خشیل؛ یکی از غذا‌های محلی مردم خطه آذربایجان است و بسیاری از افراد آن را در لیست غذاهای شب یلدا قرار می‌دهند. این غذا یا دسر خوشمزه با بلغور گندم تهیه می‌شود و شباهت زیادی به حلیم دارد؛ با این تفاوت که بسیار سریع‌تر آماده می‌شود و در تهیه آن از گوشت استفاده نمی‌شود. خشیل اردبیلی یا همان خشیل آذربایجان را با توجه به طعم شیرینی که دارد، می‌توان هم به عنوان صبحانه و هم به عنوان دسر استفاده کرد. حال، اگر شما هم به دنبال یک دسر خوشمزه برای طولانی ترین شب سال و روزهای سرد سال هستید، طرز تهیه خشیل را دنبال کنید.

خشیل اردبیل

خشیل یک غذای بسیار خوشمزه اردبیلی است که برای افرادی که از کم وزنی و کم خونی رنج می‌برند، بسیار مفید است. به سبب وجود مقدار زیادی گندم، شکر و کره طبیعی در این نوع غذا برخی بر این باورند که خوردن خشیل باعث مقاومت بدن در برابر سرما می‌شود. در ادامه به معرفی مواد اولیه و طرز تهیه این غذا خواهیم پرداخت:

مواد لازم برای تهیه خشیل

با مقدار موادی که در این دستور آشپزی قرار گرفته است، می‌توانید برای ۴ نفر خشیل تهیه کنید. در صورتی که می‌خواهید مقدار کمتری از این دسر خوشمزه را تهیه کنید، کافیست مقدار مواد را ضرب یا تقسیم کنید:

مراحل طرز تهیه خشیل با آرد گندم

برای درست  کردن این دسر خوشمزه که مناسب شب چله است، کافی است مراحل زیر را با حوصله و دقت دنبال کنید:

• مرحله اول: بلغور گندم باید خیسانده یا پخته شود تا قابل خوردن باشد. در واقع این کار برای نرم شدن بلغور است و از سوی دیگر سرعت پخت خشیل را هم کمتر می‌کند. بنابراین برای درست کردن این دسر، قبل از هر کاری بلغور‌ها را قبل از پختن برای چند ساعت در آب بگذارید تا خیس بخورند. نسبت بلغور گندم به آب یک به یک است؛ یعنی باید به ازای هر پیمانه بلغور، یک پیمانه آب به آن اضافه کنید. روز بعد از خیساندن، اگر آب بلغور ته کشیده بود، مقدار دیگری آب به آن اضافه کنید.
• مرحله دوم: در این مرحله بلغور‌ها را به همراه آب آن داخل یک قابلمه ریخته و روی حرارت قرار دهید. شعله زیر آن را کم کنید و اجازه دهید تا بلغور گندم بپزد و آبش کشیده شود. توجه داشته باشید که پختن بلغور حدود یک ساعت زمان نیاز دارد.
• مرحله سوم: بعد از پخته شدن بلغور‌ها، آن‌ها را آبکش کنید. در ادامه به سراغ آرد بروید. ابتدا آن را الک کنید تا نرم و صاف شود. سپس ۴ فنجان آب سرد را روی آرد بریزید و مدام هم بزنید تا در آن ترکیب شود. ترکیب آب و آرد را به همراه بلغور پخته شده داخل یک قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید و مدام هم بزنید. حرارت را هم زیاد کنید تا بوی خامی آرد از بین برود و اجازه دهید برای مدت ۱۵ دقیقه بپزد. همچنین شما می‌توانید آرد را کمی تفت دهید تا بوی خامی آن گرفته شود و سپس شیر و آب را به آن افزوده و هم بزنید و سپس بلغور‌ها را اضافه کنید.
• مرحله چهارم: غلظت خشیل شما باید کمی بیشتر از حلیم باشد. زمانی که به غلظت مناسب رسید، دسر شما آماده است. در ادامه در یک ظرف شیر و شیره انگور را با هم ترکیب کنید و آن را روی خشیل پخته شده بریزید. در همین حال کره را هم داخل غذا اضافه کنید تا در آن ذوب شود.
• مرحله پنجم: اگر می‌خواهید خشیل‌تان را به شکل سنتی سرو کنید، آن را در ظرف‌های قدیمی و گود ریخته و وسط آن به دلخواه شیره انگور (دوشاب)، شکر یا عسل بریزید. در اطراف آن کره ذوب شده قرار داده، کمی دارچین روی آن بپاشید و با گردو ریز شده آن را تزئین کنید.

