اگر به طب سنتی علاقه‌مند هستید، حتما تا به حال بارها درباره عطر گیاه مورد شنیده‌اید. این گیاه معطر و زیبا، سابقه‌ای دیرینه در درمان بیماری‌ها دارد و رد‌پای آن در آشپزی کشورهای جنوب شرقی آسیا هم به چشم می‌خورد. از دیدگاه زرتشتیان، مورد گیاهی مقدس است که در جشن‌ها و مراسم‌های مذهبی حضوری پررنگ دارد. البته علاوه بر عطر، عکس گیاه مورد هم بسیار چشم‌نواز است و گل‌های ستاره‌ای سفید و زیبای آن در میان برگ‌های سبز کشیده، منظره‌ای دیدنی ایجاد می‌کنند. حالا اگر کنجکاو شده‌اید که درباره این گیاه و خواص بی‌نظیر آن در درمان دیابت، زخم‌های پوستی، مشکلات تنفسی و… بیشتر بدانید، با اسنپ فود همراه شوید تا با هم سری به دنیای خوش‌عطر و بوی مورد بزنیم.

گیاه مورد چیست؟

مورد یا مورت گیاهی از تیره موردیان است که با نام علمی «Myrtus communis» شناخته می‌شود. این گیاه درختچه‌ای همیشه سبز است که گاهی ارتفاع آن به 5 متر می‌رسد و آن را به نام‌های دیگری مانند قنطوس، هدس، حمبلاس، قمام، عمار، زند و آس هم می‌شناسند. برگ‌هایی ساده و نوک‌تیز به رنگ سبز تیره دارد که بسیار معطر هستند و گل‌های زیبا و سفیدرنگ آن از اردیبهشت تا تیرماه ظاهر می‌شوند. میوه گیاه، میوه‌ای بیضی یا توپی‌شکل است و رنگ آبی مایل به سیاه و طعمی گس دارد. طبع مورد سرد و خشک است و در بسیاری از مناطق ایران مانند استان فارس، کرمانشاه، یزد، لرستان، خوزستان و نواحی شمالی ایران می‌روید.

مهم ترین خواص مورد

از تخم مورد (میوه)، برگ‌ها و گل‌های این گیاه می‌توان به صورت خوراکی و موضعی استفاده کرد. برای مثال، میوه یا تخم مورد خاصیت ضد‌نفخ دارد و برگ‌های مورد به شکل‌های مختلف در سلامت پوست و مو مؤثر هستند. البته توجه داشته باشید که روغن مورد خوراکی نیست و باید به شکل موضعی استفاده شود. همچنین روی ساقه‌های این گیاه برجستگی‌هایی به نام گال ایجاد می‌شود که خاصیت قابض داشته و مصرف دارویی دارند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر، در ادامه مهم ترین خواص مورد را با هم مرور می‌کنیم:

1. کمک به سلامت قلب و عروق

گیاه مورد حاوی ترکیبی آنتی‌اکسیدانی به نام میریستین است. این ترکیب سطح کلسترول بد خون (LDL) را پایین می‌آورد و مانع تصلب شرایین یا گرفتگی رگ‌های خونی می‌شود. بنابراین، مصرف این گیاه تأثیر قابل توجهی در بهبود عملکرد قلب و عروق دارد.

2. بهبود سلامت پوست

از خواص پودر مورد برای پوست صورت غافل نشوید. این گیاه خاصیت ضد ‌ویروسی و ضد‌ باکتریایی دارد؛ به همین دلیل یک عنصر ثابت در بیشتر ماسک‌های خانگی پوست است. برای مثال، ترکیب پودر برگ مورد و پودر سدر، باعث شفافیت و روشن‌سازی پوست می‌شود.

همچنین می‌توانید برای رفع محل جوش و تبخال از خمیر مورد استفاده کنید. برای این کار، مقداری از پودر برگ خشک‌شده این گیاه را با آب مخلوط کنید، آن را 20 دقیقه روی محل مورد نظر بگذارید و سپس صورت خود را بشویید. جالب است بدانید که در ترکیب بسیاری از داروهای درمان تبخال و آکنه هم از اسانس مورد استفاده می‌شود.

3. جلوگیری از ریزش مو

گیاه مورد خاصیت ضد ‌قارچ و ضد التهاب دارد و قرار دادن آن روی پوست سر، باعث افزایش جریان خون و در نتیجه افزایش اکسیژن‌رسانی در این ناحیه می‌شود. همچنین استفاده از این گیاه به رفع موهای سفید هم کمک می‌کند. ترکیب بلفارول موجود در این گیاه هم لطافت و چربی سبکی به پوست سر می‌دهد؛ البته این ترکیب برای برخی از افرد هم حساسیت‌زا است و باعث ایجاد خارش و سوزش می‌شود.

