روغن زیتون ، روغنی پرخاصیت و نام‌آشنا است که عطر و بویی قوی و ته‌مزه‌ای تلخ دارد و وقتی حرف از رژیم‌های غذایی به میان بیاید، حتما سر و کله این روغن پرفایده هم پیدا خواهد شد. واقعیت این است که خواص درمانی این روغن بی‌نظیر، چیزی نیست که به سادگی بتوان از کنار آن گذشت؛ بنابراین، یکی از هوشمندانه‌ترین راه‌ها این است که روغن زیتون را در برنامه غذایی خود بگنجانید. اما چطور باید این کار را انجام دهید و این روغن چه خواص و مضراتی دارد؟ برای پاسخ به این سوالات با اسنپ فود همراه شوید تا اطلاعات خوبی در این‌باره کسب کنید.

معرفی روغن زیتون

روغن زیتون با فشردن میوه زیتون به دست می‌آید و مقادیر قابل توجهی از اسیدهای چرب غیر‌اشباع را در خود جای داده است. در فرایند روغن‌گیری، زیتون‌ها به طور کامل خرد شده و روغن داخل آن‌ها با روش‌های مکانیکی یا شیمیایی استخراج می‌شود.

درخت زیتون، بومی حوزه مدیترانه است، اما امروزه 3 کشور اسپانیا، ایتالیا و یونان، بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان روغن زیتون در جهان هستند که بر روی هم، 75 درصد از روغن زیتون دنیا را تأمین می‌کنند. استفاده از این روغن گیاهی، در صنایع غذایی، صنایع دارویی و صنایع آرایشی – بهداشتی سابقه‌ای طولانی دارد و خواص درمانی آن برای سلامتی ثابت شده است.

شرایط نگهداری روغن زیتون

روغن زیتون را داخل یک بطری شیشه‌ای تیره یا ظرفی که زنگ نمی‌زند، ریخته و در مکانی خنک و تاریک قرار دهید. به یاد داشته باشید که در تماس بودن روغن با اکسیژن هوا، آن را خراب می‌کند؛ بنابراین، حتما از محکم بودن درب شیشه اطمینان حاصل کنید. همچنین از قرار دادن این روغن در معرض گرما و نور هم بپرهیزید.

راه های تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی

نکات زیر به شما کمک می‌کنند که در خرید این روغن گیاهی، حرفه‌ای‌تر عمل کنید:

• روغن زیتون اصل، باید عطری ملایم و تازه شبیه عطر میوه زیتون داشته باشد و استشمام بوی سوختگی یا علف، نشانه نامرغوب بودن روغن است. همچنین عطرهای تند و تلخ هم نشان می‌دهند که کیفیت روغن پایین است.
• یک روغن زیتون اصل، روغنی شفاف با رنگی زرد یا زرد مایل به سبز است. بنابراین از خرید روغن‌های کدر، تیره یا خیلی روشن اجتناب کنید.
• اگر 1 قاشق غذاخوری از روغن زیتون اصل را کمی داخل دهان چرخانده و میل کنید، چند ثانیه بعد، در انتهای گلو، طعم تندی و تلخی را حس خواهید کرد و تا حدی هم گلو را می‌سوزاند. حتی ممکن است به سرفه بیفتید. البته پس از 1 دقیقه، این تندی و تلخی از بین رفته و حس خوبی خواهید داشت. همچنین دقت کنید که روغن زیتون اصل، حس چربی در دهان ایجاد نمی‌کند.

انواع روغن زیتون

یکی از روش‌های دسته‌بندی روغن زیتون، بر اساس نوع فراوری آن‌ها است. از این جهت، این روغن‌ها به دو دسته بزرگ روغن‌های تصفیه‌شده و روغن‌های تصفیه‌نشده تقسیم می‌شوند. روغن‌های تصفیه‌نشده، کیفیت بالاتری دارند و در فرایند روغن‌گیری از زیتون‌ها، گرما دادن و مواد شیمیایی دخالت ندارند. در ادامه، انواع روغن زیتون را بر اساس این دسته‌بندی معرفی می‌کنیم:

1. روغن زیتون فرابکر (Extra Virgin Olive Oil)

این نوع روغن مستقیما از زیتون گرفته می‌شود و فاقد طعم‌دهنده‌های دیگر است. روغن زیتون فرابکر از سالم‌ترین و خالص‌ترین روغن‌های مصرفی برای انسان بوده و طعمی تلخ، نزدیک به طعم واقعی زیتون دارد. رنگ آن سبز طلایی است و انتخابی مناسب برای غذاهای سرد مثل سالاد یا پخت و پز با حرارت ملایم محسوب می‌شود.

