تصور کنید گربه دلبند شما، که همیشه با چشمان درخشان و کنجکاوش به شما نگاه می‌کند، ناگهان با ظاهری متفاوت و نگران کننده روبرو می‌شود. پلک سوم او، که معمولاً پنهان است، حالا به وضوح دیده می‌شود و باعث نگرانی شما شده است. این وضعیت، که به بیرون زدگی پلک سوم یا چشم گیلاسی معروف است، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و نیاز به توجه و درمان مناسب دارد. در این مقاله، به بررسی کامل این عارضه، از علائم و علل تا روش‌های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت تا شما بتوانید با آگاهی کامل، به سلامت چشم‌های گربه خود کمک کنید.

پلک سوم گربه چیست

پلک سوم، یک غشای نازک و شفاف است که در گوشه داخلی چشم گربه‌ها قرار دارد و معمولاً دیده نمی‌شود. این پلک، که به آن “غشای چشمک زن” نیز گفته می‌شود، حاوی غده‌ای است که حدود 30 درصد از اشک چشم را تولید می‌کند. وظیفه اصلی پلک سوم، محافظت از چشم در برابر گرد و غبار، اجسام خارجی و آسیب‌ها است. همچنین، به توزیع اشک و حفظ رطوبت چشم کمک می‌کند و در هنگام خواب، سطح چشم را می‌پوشاند. در حالت عادی، پلک سوم به راحتی حرکت می‌کند و تنها در صورت نیاز، سطح چشم را می‌پوشاند.

بیرون زدگی پلک سوم چیست

بیرون زدگی پلک سوم یا چشم گیلاسی، وضعیتی است که در آن، پلک سوم از موقعیت طبیعی خود خارج شده و به صورت قابل مشاهده در گوشه داخلی چشم قرار می‌گیرد. این عارضه می‌تواند یک یا هر دو چشم را تحت تأثیر قرار دهد و باعث ناراحتی و مشکلات بینایی برای گربه شود. در واقع، بیرون زدگی پلک سوم یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای است که می‌تواند از عفونت‌های ساده تا بیماری‌های جدی‌تر متغیر باشد. اسم علمی بیرون زدگی پلک سوم گربه “Prolapse of the nictitating membrane gland” است. همچنین، در برخی منابع به آن “Prolapse of the third eyelid gland” یا به اختصار “Third eyelid prolapse” نیز گفته می‌شود. در گفتار عامیانه و غیررسمی، به دلیل ظاهر قرمز و متورم غده بیرون زده، به آن “Cherry eye” یا “چشم گیلاسی” نیز می‌گویند.

علائم بیرون زدگی پلک سوم

علائم بیرون زدگی پلک سوم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• قرمزی و التهاب چشم: یکی از بارزترین علائم، قرمزی و التهاب چشم است که می‌تواند به دلیل تحریک و یا عفونت باشد.
• ترشحات چشمی: ممکن است ترشحات چشمی مختلفی از جمله ترشحات شفاف، چرکی و یا مخاطی مشاهده شود.
• پلک زدن مکرر: گربه ممکن است به دلیل احساس ناراحتی و یا وجود جسم خارجی در چشم، پلک بزند.
• مالش چشم با پنجه: خارش و سوزش چشم می‌تواند باعث شود گربه با پنجه‌هایش چشم خود را بمالد.
• مشکلات بینایی: در برخی موارد، بیرون زدگی پلک سوم می‌تواند باعث تاری دید و یا کاهش بینایی شود.
• بیرون زدگی غده در گوشه داخلی چشم: در این حالت، یک توده صورتی یا قرمز رنگ در گوشه داخلی چشم قابل مشاهده است.

در صورتی که هر یک از این علائم را در گربه خود مشاهده کردید، بهتر است در اسرع وقت به دامپزشک مراجعه کنید تا علت اصلی این عارضه تشخیص داده شده و درمان مناسب آغاز شود.

