بولاغ اوتی (بولاغ به معنای چشمه کوچک و اوت به معنای گیاه و علف) نام نوعی سبزی آبزی است که به دلیل طعم و مزه‌ تند و فلفلی خود بسیار شهرت دارد. این گیاه از اروپا تا آسیا در بخش‌های آبی و گلی رشد می‌کند. بولاغ اوتی با ظاهر لطیف و فواید منحصربه‌فردی که دارد، در نقاط مختلف جهان در تهیه بسیاری از انواع غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این‌رو، ما در این مطلب از اسنپ فود تصمیم داریم علاوه‌ بر معرفی کامل این گیاه، از زاویه‌ای دقیق‌تر خواص بولاغ اوتی را بررسی کنیم و به‌طور ویژه با خواص عرق بولاغ اوتی برای لاغری نیز آشنا شویم.

بولاغ اوتی چیست؟

بولاغ اوتی (Watercress) گیاهی علفی از راسته شب‌بو‌هاست که برای رشد خود به آب وابسته است. علاوه ‌بر علف چشمه، این گیاه با نام‌های دیگری از جمله شاهی آج، خرسون، رشاد و جرجیره آبی نیز شناخته می‌شود. بولاغ اوتی دارای برگ‌هایی پرمانند به رنگ سبز‌تیره است که به‌صورت عمودی و متناوب، رو به روی هم قرار دارند. این گیاه در خاک مرطوب و غنی از مواد مغذی یا آب کم‌عمق مانند آب چشمه‌های کوچک به‌صورت شناور می‌روید و ممکن است تا ارتفاع شصت سانتی‌متری نیز همچنان به رشد خود ادامه دهد. گل‌های بولاغ اوتی که طعم تلخی دارند، کوچک و به رنگ سفید هستند.

در گذشته، مردم از بولاغ اوتی که طبع گرم و خشکی دارد، تنها به‌عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در غذاهای خود استفاده می‌کردند. با این حال، امروزه این گیاه بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که اکنون یکی از جدیدترین سوپرغذاها به‌شمار می‌آید و از تمام قسمت‌های آن (دانه، گل و برگ) استفاده می‌شود. یکی از دلایل محبوبیت استفاده از تمام قسمت‌های بولاغ اوتی را می‌توان محتوای مغذی متراکم آن دانست که به تازگی محققان به آن پی برده‌اند.

درواقع، بولاغ اوتی سرشار از ویتامین‌ها و غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی است که باعث شده‌اند این گیاه فواید بسیاری برای بدن داشته باشد. حتی گل آن نیز برای درمان بیماری‌های مختلف از قبیل گرفتگی عضلات، روماتیسم و تیروئید کاربرد دارد. عصاره بولاغ اوتی هم به‌ دلیل پتاسیم فراوان، برای بهبود سلامت قلب، فشار خون و حتی سلامت استخوان‌ها بسیار مفید عمل می‌کند. در بخش زیر، به حقایق تغذیه‌ای و ترکیبات ارزشمند بولاغ اوتی اشاره می‌کنیم:

خواص علف چشمه یا بولاغ اوتی کدامند؟

گفتیم بولاغ اوتی دارای مجموعه‌ای وسیع از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌هاست. بنابراین، بدیهی است که مصرف این گیاه مغذی و دارویی به شکل‌های مختلف از جمله دمنوش بولاغ اوتی به بهبود وضعیت سلامتی بدن کمک قابل‌توجهی می‌کند. اکنون در بخش زیر، با خواص علف چشمه یا بولاغ اوتی بیشتر آشنا می‌شویم:

خاصیت بولاغ اوتی برای سرطان

بولاغ اوتی پر از بتاکاروتن و سایر کاروتنوئیدهاست؛ این مواد که آنتی‌اکسیدان قوی محسوب می‌شوند، و همانند شیرین بیان می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند. درواقع، مانند بسیاری دیگر از آنتی‌اکسیدان‌ها، کاروتنوئیدها نیز باعث کاهش رادیکال‌های آزاد و مضر در بدن می‌شوند. درنهایت، این رویه استرس اکسیداتیو کمتر و احتمال آسیب سلولی پایین‌تر را به دنبال خواهد داشت و خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌های مزمن مانند آرتریت را کاهش می‌دهد.