طرز تهیه خشیل بدون بلغور

بعضی از مردم خطه آذربایجان این دسر خوشمزه و سنتی را بدون بلغور و فقط با آرد گندم تهیه می‌کنند. برای درست کردن خشیل طبق این دستور باید آرد را تفت دهید تا بوی خامی آن گرفته شود. سپس شیر و آب را به آن اضافه کنید. در پایان نیز خشیل تهیه شده با آرد را در ظرف گودی ریخته و با شیره انگور (دوشاب)، عسل یا شکر تزئین کنید و روی آن کره و دارچین قرار دهید. همچنین برای طرز تهیه خشیل با زردچوبه کافی است نصف قاشق مرباخوری زردچوبه به ترکیب آرد، شیر و آب اضافه کنید تا رنگ آن زرد شود.

نکات مهمی که در رابطه با خشیل باید بدانید

برای درست کردن این غذا به شیره انگور یا عسل نیاز دارید. تفاوت خشیل با حلیم در طرز پخت و اضافه کردن شیر است. در ادامه دانستن نکات زیر در رابطه با این دسر مقوی، خالی از لطف نیست:

1. فراموش نکنید که خشیلتان را با شیره، عسل، شکر و دارچین میل کنید؛ چون این غذا به تنهایی مزه زیادی ندارد. همچنین شما می‌توانید بنا به ذائقه خود میزان شیرینی و کره آن را کم و یا زیاد کنید
2. این دستور 200 گرم کربوهیدرات، 200 گرم پروتئین، 60 گرم چربی و 1420 کیلوکالری انرژی دارد.
3. این دسر خیلی زود ته می‌گیرد. بنابراین باید تا زمان آماده شدن مدام آن را هم بزنید. شعله را هم کنید تا غذای شما ته نگیرید.
4. برای این که رنگ بهتری به این دسر بدهید، می‌توانید در دستور تهیه آن از مقداری زعفران یا زردچوبه استفاده کنید.
5. برای این که ارزش غذایی خشیل را بیشتر کنید، توصیه می‌کنیم در تهیه آن از کره محلی، شیره انگور و آرد سبوس دار استفاده کنید.
6. این دسر برای زنانی که تازه زایمان کرده‌ و قوای جسمانی خود را از دست داده‌اند، بسیار مناسب و مقوی است و می‌تواند آهن از دست رفته بدن را جبران کند.
7. برای ترکیب کردن آرد، حتما از یک لیتر آب استفاده کنید و روی بلغور پخته شده بریزید و آن را مرتب هم بزنید تا آرد در آب کاملا حل شود
8. برای تزئین این دسر می‌توانید از انواع مغزیجات مانند گردو، بادام، کنجد، پسته و… استفاده کنید.
9. برای پخت خشیل ابتدا بلغور‌ها را قبل از پختن به مدت ۱۲ ساعت در آب قرار می‌دهند تا به طور کامل خیس بخورد.
10. افزایش اشتها، افزایش نیروی جنسی، مفید برای سرفه، نرم‌کننده سینه و رفع گرفتگی صدا، ازدیاد شیر در زنان شیرده و تقویت افراد ضعیف و چاق‌کننده نیز از جمله خواص خشیل از منظر طب سنتی است.

خشیل، از آذربایجان تا خانه شما…

در این مطلب طرز تهیه خشیل که یکی از دسر‌های مقوی و پرخاصیت خطه آذربایجان به ویژه شهر اردبیل است را به طور کامل به شما آموزش دادیم. همانطور که اشاره کردیم اگر به دنبال یک دسر خوشمزه و مقوی برای  روز‌های سرد زمستان و سفره شب یلدای خود هستید، بهتر است خشیل را تهیه کرده و از خواص شگفت انگیز آن بهره‌مند شوید. البته، اگر تمایل داشتید تا چند نوع دسر برای شب یلدا تهیه کنید، می‌توانید تمرکزتان را روی این دسر بگذارید و باقی دسرها را از سرویس سفارش آنلاین از کافه اسنپ فود سفارش دهید.