علت بیرون زدگی پلک سوم

بیرون زدگی پلک سوم می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:

• مشکلات مادرزادی: برخی از نژادهای گربه مانند برمه‌ای و پرشین، مستعد ابتلا به این عارضه هستند.
• عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی: عفونت‌ چشم گربه می‌توانند باعث التهاب و بیرون زدگی پلک سوم شوند.
• آلرژی‌ها: واکنش‌های آلرژیک به گرد و غبار، گرده گل و یا مواد غذایی از عوامل دیگرند.
• آسیب‌ها و ضربه‌ها: ضربه به سر و یا چشم می‌تواند باعث آسیب به بافت‌های نگهدارنده پلک سوم شود.
• تومورها: تومورهای چشمی می‌توانند باعث جابجایی پلک سوم و بیرون زدگی آن شوند.
• بیماری‌های سیستمیک: برخی از بیماری‌های سیستمیک مانند کم‌کاری تیروئید و یا بیماری‌های خودایمنی باعث ضعف عضلات و بیرون زدگی پلک سوم می‌شوند.
• ضعف یا فلج عصب: آسیب به اعصاب کنترل کننده پلک سوم می‌تواند باعث فلج و بیرون زدگی آن شود.
• کاهش وزن شدید: کاهش وزن شدید باعث تحلیل رفتن بافت چربی پشت چشم و بیرون زدگی پلک سوم می‌شود.
• کم آبی بدن: کم آبی بدن می‌تواند باعث کاهش حجم چشم شود.

تشخیص دقیق علت بیرون زدگی پلک سوم نیاز به معاینه کامل توسط دامپزشک دارد. دامپزشک با بررسی تاریخچه پزشکی گربه، انجام معاینه فیزیکی و در صورت لزوم، انجام آزمایش‌های تکمیلی، علت اصلی این عارضه را تشخیص می‌دهد.

تشخیص بیرون زدگی پلک سوم گربه

تشخیص بیرون زدگی پلک سوم معمولاً با معاینه فیزیکی چشم توسط دامپزشک انجام می‌شود. دامپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، چشم گربه را بررسی می‌کند و به دنبال علائم التهاب، عفونت و یا آسیب می‌گردد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش خون، آزمایش کشت میکروبی، تصویربرداری و بیوپسی برای تعیین علت اصلی عارضه باشد.

• آزمایش خون: برای بررسی وجود عفونت، التهاب و یا بیماری‌های سیستمیک
• آزمایش کشت میکروبی: برای شناسایی عامل عفونی در صورت وجود ترشحات چشمی
• تصویربرداری: برای بررسی وجود تومورها و یا آسیب‌های داخلی چشم
• بیوپسی: برای بررسی نمونه بافت در صورت شک به وجود تومور

درمان بیرون زدگی پلک سوم گربه

درمان بیرون زدگی پلک سوم به علت اصلی آن بستگی دارد. در برخی موارد، این عارضه ممکن است خود به خود بهبود یابد، به خصوص اگر علت آن یک بیماری ویروسی خفیف باشد. اما در موارد دیگر، نیاز به درمان‌های پزشکی یا جراحی وجود دارد.

درمان‌های پزشکی:

درمان های پزشکی که از طریق مراجعه به دکتر دامپزشک برای درمان بیرون زدگی پلک سوم پیشنهاد می‌شود، شامل موارد زیر است:

• • قطره‌ها یا پمادهای چشمی: برای کاهش التهاب، عفونت و یا خشکی چشم
  • آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت‌های باکتریایی
  • داروهای ضد ویروس: برای درمان عفونت‌های ویروسی
  • داروهای ضد التهاب: برای کاهش التهاب و تورم
  • داروهای ضد حساسیت: برای درمان آلرژی‌ها

درمان جراحی:

در صورت نیاز دامپزشک برای درمان مشکل چشم گیلاسی گربه ممکن است روش جراحی را پیشنهاد دهد:

• • جایگزینی پلک سوم: در این روش، پلک سوم به موقعیت طبیعی خود بازگردانده می‌شود و با بخیه ثابت می‌شود.
  • برداشتن غده پلک سوم: در برخی موارد، غده پلک سوم برداشته می‌شود، اما این روش ممکن است باعث خشکی چشم شود.