خواص بولاغ اوتی برای بهبود سلامت قلب

ترکیبات مغذی موجود در بولاغ اوتی (مانند پتاسیم) می‌توانند به سلامت قلب همانند خواص پونه کمک شایانی کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این گیاه (به‌ویژه کاروتنوئیدها) می‌توانند در روند کاهش فشار خون، کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و همچنین پایین آمدن احتمال حملات قلبی و سکته موثر باشند. علاوه ‌بر آن، بولاغ اوتی ضربان قلب را تنظیم می‌کند و در کاهش کلسترول خون نیز تاثیرگذار است. بدین‌ترتیب این گیاه دارویی برای بهبود عملکرد قلب بسیار موثر عمل می‌کند.

خواص بولاغ اوتی در افزایش عملکرد ورزشی

بولاغ اوتی مقدار زیادی نیترات دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که نیترات می‌تواند بر تحمل فعالیت‌های ورزشی تاثیر بگذارد. به‌عبارتی، استقامت افرادی که نوشیدنی‌های غنی از نیترات مصرف می‌کنند، در طول فعالیت‌های ورزشی با شدت بالا بهبود می‌یابد. در حقیقت، نیترات خستگی عضلانی را کاهش می‌دهد، اسپاسم‌ها و انقباضات ماهیچه‌ای را بهبود می‌بخشد و به کاهش درد عضلات پا کمک می‌کند. بنابراین، نیترات عملکرد بهتر ماهیچه‌ها را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود که فرد حین ورزش درد کمتری را تجربه کند. از این‌رو، اکنون می‌توان به خواص عرق بولاغ اوتی برای لاغری پی برد؛ زیرا عملکرد استقامتی را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود که فرد راحت‌تر ورزش کند.

خواص بولاغ اوتی برای سیستم ایمنی

علاوه‌بر ویتامین A، این سبزی برگ‌دار منبع فوق‌العاده‌ای برای ویتامین C است. همان‌طور که می‌دانید، ویتامین C  در حمایت از سیستم ایمنی بدن نقش مهمی ایفا می‌کند. این ویتامین در روند بهبود زخم‌ها و جراحات نیز تاثیرگذار است و از تولید کلاژن سالم حمایت می‌کند. بنابراین، مصرف در حد اعتدال بولاغ اوتی می‌تواند برای مبارزه با عوامل بیماری‌‌زا و بهبود جراحات مفید واقع شود.

خواص بولاغ اوتی در درمان دیابت

بولاغ اوتی حاوی آنتی‌اکسیدان آلفا لیپوئیک اسید است. این ترکیب حساسیت به انسولین را افزایش و سطح گلوکز خون را کاهش می‌دهد. این آنتی‌اکسیدان همچنین قادر است به جلوگیری از تغییرات ناشی از استرس اکسیداتیو در افراد مبتلا به دیابت کمک موثری کند. علاوه‌ بر آن، مطالعات روی اسید آلفا لیپوئیک نشان می‌دهند که این ترکیب آسیب عصبی را در افراد مبتلا به دیابت کاهش می‌دهد. حتی سازمان غذا و دارو (FDA) مکمل آلفا لیپوئیک اسید را برای درمان نوروپاتی دیابتی تایید کرده است. درواقع، مصرف بولاغ اوتی می‌تواند علائم بیماری دیابت تایپ دو را تا اندازه خوبی کاهش دهد. پیشنهاد می کنیم که رژیم غذایی مناسب برای دیابت را بخوانید.

خواص بولاغ اوتی در حمایت از سلامت استخوان

بولاغ اوتی منبع فوق‌العاده سه ماده معدنی ضروری برای داشتن استخوان‌های سالم است؛ این مواد معدنی کلسیم، پتاسیم و منیزیم هستند که کلسیم رایج‌ترین ماده معدنی در بدن شماست. همان‌طور که می‌دانید، در صورت عدم دریافت کلسیم کافی ممکن است استخوان‌ها به مرور زمان ضعیف شوند و حتی پوکی استخوان پیش بیاید. از طرفی، منیزیم و پتاسیم نیز به‌طور غیرمستقیم می‌توانند با تاثیر بر رشد سلول‌های استخوانی، بر سلامت بافت استخوانی تاثیر بگذارند و به کاهش احتمال بروز مشکلات ناشی از پوکی استخوان و پیری کمک کنند. از این‌رو، مصرف بولاغ اوتی این مواد معدنی ارزشمند را برای بدن فراهم می‌کند و در بهبود وضعیت استخوان‌ها موثر است.