2. روغن زیتون بکر (Virgin olive oil)

خواص و مواد مغذی زیتون در تهیه این روغن هم تا حد زیادی حفظ می‌شوند و تفاوت آن با روغن فرابکر، در سطح اسیدیته این دو روغن است. به این ترتیب که میزان اسید اولئیک موجود در این نوع روغن بیشتر از نوع فرابکر است و طعم ملایم‌تری نسبت به آن دارد.

3. روغن زیتون تصفیه شده بی بو  (Refined olive oil)

خاصیت آنتی‌اکسیدانی این روغن‌ها در طول فرایند تصفیه تا حدی از بین می‌رود. این روغن‌ها، اسید اولئیک بیشتری نسبت به دو نوع قبل دارند و قیمت آن‌ها هم پایین‌تر است.

4. روغن زیتون لامپانت (Lampante olive oil)

این نوع روغن زیتون از زیتون‌های فاسد، ناسالم و کرم‌خورده تهیه می‌شود و خوراکی نیست. از روغن زیتون لامپانت یا روغن زیتون نفتی برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود و مقدار اسید اولئیک آن‌ هم بیشتر از نمونه‌های قبلی است.

5. روغن تفاله زیتون  (Pomace olive oil)

این روغن پس از استخراج تمام روغن و آب موجود در داخل دانه‌های میوه، از تفاله باقیمانده گرفته می‌شود و به آن روغن زیتون پومیس هم می‌گویند. روغن زیتون پومیس، از نامرغوب‌ترین انواع روغن زیتون است و گاهی با مقداری روغن زیتون باکیفیت‌تر ترکیب شده و به بازار عرضه می‌شود! توجه داشته باشید که این روغن، حاوی مقادیر زیادی از آلاینده‌های سرطان‌زا است و مصرف آن به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود.

روغن زیتون در چه غذاهایی استفاده می شود ؟

برای استفاده از روغن زیتون، به نقطه دود آن توجه کنید و روغن را بیش از این مقدار حرارت ندهید. البته این موضوع درباره تمام روغن‌ها صادق است. در این بین، دمای دود انواع روغن زیتون بین 185 تا 210 درجه سانتی‌گراد متغیر بوده و بهتر است برای طبخ غذا با آن از حرارت ملایم شعله استفاده کنید. از حرارت دادن زیاد این روغن بپرهیزید و اگر فکر می‌کنید که کار سرخ کردن غذاها به درازا می‌کشد، روغنی مثل روغن کنجد را جایگزین کنید. البته به غیر از سرخ کردن، روش‌های بسیار دیگری هم وجود دارند که با استفاده از آن‌ها، روغن زیتون در برنامه غذایی شما جا می‌گیرد. در ادامه، چند ایده را با هم مرور می‌کنیم:

• شما می‌توانید به‌جای استفاده از روغن‌های معمولی برای پخت برنج، از روغن زیتون استفاده کنید.
• ترکیب روغن زیتون و لیموترش، یک سس دلچسب می‌سازد که یک سالاد خوشمزه را کامل می‌کند.
• روغن زیتون را با آبلیمو و نعنا خشک مخلوط کرده و مقداری نمک و فلفل به آن بیفزایید. سپس این مخلوط را جایگزین سس مایونز در سالاد الویه کنید تا یک سالاد الویه کم‌کالری و رژیمی داشته باشید.
• برای درست کردن انواع دسرهای سالاد با سبزیجات و میوه‌ها، روغن زیتون را از قلم نیندازید تا ارزش غذایی آن‌ها را بالاتر ببرید.