نحوه استفاده از پودر مورد برای مو به این صورت است که ترکیبی از پودر مورد، سدر، حنا و روغن کنجد درست کنید و آن را روی سر خود بمالید؛ این ترکیب در درمان ریزش مو بسیار مؤثر است. البته استفاده موضعی از روغن درخت مورد هم اثر مشابهی دارد و جلوی ریزش موها را می‌گیرد. همچنین می‌توان از جوشانده مورد برای مو استفاده کرد تا پیاز مو تقویت شود. استفاده از مخلوط تخم مورد و آب چغندر هم به رفع شوره سر کمک می‌کند.

4. کمک به بهبود تنفس

اسانس مورد یکی از اسانس‌های محبوب و پرکاربرد در آروماتراپی و رایحه‌درمانی است. بنابراین، اگر دچار اختلالات تنفسی مانند برونشیت، سیاه سرفه یا آسم هستید، اسانس مورد را دریابید. این گیاه، تأثیر فوق‌العاده‌ای در پاکسازی مجاری تنفسی و آرامش بدن دارد و مشکلاتی مانند سوزش بینی، حنجره و تنفس تند را رفع می‌کند.

5. تقویت سیستم ایمنی بدن

یکی دیگر از خواص گیاه مورد، کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن است. در این مورد، خاصیت ضد باکتریایی و ضد انگلی مورد وارد عمل می‌شود و به بهبود و درمان بیماری‌های عفونی، آنفولانزا و سرماخوردگی کمک می‌کند.

6. کمک به درمان دیابت

تحقیقات درباره تأثیر گیاه مورد در درمان دیابت هنوز ادامه دارد، اما نتایجی که تا به حال به دست آمده، نشان می‌دهد که ترکیبات فراد و فلاونول‌های موجود در این گیاه، در کاهش قند خون مؤثر هستند. بنابراین اگر نگران ابتلا به دیابت هستید یا دنبال ترکیبی طبیعی برای تنظیم قند خون می‌گردید، دمنوش مورد را از قلم نیندازید.

7. رفع بوی ناخوشایند عرق

برای کاهش بوی نامطبوع عرق، مام‌ها و اسپری‌های شیمیایی را کنار بگذارید و به صورت روزانه، کمی پودر برگ مورد را به دست‌ها، پاها و زیر بغل خود بزنید. به همین سادگی، بوی بد ناشی از عرق رفع می‌شود و از خاصیت ضد‌عفونی‌کنندگی گیاه هم برخوردار خواهید شد.

8. کمک به سلامت کلیه ها

یکی از مهم‌ترین خواص گیاه مورد، خاصیت ادرارآور این گیاه است که باعث تحریک کلیه‌ها و رفع سموم بدن از طریق ادرار می‌شود. استفاده از این گیاه برای درمان و کنترل مشکلاتی مانند درد و تورم کلیه‌ها، سنگ کلیه و عفونت مجاری ادراری بسیار مفید است.

9. ضد‌عفونی کننده دهان و دندان

خاصیت ضد‌عفونی‌کننده مورد برای سلامت دهان و دندان هم بسیار عالی است. برای این منظور، جوشانده گیاه مورد را غرغره کنید و داخل دهان خود بچرخانید. این کار، محیط دهان را به‌خوبی ضد‌عفونی می‌کند و باعث رفع تحریک مخاط دهان خواهد شد.

10. بهبود توانایی شناختی مغز

گیاه مورد گیاهی مفید برای مبتلایان به زوال عقل است. بخش مهمی از این خاصیت مربوط به وجود ترکیب میریستین می‌شود که از تشکیل فیبریل بتا – آمیلوئید جلوگیری می‌کند و به عبارت ساده‌تر، جلوی تشکیل رسوب‌های خارج سلولی در مغز مبتلایان به آلزایمر را می‌گیرد. همچنین مصرف برگ و میوه مورد، مانع تخریب مسیرهای عصبی می‌شود و از افراد در برابر ابتلا به اختلالات شناختی شدید محافظت می‌کند.

11. کمک به تعادل هورمونی

جالب است بدانید که گیاه مورد تأثیر فوق‌العاده‌ای در تنظیم عملکرد غدد درون‌ریز به ویژه تیروئید دارد. همچنین به تنظیم ترشح هورمون‌های زنانه، سلامت تخمدان‌ها و افزایش شانس باروری زنان کمک می‌کند. از دیگر خواص مورد برای رحم می‌توان به رفع قاعدگی‌های سنگین اشاره کرد.

12. کمک به بهبود زخم ها

گفتیم که گیاه مورد، خاصیت ضد‌میکروبی و ضد‌عفونی دارد. بنابراین، استفاده از آن در پیشگیری از بروز عفونت‌ها و پاکسازی زخم‌ها مؤثر است. همچنین جلوی رشد میکروب‌ها را می‌گیرد و به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند.