طرز تهیه دمنوش بولاغ اوتی

برای درست کردن دمنوش بولاغ اوتی، شما ابتدا به بولاغ اوتی خشک‌شده نیاز دارید. برای این منظور، می‌توانید باکیفیت‌ترین و مرغوب‌ترین نوع بولاغ اوتی را با اطمینان از خلوص آن، از عطاری آنلاین اسنپ فود خریداری کنید. در ادامه، برای تهیه دمنوش بولاغ اوتی، تنها کافی است مراحل ساده زیر را دنبال کنید:

• مرحله اول: یک قاشق بولاغ اوتی خشک‌شده را همراه با دو لیوان آب، داخل قوری که زیر آن وارمر قرار دارد، بریزید.
• مرحله دوم: ترکیب حاصل را قدری هم بزنید و سپس درب قوری را بگذارید. اکنون به اندازه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به آن اجازه دم کشیدن بدهید.
• مرحله سوم: پس از گذشت این مدت زمان، دوباره قدری ترکیب دمنوش را هم بزنید و در نهایت، آن را از صافی بگذرانید.
• مرحله آخر: اکنون به قدر کافی صبر کنید تا دمنوش شما کمی از حرارت بیفتد؛ سپس مقداری عسل به آن اضافه و میل کنید.

نکته: ویژگی‌هایی از قبیل ضد باکتریایی، تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت پوست و کمک به هضم غذا از موارد مربوط به خواص عسل طبیعی است. برای تشخیص عسل طبیعی نیز می‌توان به ویژگی‌هایی مانند غلظت، طعم و عطر خاص آن توجه کرد.

عوارض جانبی بولاغ اوتی

در کنار مجموعه خواص بولاغ اوتی که به معرفی آن‌ها پرداختیم، اگر مصرف این گیاه دارویی در حد اعتدال نباشد، طبیعتا مانند سایر گیاهان دارویی می‌تواند عوارض جانبی در پی داشته باشد. از این‌رو، در ادامه به مهم‌ترین مضراتی می‌پردازیم که مصرف افراطی بولاغ اوتی می‌تواند برای بدن داشته باشد:

گفتیم بولاغ اوتی سرشار از ویتامین K است؛ با اینکه این ویتامین در بسیاری از مردم، تاثیرات کاملا مثبتی دارد، اما ممکن است برای افرادی که از داروها‌ی رقیق‌کننده خون(وارفارین) استفاده می‌کنند، مشکل‌ساز باشد. بنابراین، این افراد باید مراقب میزان مصرف روزانه بولاغ اوتی خود باشند؛ زیرا درست کار کردن وارفارین به این بستگی دارد که بدن فرد دارای مقدار ثابتی ویتامینK  باشد و افزودن ناگهانی میزان قابل‌توجهی از این ویتامین، باعث تداخل دارویی و بروز مشکلات سلامتی خواهد شد.

از طرفی، دانستیم بولاغ اوتی سرشار از نیترات است. باید توجه داشت که این ماده در صورت قرار گرفتن در معرض باکتری‌ها می‌تواند به نیتریت تبدیل شود. پزشکان نیتریت را با احتمال بروز سرطان معده مرتبط می‌دانند. از این‌رو، در مصرف نوشیدنی‌هایی مانند دمنوش یا عرق بولاغ اوتی اعتدال را رعایت کنید. همچنین توصیه می‌شود که همراه با مصرف بولاغ اوتی از آب‌میوه یا اسموتی‌های سالم استفاده کنید تا از احتمال آلودگی باکتریایی کاسته شود.

خواص بولاغ اوتی و بهبود سلامتی

بولاغ اوتی نوعی سبزی غنی از مواد مغذی است که با طعم فلفلی و فواید مختلف سلامتی خود شناخته می‌شود. این گیاه سرشار از ویتامین‌های A و C است و به حفظ بینایی خوب، تقویت سیستم ایمنی و کمک به بهبود و تولید کلاژن کمک شایانی می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این سبزی مانند کاروتنوئیدها، با پایین آوردن سطح استرس اکسیداتیو، به کاهش احتمال ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی کمک می‌کنند. این گیاه همچنین به دلیل محتوای بالای نیترات، عملکرد ورزشی را افزایش می‌دهد و می‌تواند در روند لاغری کمک‌کننده باشد. به‌علاوه، بولاغ اوتی با محتوای کلسیم، پتاسیم و منیزیم، از سلامت استخوان ها حمایت می‌کند و مانع پوکی استخوان می‌شود. تمامی این ویژگی‌ها باعث می‌شوند تا به این نتیجه برسیم که استفاده از این سبزی در طبخ غذاها یا افزودن دمنوش و عرق بولاغ اوتی به رژیم غذایی، انتخابی عاقلانه است.