نکته: در نهایت به این نکته توجه داشته باشید که روغن زیتون، انتخابی سالم در رژیم‌های غذایی است، اما لازم است که مقدار مصرف خود را در حد معقول و متعادل نگه دارید.

خواص روغن زیتون

روغن زیتون منبعی بی‌نظیر از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، اسیدهای چرب غیر اشباع، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. به همین دلیل، فواید شگفت‌انگیزی برای سلامتی دارد و یکی از بهترین روغن‌های گیاهی است که باید در سبد غذایی گنجاند شود. آنچه در ادامه می‌آید، بخشی از مهم‌ترین خواص این روغن گیاهی خوش‌نام است:

• اسیدهای چرب اصلی در روغن زیتون بخصوص اسید اولئیک، باعث کاهش التهابات بدن شده و به بهبود عملکرد عروق خونی کمک می‌کنند. در نتیجه مصرف این روغن گیاهی بی‌نظیر، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی را کاهش می‌دهد.
• استفاده از این روغن تأثیر قابل توجهی در افزایش کلسترول خوب خون (HDL) و کاهش کلسترول بد (LDL) دارد و از این طریق هم سلامت قلب و عروق را تضمین می‌کند.
• مصرف روغن زیتون باعث بهبود حساسیت به انسولین شده و سطح گلوکز خون را پایین می‌آورد. بنابراین مصرف آن به مدیریت بهتر دیابت کمک می‌کند و باعث تعادل قند خون در افراد سالم می‌شود.
• اگر به‌دنبال یک روشن‌کننده طبیعی پوست هستید و دوست دارید پوستی سالم و لطیف داشته باشید، این روغن مفید گیاهی را از قلم نیندازید. روغن پرخاصیت زیتون علاوه بر تغذیه عمیق پوست، حاوی ترکیبات ضداکسیدانی است و این ترکیبات، اثرات مضر ناشی از آفتاب و آلودگی هوا بر پوست را کاهش می‌دهند.

• روغن زیتون یک مرطوب‌کننده طبیعی برای موها است. مواد مغذی موجود در این روغن گیاهی، به بازسازی ساختار مو کمک کرده و از خشکی و شکنندگی آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
• یکی از مهم‌ترین خواص روغن زیتون ، مقابله با بیماری‌های التهابی است. در این مورد می‌توان به التهاب مفاصل و بیماری‌های التهابی دستگاه گوارش اشاره کرد. ترکیبات موجود در این روغن شگفت‌انگیز، علائم این بیماری‌ها را تسکین داده و روند درمان را سرعت می‌بخشند.
• روغن زیتون محافظی قدرتمند در برابر بیماری‌های مغزی است. آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب مفید این روغن، عملکردهای مغز مانند قدرت حافظه، تمرکز و توجه را بهبود بخشیده و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش می‌دهند.
• روغن زیتون خاصیت آنتی باکتریال دارد و مصرف آن فعالیت مخرب باکتری‌های مضر بدن از جمله هلیکوباکتر پیلوری معده را مهار می‌کند.
• چربی‌های غیر‌اشباع موجود در این روغن، سرعت تخلیه روده را افزایش داده و مانع از ابتلا به یبوست می‌شوند.

نحوه مصرف روغن زیتون

اغراق نیست اگر بگوییم که روغن زیتون، روغنی همه‌کاره است و به غیر از مواردی که در پخت و پز به آن‌ها اشاره کردیم، به روش‌های دیگری هم قابل استفاده خواهد بود. در این قسمت، چند روش متداول را با هم مرور می‌کنیم:

• اگر به‌دنبال لاغری و کاهش وزن هستید، 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون را در 1 لیوان آب ولرم ریخته و 1 قاشق چایخوری عسل و آب 1 عدد لیموترش را به آن اضافه کنید. سپس این ترکیب را به طور متوالی طی 4 هفته، صبح‌ها به صورت ناشتا میل کنید.
• برای از بین بردن سموم موجود در دهان، یک روش 5 هزار ساله در هندوستان را در پیش بگیرید و روغن زیتون را قرقره کنید. بهتر است قرقره کردن، صبح به صورت ناشتا و بین 10 تا 15 دقیقه انجام شود و پس از آن دهان خود را با محلول آب و نمک شستشو دهید.

