی
• بهبود کیفیت خواب
• کاهش اضطراب و نگرانی

سایر تدابیر درمانی برای غلبه سودا

اصلاح سبک زندگی فقط شامل خوراکی‌ها نیست و لازم است افرادی که دچار غلبه اخلاط بدن هستند، یک بازنگری کلی درباره ساعات خواب و بیداری، میزان فعالیت‌های بدنی و… هم داشته باشند. غلبه مزاج سودا هم از این قاعده خارج نیست و لازم است در کنار رژیم پاکسازی سودا، موارد زیر هم رعایت شوند:

• انجام ورزش‌های سبک روزانه مانند یک پیاده‌‌روی 30 دقیقه‌ای برای کسانی که دچار غلبه سودا هستند، بسیار مفید است.
• ماساژدرمانی با انواع روغن‌های گرم و تر که از میان آن‌ها می‌توان به روغن گل بنفشه و روغن بادام شیرین اشاره کرد. ماساژ ملاج، گونه، شقیقه و حتی قلب و قفسه سینه با این روغن‌ها بسیار مؤثر است و بهتر است این کار در طول روز انجام شود.
• استشمام عطرهایی مانند عطر گل نرگس، شب بو و زنبق یکی از بهترین راه‌های پاکسازی سودا از مغز است. این عطرها باعث کاهش سردی مغز و دستگاه عصبی می‌شوند.
• اگر برای دفع سودا به فکر حجامت هستید، حتما با پزشک خود مشورت کنید. گاهی انجام حجامت در فصل مناسب و پس از انجام تدابیر خاص، سودمند است، اما برای همه افرادی که دچار غلبه سودا هستند، توصیه نمی‌شود.
• افرادی که دچار غلبه مزاج سودا هستند، باید خواب کافی (حداقل 7 ساعت) و به موقع داشته باشند. لازم است این افراد حدود ساعت 10 شب بخوابند و صبح زود از خواب بیدار شوند.
• استحمام با آب ولرم برای این افراد مفید است و استفاده از نرم‌کننده‌های پوستی هم مانع خشکی پوست می‌شود.
• توصیه می‌شود این افراد برای آرام‌‌سازی ذهن و بدن خود از تکنیک‌های تنفسی مثل تنفس شکمی آگاهانه و مدیتیشن استفاده کنند.
• مصرف مایعات کافی در طول روز را جدی بگیرید و مصرف غذاهای سودازا را به حداقل برسانید.

درمان غلبه سودا را جدی بگیرید…

توجه کنید که غلبه سودا در درازمدت باعث ایجاد سودای سوخته در بدن می‌شود که درمان آن سخت‌تر خواهد بود. بنابراین اگر احساس می‌کنید که دچار علائم غلبه سودا شده‌اید، زودتر دست به کار شوید و سبک زندگی خود را با توجه به موارد گفته شده در این مقاله، اصلاح کنید. فراموش نکنید که درمان سودا در موارد حادتر حتما باید تحت نظر پزشک طب سنتی انجام گیرد؛ لذا از خود‌درمانی و مصرف خودسرانه داروهای گیاهی بپرهیزید.