در صورتی که بیرون زدگی پلک سوم ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد، درمان آن بیماری نیز ضروری است. به عنوان مثال، اگر علت بیرون زدگی پلک سوم، کم‌کاری تیروئید باشد، درمان با هورمون تیروئید می‌تواند به بهبود این عارضه کمک کند.

پیشگیری از بیرون زدگی پلک سوم

پیشگیری از بیرون زدگی پلک سوم همیشه ممکن نیست، زیرا برخی از علل آن مانند مشکلات مادرزادی و یا بیماری‌های سیستمیک، قابل پیشگیری نیستند. اما رعایت برخی نکات می‌تواند به کاهش خطر بروز این عارضه کمک کند:

• معاینات منظم دامپزشکی: برای تشخیص زودهنگام هرگونه مشکل چشمی و درمان به موقع آن‌ها
• واکسیناسیون: برای پیشگیری از بیماری‌های عفونی که می‌توانند باعث بیرون زدگی پلک سوم شوند.
• کنترل انگل‌ها: برای جلوگیری از انتقال بیماری‌ها و عفونت‌هایی که می‌توانند باعث بیرون زدگی پلک سوم شوند.
• محافظت از چشم‌ها در برابر آسیب‌ها: با استفاده از قلاده و جلوگیری از دسترسی به مواد شیمیایی و اجسام تیز.
• تغذیه مناسب: برای حفظ سلامت عمومی و سیستم ایمنی بدن، که می‌تواند به مقاومت در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها کمک کند.
• رعایت بهداشت: تمیز کردن منظم چشم‌ها و اطراف آن‌ها با استفاده از محلول‌های شستشوی مخصوص می‌تواند به جلوگیری از عفونت‌ها کمک کند. شما می‌توانید وسایل مورد نیاز بهداشتی گربه را از پت شاپ آنلاین اسنپ فود به سرعت و راحت خریداری کنید.
• کاهش استرس: استرس می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ها شود. بنابراین، سعی کنید محیطی آرام و بدون استرس برای گربه خود فراهم کنید.

عوارض ناشی از عدم درمان بیرون زدگی پلک سوم

در صورتی که بیرون زدگی پلک سوم درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر چشمی شود، از جمله:

• خشکی چشم: بیرون زدگی پلک سوم ممکن است باعث کاهش تولید اشک و خشکی چشم شود.
• زخم قرنیه: خشکی چشم و قرار گرفتن پلک سوم در معرض هوا و آلودگی‌ها می‌تواند باعث زخم قرنیه شود.
• عفونت‌های چشمی: بیرون زدگی پلک سوم می‌تواند باعث افزایش خطر عفونت‌های چشمی شود.
• کاهش بینایی و یا حتی نابینایی: در موارد شدید، عدم درمان بیرون زدگی پلک سوم می‌تواند منجر به کاهش بینایی و یا حتی نابینایی شود.

بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه علائم بیرون زدگی پلک سوم در گربه خود، حتماً به دامپزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.

کلام آخر

بیرون زدگی پلک سوم در گربه‌ها، هرچند می‌تواند نگران‌کننده باشد، اما با تشخیص و درمان به موقع، اغلب قابل کنترل و بهبود است. با شناخت علائم، علل و روش‌های درمان این عارضه، می‌توانید به حفظ سلامت چشم‌های گربه خود کمک و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در چشم‌های گربه خود، تردید نکنید و در اسرع وقت به دامپزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، بنابراین با رعایت نکات بهداشتی و مراقبت‌های لازم، می‌توانید خطر ابتلا به این عارضه را در گربه خود کاهش دهید. با آگاهی و اقدام به موقع، می‌توانید به گربه خود کمک کنید تا بینایی سالم و راحتی را در تمام طول عمر خود تجربه کند.