• با توجه به حجم و ضخامت موهای خود، بین ½ تا ¼ فنجان روغن زیتون را روی موها و پوست سر ماساژ داده و سر خود را به مدت 15 دقیقه با یک کلاه بپوشانید. سپس موها را با شامپو شستشو داده و این کار را حداقل هفته‌ای یکبار تکرار کنید تا اثر آن را بر روی لطافت و نرمی موهای خود ببینید.
• 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون را با نصف قاشق چایخوری شکر یا نمک مخلوط کرده و این ترکیب را روی پوست صورت خود ماساژ دهید. 15 دقیقه بعد، صورت خود را با آب بشویید تا شاهد یک لایه‌برداری طبیعی از پوست باشید.
• مصرف 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون، صبح به صورت ناشتا، یبوست را برطرف می‌کند. البته برای رسیدن به طعمی بهتر، می‌توان روغن زیتون را با مقداری آب میوه مثل آب لیمو یا آب پرتقال ترکیب و میل کرد. توجه داشته باشید که برای رفع یبوست، این کار حتما باید با معده خالی انجام شود.

مضرات روغن زیتون

در کنار تمام فواید ذکر شده برای روغن زیتون، زیاده‌روی در مصرف این روغن، عوارضی جدی به‌دنبال دارد. همچنین مصرف آن برای برخی گروه‌ها و افراد ممنوع است که در ادامه به این موارد می‌پردازیم:

• روغن زیتون بسیار سنگین است، به همین دلیل هنگام استعمال خارجی، به سرعت جذب پوست نمی‌شود و لایه‌ای از آن روی پوست باقی می‌ماند که می‌تواند لک‌های پوستی و آکنه را به‌دنبال داشته باشد. لذا استفاده از آن را به 2 بار در هفته و مقدار کم محدود کنید.
• استعمال خارجی این روغن برای افرادی که پوست چربی دارند، توصیه نمی‌شود.
• مراقب واکنش‌های آلرژیک نسبت به این روغن باشید. ممکن است این واکنش‌ها در قالب خارش‌های پوستی، اگزما و مشکلات تنفسی بروز کنند. ضمنا اگر پوست شما به روغن زیتون حساس است، با خوردن این روغن هم دچار حساسیت خواهید شد.
• هرگز از روغن زیتون روی پوست نوزادان استفاده نکنید، زیرا پوست نوزادان بسیار حساس است و استفاده از این روغن می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند خارش و تحریک پوستی شود.

• هر قاشق غذاخوری روغن زیتون، حاوی 14 درصد چربی اشباع شده و 120 کالری است. بنابراین، مصرف منظم این روغن به صورت فراوری نشده، خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان روده بزرگ، سرطان سینه و حملات قلبی را افزایش داده و باعث اضافه وزن خواهد شد.
• زیاده‌روی در مصرف این روغن گیاهی، باعث افت شدید فشار خون شده و مشکلاتی مانند ضعف، سرگیجه و نارسایی کلیه را در پی خواهد داشت. علاوه بر این، افراط در مصرف روغن زیتون، پایداری بدن نسبت به انسولین را افزایش داده و قند خون را به پایین‌تر از سطح طبیعی می‌رساند.
• افرادی که مستعد تشکیل سنگ صفرا هستند، باید از مصرف این روغن گیاهی خودداری کنند.
• زیاده‌روی در مصرف روغن زیتون، باعث اختلالات گوارشی و مشکلاتی نظیر اسهال می‌شود.

خرید روغن زیتون باکیفیت از عطاری های معتبر اسنپ فود

اگر خواهان خواص بی‌نظیر این روغن گیاهی هستید، باید روغن زیتون باکیفیت و مرغوبی تهیه کنید. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای این منظور، مراجعه به سایت اسنپ فود و بخش عطاری آنلاین این سایت است. در این صورت، یک خرید اینترنتی امن و راحت را تجربه خواهید کرد و به‌علاوه، امکان مقایسه بسته‌بندی‌ها، برندها و قیمت‌ها هم برایتان فراهم خواهد بود.