13. کمک به پیشگیری از سرطان

گیاه مورد حاوی مقادیر بالای از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند کوئرستین، میریستین، تانن و کاتچین است. این ترکیبات خاصیت ضد‌سرطانی و ضد‌جهش دارند و در کنار سایر ترکیبات مؤثر، به کاهش سلول‌های سرطانی در بیماری‌هایی مانند سرطان پروستات و سرطان پستان کمک می‌کنند.

14. بهبود بیماری های مقاربتی

عفونت مقاربتی می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد زگیل تناسلی یا ابتلا به سرطان شود. خوشبختانه می‌توان با قرار دادن شیاف‌های حاوی عصاره برگ مورد در واژن به درمان عفونت پاپیلومای انسانی در زنان کمک کرد. این کار به کاهش خارش و سوزش این ناحیه هم کمک می‌کند و می‌توان آن را در اکثر روزهای ماه انجام داد.

15. تقویت معده

اگر دچار معده‌درد هستید، قبل از هر وعده غذایی از مقداری گرد برگ مورد استفاده کنید. این کار به تقویت معده کمک می‌کند و پس از مدت کوتاهی، دیگر خبری از معده‌درد نخواهد بود.

عوارض مورد و محدودیت های مصرف

لازم است در کنار خواص مورد، به عوارض مصرف آن هم توجه داشته باشید و محدودیت‌های استفاده از این گیاه را در نظر بگیرید. برای مثال، به چند مورد از مهم‌ترین عوارض مورد توجه کنید:

• در استفاده از گیاه مورد زیاده‌روی نکنید و به یاد داشته باشید که این کار عوارضی مانند اسهال، استفراغ و مسمویت را به‌دنبال خواهد داشت. این حالت به دلیل وجود ترکیبات سینئول در این گیاه است که خاصیت میکروب‌کشی بالایی دارند و در صورت زیاده‌روی در مصرف، عوارض خطرناک خود را بروز می دهند.
• استفاده از گیاه مورد و اسانس آن برای زنان باردار و شیرده ممنوع است.
• از مصرف روغن مورد برای کودکان خودداری کنید. به یاد داشته باشید که حتی تماس مقدار کمی از این روغن با بدن کودک شما می‌تواند باعث ایجاد مشکلات تنفسی شود. این موضوع به حدی جدی است که درباره نوزادان و کودکان کم سن و سال خطر مرگ را به‌دنبال دارد.
• استفاده بی‌رویه از اسانس مورد، باعث تحریک مخاط برونش می‌شود و عوارض ناراحت‌کننده‌ای برای فرد ایجاد می‌کند.

طریقه مصرف مورد

می‌توان از برگ مورد ، روغن یا اسانس گرفت و یا آن را به صورت دمنوش دم کرد. برای مثال، به روش های زیر برای استفاده‌های درمانی از گیاه مورد توجه کنید:

• به طور متوسط از هر 100 کیلو برگ مورد، 10 گرم اسانس مورد به دست می‌آید که از این اسانس در تولید انواع محصولات آرایشی – بهداشتی مانند پماد، کرم، عطر و صابون استفاده می‌شود.
• برای تهیه دمنوش مورد ، 1 گرم برگ مورد تازه را همراه با مقداری آب جوش داخل قوری چینی بریزید و آن را نیم ساعت روی گرمای بخاری یا شعله ملایم قرار دهید تا دم بکشد.
• می‌توانید برگ‌های خشک‌شده مورد را پودر کنید و به‌عنوان ادویه و طعم‌دهنده در خورش‌ها و سوپ‌ها بریزید. این نحوه استفاده از مورد در برخی کشورهای جنوب شرقی آسیا متداول است و از برگ مورد شبیه برگ بو در آشپزی استفاده می‌کنند.
• شما می‌توانید از میوه مورد به صورت خام، پخته، تازه یا خشک استفاده کنید. به یاد داشته باشید که هرچه رنگ میوه تیره‌تر باشد، خاصیت دارویی بیشتری دارد.

مورد باکیفیت را از اسنپ فود تهیه کنید…

اگر به‌دنبال جایی مطمئن برای تهیه مورد باکیفیت هستید، حتما سری به اسنپ فود بزنید و با رفتن به بخش عطاری آنلاین، سفارش خود را به صورت اینترنتی ثبت کنید. مابقی کار به عهده پیک‌های اسنپ فود است که ظرف زمانی کوتاه، سفارش شما را به درب منزل یا محل اقامت‌تان می‌رسانند و می‌توانید از عصاره، برگ و پودر گیاه مورد استفاده کنید.